CURS PRACTC

DE LMBA TURCPRATK TRKE KURSUEMEL Emin

ALFABETUL LMB TURCETRK DLNN ALFABES
Alfabetul limbii turce contemporane se bazeaz pe cel latin i conine ur-mtoarele litere: Aa,
Bb, Cc, , Dd, Ee, Ff, Gg, , Hh, I, i, Jj, KK,Ll, Mm, Nn, Oo, , Pp, Rr, Ss, , Tt, Uu,
, Vv, Yy, Zz

Toate literele se citesc n orice poziie i numai ntr-un fel. Excepie facelitera care nu se
pronun.
Literele care deosebesc alfabetul turc de cel romn sunt urmtoarele: Cc,, Gg, , I, Kk, ,
, Yy

Cc se citete ca litera g din alfabetul romn urmat de e i i ca de exem- plu n cuvintele: geant,
ginga.

cam (djam) geam
ceviz (djevz)- nuc
cuma (djum)- vinery
cilt (djilt) 1. piele.2. ten. 3. Volum

se citete ca litera c, din alfabetul romn urmat de e i i, ca de exemplu n cuvintele: centru,
cinema.
eki (cechci)- ciocan
iek (cicc) floare
ekmece (cecmedj) sertar
ocuk (ciodjc) copil

Gg n orice poziie se citete g
gazete (gazte) ziar
gemi (ghem) nava
sevgi (sevgh) dragoste
vergi (vergh) impozit

acestei litere i se spune n limba turc yumuak g (iumuc g). n limba romn apare sub
denumirea de g mut. Se scrie numai dup vocale. n pronun-area de astzi a disprut, dar cu
toate c alfabetul turc contemporan este fone-tic, ea continu s apar ca semn pentru a arta c
vocala care st naintea ei se pronun mai prelungit.
da (da:) munte
ine (i:n) ac
elence (e:lendj) distracieolan (o:ln) biat)

I se citete precum litera romnesc
lk (lc) cldu
balk (balc) pete
kak (cac) lingur
k (c) 1. raz. 2. Lumin

Kk este singura liter care corespunde sunetului i literelor c sau k.
kalem (calm) creion
krk (crc) patruzeci
bak (bac) privire
kap (cap) u

corespunde cu din german sau cu eu din francez. Se pronun- prin rotunjirea mai
pronunat a buzelor dect la o, iar poziia limbii estemai apropiat de palatul dur dect la
rostirea lui o.
dev (dv) 1. datorie; 2. sarcin; 3. temgl (gl) lac
drt (drt) patru
gz (ghz) ochi

corespunde cu din german i cu u din francez. Se rostete prinrotunjirea ponunat a
buzelor. Limba este mai apropiat spre cerul gurii de-ct la u.
zm (zm) strugure
t (t) fier de clcat
gl (gl) trandafir szlk (szlc) dicionar

Yy se rostete ca sunetul i din cuvintele romneti: ied, iepure. Corespunde sunetului j din
german i y din englez.
yardm (iardm) ajutor
yedi ( ied) apte
ay (ai) urs
yay (iai) arc











Lecia 2

ACCENTUL CRCUMFLEXNCELTME VE UZATM A ARET

Acest semn se pune deasupra literelor a , i , , respectiv avem literele , , i arat c
aceste vocale se rostesc mai prelungit n poziia anteri-oar, influennd i consoanele din jurul
lor. Trebuie s facem deosebire n-tre literele , , i grupele de litere a , i , . Grupele de
litere a , i , se rostesc prelungit i n poziia normal, iar literele, , , , repetm,se rostesc
prelungit i n poziia mai anterioar.

A kar (car) zapad
kr (chiar) ctig, profit
hala (hla) mtua din partea tatlui
hl (ha:la:) nc
rzgr (rzghia:r) vnt
selm (sela:m) 1. salut; 2. Compliment
lle (la:le) lalealstik (la:stc) 1. elastic; 2. Cauciuc

i l m ( i l m i : - t i i n i f i c
insan (insani:) omenesc
manev (manevi:) spiritual
adl (adli:) juridic



s k t ( s c h i : t ) l i n i t e
mahkm (mahc:m) condamnat
slp (sl:p) stil
hkmet guvern

ACCENTUL
VURGU

Accentul n limba turc cade, n general, pe ultima silab a cuvntului.
gzel (ghzl) frumos
dolap (dolp) dulap
yava (iav) ncet
yedi ( ied) apte

Excepii:
1. n cuvintele mprumutate din alte limbi i care sunt alctuitedin dou silabe, accentul cade pe
prima silab:
balo (blo) bal
posta (psta) pot
kablo (cblo) cablu
banka (bnka) banc

i n denumiri geografice alctuite din dou silabe, accentul cade tot pe prima silab:
Bkre (Bkre) Bucureti
Paris (Pris) Paris
sve (sveci) Suedia
Norve (Nrveci) Norvegia

2. n cuvintele constituite din trei sau patru silabe, accentul cade, n gene-ral, pe penultima
silab:
komposto (compsto) compot
termometre (termomtre) termometru
Romanya (Romnia)
(Almnia) Germania
ngiltere (nghiltre) Anglia
Kstence (Cstndje) Constana

3. La unele denumiri geografice alctuite din patru silabe, accentul cade pea doua silab.
Anadolu (Andolu) Anatolia
Kastamonu (Castmonu) Castamonu

4.Excepii, unde accentul cade pe ultima silaba:Bulgaristan-BulgariaHrvatistan (Hrvatistan)
Croaia

FORMULE DE SALUT

SELMLAMALAR

Gnaydn! (Gnaidn!) Bun dimineaa!
yi sabahlar! (i sabahlr) Bun dimineaa!
yi gnler! (i ghnlr!) Bun ziua!
yi akamlar! ( i acamlr) Bun seara!
Merhaba! (Mrhaba!) Salut!
yi geceler! ( i ghedjelr!) Noapte bun!
Forma de salutare Hayrl geceler! (Hairl ghedjelr!) Noapte bun! are ca rspuns tot:
Hayrl geceler! sau Hayra kar! -Noapte bun!

La desprire, n general, se salut n felul urmtor:
Primul care salut:-
Hoa kaln! (Hoci caln) La revedere!

Cel care rspunde:
- Gle gle! (Gl gl!) La revedere!

Sau : - Allaha smarladk (Allah smarladc!) - La revedere!
Ad litteram: V-am lsat n paza Domnului!
Rspunsul este tot: - Gle gle!
n prezent la plecare sau desprire se mai folosesc:
-yi gnler!
- yi geceler!

ADIN NE?

Adn ne? (Adn n?) Cum te cheam?
Adnz ne? (Adnz n?) Cum v cheam?(dvs)
sminiz ne? (sminiz n?) Cum v numii?(dvs)
sminizi syler misiniz, ltfen? (sminiz sylr misiniz, ltfen?) -V rog, mi spunei
numele dumneavoastr?
Metin: - Adm Metin Gven.(Adm Metin Gvn) -Numele meu este
Eda : -Adm Eda Gven. (Adm Ed Gvn)
Metin: - Annem Aye Gven (Annm Ai Gvn).-Mama mea,Ba- bam Mehmet
Gven. (Babm Mehmt Ghiuvn) -Tatl meu
Eda: - Siz kimsiniz? (Siz chmsiniz?) -Dvs. cine suntei?
retmen: - Ben retmenim. (Ben :retmnim.) -Eu sunt cadru didactic.
O renci (O :rendj) -El este elev (student).


ARMONA SUNETELOR
SES UYUMU


Specificul foneticii limbilor altaice const n exisena armoniei sunetelor.
Avnd n vedere c limba turc este o limb aglutinant, nsuirea acestei legieste foarte
important. Sufixele au cte dou, patru sau opt variante. Alipirealor la rdcin /tem se face
conform legilor fonetice de baz, i anume:
I.Legea armoniei vocalice;
II.Legea armoniei consonantice.


LEGEA ARMONE VOCALCE
SESLLERN (NLLERN) UYUMU


Conform acestei legi vocalele dintr-un cuvnt i sufixele pe care le primescsunt identice
sau asemntoare. La rndul su aceast lege cuprinde:
1 . Ar mo n i a v o c a l i c p a l a t a l ;
2 . Ar mo n i a v o c a l i c l a b i a l .






ARMONA VOCALC PALATAL
BYK SESL (NL) UYUMU


Dup locul de articulare cele opt vocale n limba turc : a , e , . i , o , , u , se mpart
n:
a)posterioare: a , , o , u:
b)anterioare: e , i . ,
Exemple de armonie vocalic palatal:
aa (a:ci) copac
ocuk (ciodjc) copila
kl (acl) minte
okul (ocl coal
ekmek (ecmc) pine
renci (:rendj) - elev, cursant, student
gzel (ghzl) frumos
deniz (denz) - mare,
Sufixele care se adaug la derivare, declinare, conjugare sunt cu vocaleidentice sau
asemntoare. Deci, rdcina determin aspectul fonetic al cuvntului
o k u l ( o c l ) - c o a l o k u l l a r ( o c u l l r ) c o l i
duygu (duig) - sentiment duygular (duigulr) sentimente
kap (cap) - u kapc (capdj) - portar
olan (o:ln) biat olana (o:lan) biatului
seyirci (seirdj) - spectator seyirciler (seirdjilr) spectator
vergi (vergh) - impozit verginin (verghinn) - al impozitului

deniz (deniz) mare, s. denize (deniz) - la mare
gne (ghn) - soare gnee (ghne) - la soare

Fac excepie de la aceast lege:

a)cuvintele compuse:
aabey (a:abi) - frate mai mare
ayiei (icice:i) floarea-soarelui
hanmbcei (hanmbge:) grgri
hanmeli (hanmel) - caprifoi

b) cuvintele mprumutate:
mektup (mectp) scrisoare
kitap (chitp) - carte
bahe (bahc ) grdin
istasyon (istasin) halt, (gar)

c) cteva cuvinte de origine turc:
anne (ann) mam
elma (elm) - mr
kiraz (chirz) cirea
inanmak (inanmc) - a crede

i sufixele fr variante: -yor , -ken,-da -mtrak , -leyin.
n cazul absenei armoniei vocalice, ultima silab a cuvntului determinnatura vocalelor
din sufixe. De exemplu:
kitap - kitaplr
istasyon - istasyonlr
otobs - otobslr


ARMONA VOCALC
LABALKK SESL (NL) UYUMU

Dup forma de rotunjire a buzelor cele opt vocale ale limbii turce se impart n:
a)nelabiale (nerotunjite): a , e , , i ;
b)labiale (rotunjite): o , , u ,
Conform legii armoniei vocalice labiale, vocalele ntr-un cuvnt sunt labialeori numai
nelabiale.
De exemplu:
kayk (caic) barc
ekin (echn) semntur
gezi (ghez) plimbare
odun (odn) lemn
kpr (chpr) pod
yolcu (ioldj) cltor
Sufixele la derivare, declinare, conjugare, ca i particulele interogative m, mi, mu ,m se
supun la fel acestei lege a foneticii limbii turce.
De exemplu:
sat (sat) vnzare
giri (ghir) intrare
oturu (otur) - modul de a se aeza
gl (ghl) rs
kayk m? (caikc m?) - este barcadjiu?
genlik mi? (ghencilc mi?) - tinereea?
tuzluk mu? (tuzlc mu?) - este solnit?
gzlk m? (ghzlk m?) - sunt ochelari?

Legea aceast nu este aa rspndit. Are multe excepii. De asemenea,numeroase sufixe,
fr cel puin patru variante, nu-i se supun.






Lecia 3


CE ESTE? CNE ESTE?BU NE?
BU NE ? BU KIM ?

BU NE?
Bu bir kitap. (Bu bir chitp.) Aceasta este o carte

Bu bir defter. (Bu bir deftr.) Acesta este un caiet

Bu bir kalem. (Bu bir calm.) Acesta este un creion

Bu bir ev. (Bu bir ev.) Aceasta este o cas.

Bu bi r mas a. ( Bu bi r ms a. ) Aceas t a es t e o mas

Bu bir sandalye. (Bu bir sandlie) Acesta este un scaun.

Bu bir pencere. (Bu bir pndjere.) Aceasta este o fereastr.

Bu bir tebeir. (Bu bir teber.) Aceasta este o cret

Bu bir sra (Bu bir sra) Aceasta este o banc, un rnd

Bu bir dolap (Bu bir dolp) Acesta este un dulap

Bu bir anta (Bu bir cinta) Acasta este o geant

B u b i r k a p . ( B u b i r k a p . ) A c e a s t a e s t e o u .

Bu bir duvar. (Bu bir duvr.) Acesta este un perete.

Bu bi r per de. ( Bu bi r per d. ) Aceas t a es t e o per dea.



BU KM?

Bu bir kz (Bu bir kz) Aceasta este o fat

Bu bir olan (Bu bir o:ln) Acesta este un biat

Bu bir kadn (Bu bir cadn) Aceasta este o femeie

Bu bir erkek (Bu bir erchc) Acesta este un brbat.
Bu bir anne. (Bu bir ann.) Aceasta este o mam.

Bu bir baba. (Bu bir bab) Acesta este un tat.

Bu bir retmen. (Bu bir :retmn.) Acesta este un nvtor.




LEGEA ARMONE CONSONANTCE
SESSZLERN (NSZLERN) UYUMU


Consoanele n limba turc se mpart n:
a)surde: , h , f , k , p , s , , t
b)sonore: b , c , d , g , j , l , m , n , r , v , y , z

Majoritatea cuvintelor n limba turc au consoane surde sau sonore. Su-fixele, la fel, ca la
armonia vocalic se supun acestei legi.

Un sufix dac se supune la cele trei legi fonetice de armonie: vocalic palatal, labial i la cea
consonantic are opt variante:
cam-c,
rme-ci,
kuyum-cu,
gz-c;
balk-,
tarih-i,
ku-u,
st-


PREDCATUL NOMNAL LA TMPUL PREZENT PERSOANA A III-A
EK EYLEMN MDK ZAMAN III. AHIS TEKL


Pronumele interogativ ne ce i kim cine se pot folosi i urmate de su-fixul predicativ
dir. Atunci i rspunsul este folosit prin adugarea a unuia dinsufixele: -dr, -dir, -dur, -dr; -tr,
-tir,-tur, -tr conform legilor armoniei voca-lice i consonantice.
Precum aproape toate timpurile i modurile n limba turc, i predicatulnominal are patru
forme la conjugare.





1. Forma afirmativ. Olumlu ekil.


BU NEDR?
Bu aynadr. (Bu aindr.) Aceasta este o oglind.

Bu evdir. (Bu vdir.) Aceasta este o cas.

Bu okuldur. (Bu ocldur.) Aceasta este o coal.

Bu gldr. (Bu gldr.) Acesta este un trandafir.

Bu aatr. (Bu a:tr.) Acesta este un copac.

Bu iektir. (Bu cicctir). Aceasta este o floare.

Bu tuzluktur. (Bu tuzlctur.) Aceasta este o solni.

Bu otobstr. (Bu otobstr.) Acesta este un autobuz.


BU KMDR ?

Bu avcdr. (Bu avdjdr.) Acesta este un vntor.

B u sekreterdir. (Bu secretrdir.) Acesta este un secretar.

Bu memurdur. (Bu memrdur. Acesta este un funcionar.

Bu yzcdr. (Bu izdjdr.) Acesta este un nottor.

Bu diplomattr. (Bu diplomttr.) Acesta este un diplomat.

Bu artisttir. (Bu artisttir.) Acesta este un artist.

Bu Trktr. (Bu Trktr.) Acesta este un turc.


2. Forma interogativ. Soru ekli.
Forma interogativ a predicatului nominal la timpul prezent, persoana aIII-a singular, se
red prin adugarea conform legilor armoniei vocalice a uneia din particulele interogative m ,
mi , mu , m. Ele se citesc ca enclitice, m- preun cu cuvntul pe care l urmeaz, ns se scriu
separat





Particula interogativ n limba vorbit, n general, nu este nsoit de su-fixul predicativ. n limba
scris ns uneori se folosesc mpreun i atunci avemformele interogative: mdr , midir , mudur
, mdr.Rspunsul afirmativ se d cu ajutorul adverbului evet da.- Bu bir kitap m? (Bu bir
chitp m?) Aceasta e o carte?- Evet, bu (bir) kitap. (Evet, bu (bir) kitp.) Da, aceasta e o
carte.sau:- Bu kitap mdr? (Bu chitp mdr?) Aceasta este o carte?- Evet, bu kitaptr. (Evet,
bu chitptr.) Da, aceasta este o carte.- Bu apartman m? (Bu aprtmn m?) Acesta e un
bloc?- Evet, bu bir apartman.(Evet, bu bir apartmn.) Da, acesta e un bloc.sau:- Bu apartman
mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un bloc?- Evet, bu apartmandr. (Evet, bu
apartmndr.) Da, acesta este un bloc.- Bu iek mi? (Bu cicc mi?) Aceasta e o floare?-
Evet, bu (bir) iek. (Evet, bu (bir) cicc.) Da, aceasta e o floare.sau:- Bu bir iek midir? (Bu
bir cicc midir?) Aceasta este o floare?- Evet, bu bir iektir. (Evet, bu bir cicctir.) Da,
aceasta este o floare. - Bu defter mi? (Bu deftr mi?) Acesta e un caiet?- Evet, bu bir defter.
(Evet, bu bir deftr.) Da, acesta e un caiet.

sau:- Bu defter midir? (Bu deftr midir?) Acesta este un caiet?- Evet, bu bir defterdir. (Evet, bu
bir deftrdir.) Da, acesta este un caiet.

- Bu kutu mu? (Bu kut m?) Aceasta e o cutie?- Evet, bu bir kutu. (Evet, bu bir kut.) Da,
aceasta e o cutie.sau:- Bu kutu mudur? (Bu kut mudur?) Da, aceasta este o cutie?- Evet, bu
bir kutudur.(Evet, bu bir kutdur.) Da, aceasta este o cutie.- Bu vapur mu? (Bu vapr mu?)
Acesta e un vapor?- Evet, bu bir vapur. (Evet, bu bir vapr.) Da, acesta e un vapor.sau:- Bu
vapur mudur? (Bu vapr mudur?) Acesta este un vapor?- Evet, bu vapurdur. (Evet, bu
vaprdur.) Da, acesta este un vapor. - Bu gzlk m? (Bu gzlk m?) Acetia sunt
ochelari?

- Evet, bu gzlk. (Evet, bu gzlk.) Da, acetia sunt ochelari.sau:- Bu gzlk mdr? (Bu
gzlk mdr?)- Evet, bu gzlktr. (Evet, bu gzlktr.)- Bu szlk m? (Bu szlk m?)
Acesta e un dicionar?- Evet, bu szlk.(Evet, bu szlk.) Da, acesta e un dicionar.sau:- Bu
szlk mdr? (Bu szlk mdr?) Acesta este un dicionar?- Evet, bu szlktr.(Evet, bu
szlktr.) Da, acesta este un dicionar.

3.Forma negativ. Olumsuz ekil. Se obine cu ajutorul cuvntului de negaie deil ( cu e scurt)
nu este.La fel ca particulele interogative, n limba vorbit nu se folosete nsoit de su-fixul
predicativ. n limba scris apare uneori sub forma deil, uneori sub formadeildir.Propoziiile
negative care cuprind acest cuvnt pot ncepe cu adverbulhayr nu.- Bu kitap m?- Hayr, bu
kitap deil, bu defter. ( Hir, bu kitp del, bu deftr.)Nu, aceasta nu e o carte, acesta e un
caiet.sau:- Bu kitap mdr? (Bu kitp mdr?) Aceasta este o carte?- Hayr, bu kitap deildir,
bu defterdir. (Hir, bu kitp deldir, budefterdir.) Nu, aceasta nu este o carte, acesta este un
caiet.- Bu apartman m? (Bu apartmn m?) Acesta este un bloc?

- Hayr, bu apartman deil, bu enstit. (Hir, bu apartmn deil, bu ensti-t.) Nu, acesta nu e un
bloc, aceasta e o nstituie.sau:- Bu apartman mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un
bloc?- Hayr, bu apartman deildir, bu enstitdr.(Hir, bu apartmn deildir,bu enstitdr.) Nu,
acesta nu este un bloc, aceasta este o instituie.4.Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru
ekli.

Se obine cu ajutorul cuvntului de negaie deil ( cu e scurt) nu este.La fel ca particulele
interogative, n limba vorbit nu se folosete nsoit de su-fixul predicativ. n limba scris apare
uneori sub forma deil, uneori sub formadeildir.Propoziiile negative care cuprind acest cuvnt
pot ncepe cu adverbulhayr nu.- Bu kitap m?- Hayr, bu kitap deil, bu defter. ( Hir, bu
kitp del, bu deftr.)Nu, aceasta nu e o carte, acesta e un caiet.sau:- Bu kitap mdr? (Bu
kitp mdr?) Aceasta este o carte?- Hayr, bu kitap deildir, bu defterdir. (Hir, bu kitp
deldir, budefterdir.) Nu, aceasta nu este o carte, acesta este un caiet.- Bu apartman m? (Bu
apartmn m?) Acesta este un bloc?

- Hayr, bu apartman deil, bu enstit. (Hir, bu apartmn deil, bu ensti-t.) Nu, acesta nu e un
bloc, aceasta e o nstituie.sau:- Bu apartman mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un
bloc?- Hayr, bu apartman deildir, bu enstitdr.(Hir, bu apartmn deildir, bu enstitdr.)
Nu, acesta nu este un bloc, aceasta este o instituie.4 .Forma negativ-interogativ. Olumsuz-
soru ekli. Aceast form se red cu ajutorul cuvntului de negaie deil i particuleiinterogative
mi, deci se adaug deil mi n forma scurt sau deil midir n for-ma lung. Se traduce nu e, nu
este?Rspunsul poate s fie afirmativ sau negativ.
-
Bu gazete deil mi? (Bu gazte del mi?) Acesta nu e un ziar?
-
Evet, bu gazete. (Evet, bu gazte.) Ba da, acesta e un ziar.

sau:- Hayr, bu gazete deil. (Hir, bu gazte del.) Nu, acesta nu e un ziar.Se poate ntreba i
rspunde i n felul urmtor:- Bu gazete deil midir?(Bu gazte del midir?)Acesta nu este un
ziar?- Evet, bu gazetedir. ( Evet, bu gaztedir.) Da, acesta este un ziar.sau:- Hayr, bu gazete
deildir. (Hir, bu gazete deildir.)Nu, acesta nueste un ziar.

- Bu otel deil mi? (Bu otl del mi?) Acesta nu e un hotel?- Evet, bu otel, (Evet, bu otl.) Ba
da, acesta este un hotel.sau:- Hayr, bu otel deil. (Hir, bu otl deil.) Nu, acesta nu e un
hotel.- Bu otel deil midir? (Bu otl del midir?) Acesta nu este un hotel?- Evet, bu oteldir.
(Evet, bu otldir.) Da, acesta este un hotel.sau:- Hayr, bu otel deildir. (Hir, bu otl deldir.)
Nu, acesta nu este unhotel.
Exerciii
:1.Adugai particulele interogative la urmtoarele cuvinte:Bu renci ?Bu sra ?Bu anta
?Bu perde ?Bu avc ?Bu ev ?
Bu gl ?Bu mektup ?Bu hastane Bu okul ?Bu kyl ?Bu istasyon ?Bu t ..?Bu
kablo ?Bu kap ?

2. Rspundei nti afirmativ, pe urm negativ la urmtoarele propoziii:Bu ocuk mu?Bu kalem
mi?Bu gl m?Bu iyi mi?

Bu olan m?Bu gzel midir?Bu gl mdr?3. Traducei urmtoarele propoziii i rspundei
negativ:Bu ocuk renci deil mi?Bu kitap szlk deil mi?Bu sandalye gzel deil mi?Bu
tuzluk deil midir?Bu ky deil midir?4 4 . T r a d u c e i n l i m b a t u r c : - Acesta
cine este?- Acesta este un copil.- El este elev?- Da, el este elev.- Aceasta nu este o carte?- Nu,
aceasta nu este o carte. Acesta este un caiet.

Lecia 4
NE VAR? NE YOK?KM VAR? KM YOK?
-
Bu ne? (B ne?)
-
Bu bir oda. (Bu bir od.)
-
Bu odada ne var? (Bu odad ne var?) Ce este n camera aceasta?
Bu odada masa, sandalye, dolap, kanepe var. (Bu odad msa, sandl-e, dolp, canep var.) n
camera aceasta este o mas, un scaun, un dulap, (i) o canapea.- Bu ne?
-
Bu bir sokak. (Bu bir socc.)
-
Bu sokakta ne var? (Bu socact ne var?) Ce este pe strada aceasta?
-
Bu sokakta apartman, park, durak, maaza var. (Bu socact apartmn, parc, durc, ma:az var.)
Pe strada aceasta este un bloc, un parc, o staie
(de transport comun), (i) un magazin
-
Bu ne?
-
Bu bir snf. (Bu bir snf.)
-
Bu snfta ne var? (Bu snft ne var?) Ce este n clasa aceasta?
- Bu snfta sra, krs, yaz tahtas var. (Bu snft sr, crs, iaztahtas var.) n clasa aceasta
este o banc, o catedr (i) o tabl- Bu odada kim var?(Bu odad kim var?) Cine este n camera
aceasta?- Bu odada bir olan var. (Bu odad bir o:ln var.) n camera aceastase afl un biat.) -
Bu sokakta kim var? (Bu socact kim var?) Cine se afl pe stradaaceasta?

- Bu sokakta ii, turist ve satc var. (Bu socact ici, turist ve satdjvar.) Pe strada aceasta se
afl un muncitor, un turist i un vnztor.
-
Bu snfta kim var? (Bu snft kim var?) Cine se afl n clasa aceasta?- Bu snfta bir renci
ve bir retmen var.(Bu snft bir :reng ve bir :retmn var.) n clasa aceasta sunt un elev i
un cadru didactic.Substantivele odada, sokakta, snfta sunt n cazul locativ, despre carevom
nva mai amnunit la lecia despre cazuri.
CUVNTELE VAR YOK
Cuvntul var, vardr arat existena a ceva, a cuiva. Se poate traduce prinverbele este, exist
.
Cuvntul yok, yoktur arat lipsa, inexistena a ceva, saua cuiva. Se poate traduce prin nu este,
nu exist.Propoziiile formate cu aceste cuvinte pot fi n diferite forme:1. n forma interogativ.
Soru ekli.
Forma interogativ cu verbele var i yok se obine cu ajutorul particulelor interogative m dup
verbul var i mu dup verbul yok. Bineneles, rspunsul poate s fie afirmativ sau
negativ.a ) R s p u n s
n f o r m a
a f i r m a t i v : - Bu odada
televizyon var m? (Bu odad televizin var m?) n cameraaceasta este un televizor?- Evet, bu
odada televizyon var. (Evet, bu odad televizin var.) Da, ncamera aceasta este un televizor.-
Bu evde misafir var m? (Bu evd misafr var m?) n casa aceasta esteun musafir?- Evet, bu
evde misafir var. (Evet, bu evd misafr var.) Da, n casa aceas-ta este un musafir.- Bu sokakta
tiyatro var m? (Bu sokakt tiytro var m?) Pe strada aceas-ta este un teatru?
- Evet, bu sokakta tiyatro var. (Evet, bu sokakt tiytro var.) Da, pe stra-da aceasta este un
teatru. b) Rspuns n forma negativ:- Bu glde balk var m?(Bu ghld balc vr m?)n acest
lac sunt peti?- Hayr, bu glde balk yok. (Hir, bu gld balc ioc.) Nu, n acest lacnu sunt
peti.- Bu lisede arkc var m? (Bu lised arkdj var m?) n acest liceu suntcntrei?-
Hayr, bu lisede arkc yok. (Hir, bu lised arcdj ioc.) Nu, n acestliceu nu sunt cntrei.
Bu kyde sinema var m? (Bu chid sinma var m?.) n acest satexist un cinematograf?-
Hayr, bu kyde sinema yok. (Hir, bu kyd sinma ioc.) Nu, n acestsat nu este un
cinematograf.- Bu snfta bir ey var m? (Bu snft bir i var m?) n clasa aceastaeste
ceva?- Hayr, bu snfta bir ey yok. (Hir, bu snft br ei ioc.) Nu, n cla-sa aceasta nu este
nimic.
Atenie
: La ntrebarea bir ey var m? este ceva? , accentul cade pe e , iar larspunsul negativ br ey
yok nu este nimic, pe i.La ntrebarea kims var m? este cineva? accentul cade pe e. Rspun-
sul negativ este kmse yok, nu este nimeni accentul cade pe i .

- Bu evde kimse var m? (Bu evd kims var m?) n casa aceasta esecineva?- Hayr, bu evde
kimse yok. (Hair, bu evd kmse ioc.) Nu, n casaaceasta nu este nimeni .
Rspunsul poate s fie i afirmativ:- Evet, bu evde kimse var. (Evet, bu evd kims var.) Da, n
casa aceastaeste cineva.2. Forma negativ-interogariv. Olumsuz-soru ekliAceast form se
obine prin adugarea particulei interogative mu laverbul yok, deci avem formula yok mu? nu
este?, nu exist? Rspunsul poa-te s fie var ba da, este, exist sau hayr, yok nu, nu este, nu
exist, sausimplu yok.a) Rspuns afirmativ cu var.
-
Bu sokakta tiyatro yok mu? (Bu sokakt tiytro yk mu?) Pe stradaaceasta nu este un teatru?
-
Bu sokakta tiyatro var. (Bu sokakt tiytro var.) Pe strada aceastaeste un teatru.
- Bu snfta arkc yok mu? (Bu snft arcdj ic mu?) n clasa aceastanu este un cntre?-
Bu snfta arkc var. (Bu snft arkdj var.) Ba da, n clasa aceas-ta este un cntre.
Rspuns negativ cu hayr, yok - Bu sokakta lokanta yok mu? (Bu socact locnta ic mu?) Pe
stradaaceasta nu este un restaurant?- Hayr, bu sokakta lokanta yok. (Hir, bu sokakt locnta
ioc.)- Bu snfta retmen yok mu? (Bu snft :retmn ic mu?) n clasaaceasta nu este un
cadru didactic?- Hayr, bu snfta retmen yok. (Bu snft :retmn ioc.) Nu, n clasaaceasta
nu este un cadro didactic. Forma lunga la ne var, ne yok este ne vardr, ne yoktur . Se folosete
rar.Expresia ne var, ne yok? se poate traduce ce e nou? Dac nu este nimicnou, rspunsul este
bir ey yok (Br ei ioc.) Se poate rspunde i : yilik-g-zellik. (ilik, ghzellik) Buntate i
frumusee.
Exerciii:
1.Punei la forma interogativ urmtoarele propoziii i rspundei negativ:Bu sokakta lokanta
var.Bu odada perde var.Bu glde kayk var.Bu evde iek var.
Bu okulda retmen var.2. Punei la forma interogativ urmtoarele propoziii i rspundei afir-
mativ:Bu sokakta aa yok.Bu evde ocuk yok.Bu kyde lokanta yok.Bu dolapta defter yok.Bu
glde balk yok.Bu odada t yok.5 . T r a d u c e i n l i mb a t u r c :
-
n camera aceasta este un televizor?
-
Nu, n camera aceasta nu este un televizor, este un radio.-
n clasa aceasta este un tablou?
-
Nu, n clasa aceasta nu este un tablou, este o hart.-
n casa aceasta este cineva?

-Da, n casa aceasta sunt: o femeie, un brbat, o fat i un biat.

Lecia 5
PLURALULOUL
iek iekler aa aalar renci renciler okul okullar ii iiler avc
avclar pencere pencerelermasa masalar ev evlerkz kzlar defter defterlerolan
olanlar gl gllerbalk balklar deniz denizler kayk kayklar gemi- gemilerda
dalar seyirci seyircileroda odalar
Sperm, ai neles c pluralul este format cu ajutorul sufixului ler dupcuvinte cu vocale
anterioare i cu -lar dup cele cu vocale posterioare.n cazul lipsei armoniei vocalice ntr-un
cuvnt, tim c, ultima vocal de-termin vocala sufixului.anne annelerkitap kitaplar karde
kardeler mektup mektuplar air airler poet televizyon televizyonlar
NUMERALUL CARDNALASIL SAYILAR
Birlikler Onluklar 1 bir10 on2 iki20 - yirmi3 30 otuz
4 drt40 krk 5 be50 elli6 alt 60 altm7 yedi70 yetmi8 sekiz80 seksen9
dokuz90 doksan Numerele cu zeci i uniti se formeaz adugnd la zeci unitile. ntre elenu
se intercaleaz nici un cuvnt. S vedem, de exemplu, numeralele de la 10 la20.
11 on bir 16 on alt12 on iki17 on yedi13 on 18 on sekiz14 on drt19 on
dokuz15 on beReinei i cuvintele yz o sut i bin o mie,i putei folosi numeraluln
limba turc pn la milyon un milion, chiar i mai departe.Acuma s scriem cifre mai mari. S
fim ateni i la ortografie.1986 bin dokuz yz seksen alt28 567 yirmi sekiz bin be yz
altm yedi549 743 be yz krk dokuz bin yedi yz krk 24 864 798 yirmi drt milyon
sekiz yz altm drt bin yedi yz doksansekiz365 864 952 yz altm be milyon sekiz yz
altm drt bin dokuzyz elli iki
Not
: Numeralele yz o sut, bin o mie, milyon un milion se fo-losesc fr cuvntul bir n
fa.Snfta yirmi bir sra var.Sokakta sinema var.Otelde yz krk sekiz turist var.Evde
ocuk var.
Numeralele se scriu mpreun la operaini financiare.Substantivul dup numeral rmne n
singular, deoarece cantitatea dejaexprim numeralul. Numai dac este vorba de personaje celebre
din literatur,substantivul uneori primete sufixul pluralului: Ali Baba ve Krk Haramiler Ali
Baba i cei patruzeci de hoi, Silhrler Cei trei muchetarin caz de substantivizare
numeralul cardinal se poate folosi i n plural:ler Konferans Conferina celor trei.
NUMERALE NEHOTRTEBELGSZ SAYILAR
Snfta
ok
renci var.Evde
birka
kap var.Kitaplkta
birok
kitap var.Denizde
pekok
kayk yok.Hastanede
az hasta
yok.
Numeralele nehotrte n limba turc sunt urmtoarele:
1.az puin, ok mult, biraz puin, birok mai muli, birka ci -va, pekok
foarte muli.2.Dou sau mai multe numerale folosite una dup alta n sens
aproxima-tiv sunt considerate la fel numerale nehotrte: be-on kii cinci-zece persoane-
drt kilo elma trei-patru kilograme de mere3. Numerale nehotrte sunt de asemenea
numeralele cardinale folositecu sufixul pluralului i sufixele -ca, -ce: onlarca renci zeci
de elevi, yzler-ce memur sute de funcionari, milyonlarca insan milioane de oameni.S
citim urmtorul text i s aflm la ce ntrebare rspund numeralele car-dinale i numeralele
nehotrte.
KA KTAP VAR?
Eda: - Anne, kitaplkta ka kitap var?Anne: - 2843 kitap var.Eda: - Ka szlk var?Anne: - ok
szlk var.Eda: - Trke-Romence Szlk var m?Anne: - Evet, var. Trke-Romence Szlk
sa tarafta. Romence-TrkeSzlk sol tarafta.Eda: -Teekkr ederim, anne.
Szler ve deyimler. Cuvinte i expresiika ct, ci, ctekitaplk bibliotec (mobil)Trke-
Romence - turc-romnsa tarafta pe partea dreaptsol tarafta pe patea stngteekkr ederim
mulumescExerciii:
1.Adugai sufixul pluralului urmtoarelor substantive: ret-men, memur, kitaplk, elma,
szlke, insan.2. Scriei cu litere urmtoarele cifre: 7, 29, 248, 432, 583, 28 962 751.3. Traducei
urmtoarele propoziii n limba turc:a) n parc sunt muli copii.b) n camer sunt cinci
tablouri.c) n cas sunt patru camere.d) Pe strada aceasta sunt dou coli.e) n hotelul acesta sunt
muli turitif) n cas sunt civa musafiri.
g) n dulap sunt cinci ase caiete.4. Formai cinci propoziii cu numerale nehotrte.
RECAPTULARE I

TEKRARLAMA I
1.Citii urmtoarele
cuvinte:camamgemisalkbalk bilmececocukgazeteolanlk geceekmecegeziaascak kapc
ekigitmekdorualtgazeteciantagzelsoukkrk rencikututyedilearkadakylyetmis
zkirazzmseyir drtokulkkkayk
2.
Adugai sufixul pluralului urmtoarelor cuvinte: maaza, arkada,deniz, satc, defter, gl,
seyirci, doktor.3.Scriei n limba turc urmtoarele cifre cu cuvinte : 84 875, 17 624,35 967, 38
456.4.Punei n forma negativ urmtoarele propoziii:a)Bu ocuk rencidir.
b)Bu film gzeldir.c)Bu evde ok insan var.d)Bu sokakta az araba vare)Bu fabrikada iki yz ii
var.f)Sa tarafta bir enstit var.5.Punei n forma interogativ urmtoarele propoziii:a)Bu evde
televizyon var. b)Bu kitaplkta iki bin be yz kitap var.c)Bu evde ocuk var.d)Bu odada alt
sandalye yok.e)Bu kyde iki sinema yok.f)Bu sokakta maaza var.g)Bu fabrikada bin ii
var.h)Bu otelde ok oda var.i)Bu snfta krk renci yok. j)Bu maazada alt satc yok.6.Punei
n forma interogatv, negativ i negativ-interogativ urmto-arele propoziii: a)Bu bir
rencidir.b)Bu bir snftr.
c)
Bu bir fabrikadr.d)Bu bir iidir,e)Bu bir doktordur.7. Rspundei afirmativ la urmtoarele
propoziii:a)Bu tablo mu? b)Bu tebeir deil mi?c)Bu okul deil mi?d)Bu ev gzel mi?e)Bu t
deil mi?f)Bu hastane byk m?8.Rspundei negativ la urmtoarele propoziii:
a)Bu glde balk var m? b)Bu film gzel mi? c)Bu sokakta otel yok mu?d)Sa tarafta maaza
var m?e)Parkta ok insan var mf)Kitaplkta szlk var m?9.Traducei n limba turc:a)- Ce
este pe strada aceasta?- Pe strada aceasta este o cas, un bloc,un spital, un magazin. b)- Ce este n
clasa aceasta?- n clasa aceasta sunt o catedr, o tabl, o cret i un tablou.c)- Cine este n clasa
aceasta?- n clasa aceasta sunt un profesor i 26 de elevi.
d
d) - El cine este?- El este un pescar.e) - V rog, mi spunei numele dvs.?- Numele meu este f)
n parc sunt puini oameni.g) Cte bnci sunt n clasa aceasta?f h ) S u n t m u l t e b r c i
p e m a r e ? i) Sunt muli spectatori n cinematograf?
Lecia 6
NE YAPIYOR?
retmen okuyor.renci yazyor.Sever radyo dinliyor.ocuk oynuyor.Bebek glyor.Ressam
resim yapyor.Doktor muayene ediyor.
SEVER TRK DLN RENYOR
-
Gnaydn, Sever!

-
Gnaydn, arkada!
-
Ne yapyorsun?
-
Trk dilini reniyorum.
-
Sen Trke bilmiyor musun?
-
Biraz anlyorum. yi bilmiyorum. imdi niversitede reniyorum.- Baarlar, Sever! Hoa
kal!
-
Teekkr ederim. Gle gle!Szler ve deyimler:

Ne yapyor? Ce face?okuyor citeteyazyor scriedinliyor ascultoynuyor se joac bebek
bebeluglyor - rderessam 1.pictor; 2. desenator resim yapyor 1. picteaz; 2.
deseneazmuayene ediyor consultdil limbreniyor nvaarkada prietenne
yapyorsun? - ce faci?sen tuTrke turcete bilmiyor musun? nu tii?iyi bine,
bun bilmiyorum nu tiuimdi acum baarlar - succese
TMPUL PREZENTMDK ZAMAN
Timpul prezent exprim, la fel ca n limba romn, o aciune ce se des-foar n momentul
vorbirii.Se formeaz prin adugarea la rdcina sau tema verbului a sufixului yor urmat de
sufixele personale.Deci timpul prezent are urmtoarea form:rdcin (tem) + -yor+ sufixele
personaleLa rdcinile terminate n vocal se adaug direct sufixul yor, la cele ter-minate n
consoan se intercaleaz una din vocalele , i, u, conform legilor ar-moniei vocalice.Accentul
cade pe silaba care st naintea sufixului timpului.nfinitivul n limba turc se formeaz prin
adugarea la rdcina sau temaverbului a unuia din sufixele -mak sau mek conform legii
armoniei vocalice palatale.

CONJUGAREA TMPULU PREZENTMDK ZAMANIN EKM
1.Forma afirmativ. Olumlu ekil.okumak a citi ben okuyorum eu citesc
sen okuyorsun tu citetio okuyor el citete biz okuyoruz noi citimsiz okuyorsunuz voi citiionlar
okuyorlar ei citesc yazmak a scrie ben yazyorum eu scriusen yazyorsun tu scriio yazyor el
scrie biz yazyoruz noi scriemsiz yazyorsunuz voi scrieionlar yazyorlar ei scriu bilmek a
tiben biliyorum eu tiusen biliyorsuntu tiio biliyor el tiebiz biliyoruznoi timsiz biliyorsunuz
voi tiionlar biliyorlarei tiu sormak a ntreba ben soruyorumeu ntrebsen soruyorsun tu ntrebio
soruyor el ntreab biz soruyoruznoi ntrebmsiz soruyorsunuz voi ntrebaionlar soruyorlar ei
ntreab glmeka rde ben glyorumeu rdsen glyorsuntu rzio glyorel
rde biz glyoruznoi rdemsiz glyorsunuz voi rdeionlar glyorlar ei rd
Not:
a) Dac rdcina verbului se termin n a sau e, aceste vocale sub
influena lui y din sufixul prezentului se transform a< , e<ibalamak a ncepe ben balyorum
eu ncepsen balyorsun tu ncepio balyor el ncepe biz balyoruz noi ncepemsiz
balyorsunuz voi ncepeionlar balyorlar ei ncepbeklemek a atepta ben bekliyorum eu
ateptsen bekliyorsun tu atepio bekliyor el ateapt biz bekliyoruz noi ateptmsiz
bekliyorsunuz voi ateptaionlar bekliyorlar ei ateapt b) Dac prima silab din rdcina
verbului conine o vocal labial, a dinultima silab nu se transform n , ci se rotunjete ntre
prima vocal din r-dcina i vocala labial din sufixul timpului, i devine u, iar e <.
yoklamak a controla ben yokluyorum eu controleztlemek a clca ben tlyorum eu calc



Uneori timpul prezent exprim o aciune n trecut. De exemplu: O daagidiyor, kar yayor. El
se duce la munte i ninge (ncepe s ning).Uneori exprim o aciune ce se va desfura n viitor:
Babam yarn gidi-yor. Tata pleac mine.La verbele compuse se conjug doar verbul
auxiliar.m u a y e n e e t m e k a
c o n s u l t a ben muayene ediyorum eu consultspor yapmak a face
sport b e n s p o r y a p y o r u m e u f a c
s p o r t yardm etmek a ajuta b e n y a r d m
e d i y o r u m e u a j u t 2.Forma negativ. Olumsuz ekilPentru a reda
forma negativ a timpului prezent se intercaleaz ntre rd-cin i sufixul timpului unul din
sufixele de negaie m, -mi, -mu, -m. Accen-tul cade pe silaba care st naintea
lor.y a z m a k a
s c r i e b e n
y a z m y o r u m e u n u
s c r i u s e n
y a z m y o r s u n t u n u
s c r i i o
y a z m y o r e l
n u s c r i e b i z
y a z m y o r u z n o i n u
s c r i e m siz yazmyorsunuz voi nu scrieio n l a r
y a z m y o r l a r e i n u
s c r i u b i l m
e k a
t i b e n
b i l m i y o r u m e u n u
t i u s e n
b i l m i y o r s u n t u n u
t i i o
b i l m i y o r e l
n u t i e b i z
b i l m i y o r u z n o i n u
t i m s i z
b i l m i y o r s u n u z v o i n u
t i i o n l a r
b i l m i y o r l a r e i n u t i u
y o r u l m a k a
s e o b o s i ben yorulmuyorum eu
nu m obosescs e n y o r u l m u y o r s u n t u n u
t e o b o s e t i o
y o r u l m u y o r e l n u s e
o b o s e t e b i z
y o r u l m u y o r u z n o i n u n e
o b o s i m s i z y o r u l m u y o r s u n u z v o i
n u v o b o s i i o n l a r
y o r u l m u y o r l a r e i n u s e
o b o s e s c y z m e
k a
n o t a b e n
y z m y o r u m e u n u
n o t s e n
y z m y o r s u n t u n u
n o i o
y z m y o r e l n u
n o a t b i z
y z m y o r u z n o i n u
n o t m s i z
y z m y o r s u n u z v o i n u
n o t a i o n l a r
y z m y o r l a r e i n u n o a t 3.
Forma interogativ. Soru ekli. Pentru a exprima aceast form se folosete particula mu. Ea se
adaugdup sufixul prezentului i naintea sufixelor personale. Se scrie separat de te-ma timpului
prezent. Nu are variante.
Not
: pentru persoana a III-a plural se folosete particula interogativ myorulmak a se obosi
ben yor ul uyor muyum? eu m obos es c? s e n y o r u l u y o r
m u s u n ? t u t e o b o s e t i ? o y o r u l u y o r
m u ? e l s e o b o s e t e ? b i z y o r u l u y o r
m u y u z ? n o i n e o b o s i m ? siz yoruluyor musunuz?
voi v obosii?o n l a r y o r u l u y o r l a r m ? e i s e o b o s e s c ? 4. Forma negativ-
interogativ. Olumsuz-soru ekli.Aceasta form este o combinaie ntre formele negativ i
introgativ.
La tema negativ a timpului prezent se adaug particula interogativ mu (mla persoana a III-a
plural) mpreun cu sufixele personale. Accentul cade pesilaba care st naintea sufixului de
negaie.almak a munciben almyor muyum? eu nu muncesc?s en al m yor
mus un? t u nu munce t i ? o a l m y o r
m u ? e l n u m u n c e t e ? b i z
a l m y o r m u y u z ? n o i n u m u n c i m ? s i z
a l m y o r m u s u n u z ? v o i n u m u n c i i ? o n l a r
a l m y o r l a r m ? e i n u m u n c e s c ?
Not
: a) Verbul gitmek a se duce a crui rdcin se termin n con-soana t, la adugarea un i
naintea sufixului timpului, acest t se sonorizeaz ise transform n d. La formele negativ i
negativ-interogativ t revine.
1. For ma af i r mat i v. Ol uml u eki l ben gidiyorum biz gidiyoruzs e n
g i d i y o r s u n s i z
g i d i y o r s u n u z o
g i d i y o r o n l a r
g i d i y o r l a r 2. Forma
negativ.Olumsuz ekil. b e n
g i t m i y o r u m b i z
g i t m i y o r u z s e n
g i t m i y o r s u n s i z
g i t m i y o r s u n u z o
g i t m i y o r o n l a r
g i t m i y o r l a r 3. Forma interogativ.
Soru ekli.b e n g i d i y o r m u y u m ? b i z g i d i y o r
m u y u z ? s e n g i d i y o r m u s u n ? s i z
g i d i y o r m u s u n u z ?
o g i d i y o r m u ? o n l a r
g i d i y o r l a r m ? 4. Forma negativ-interogativ.
Olumsuz-soru eklib e n g i t m i y o r m u y u m ? b i z
g i t m i y o r m u y u z ? s e n g i t m i y o r
m u s u n ? s i z g i t m i y o r m u s u n u z ?
o g i t m i y o r m u ? o n l a r
g i t m i y o r l a r m ? b) Dac ntr-o fraz sunt dou sau
mai multe predicate exprimate la timpul prezent, atunci sufixul personal poate fi omis, cu
excepia ultimului predicat. Deexemplu: Siz okuyor, yazyor ve soruyorsunuz. Voi citii, scriei
i ntrebai.
Exerciii
: 1. Conjugai verbul almak a lua n cele patru forme al tim- pului prezent.2. Traducei n
limba romn:- Ne yapyorsun, Aye?
-
alyorum.

- Mehmet bey ne yapyor?
-
Mehmet bey de alyor.
-
Metin almyor mu?
-
Metin ocuk. almyor, okuyor, oynuyor.
-
Eda ne yapyor?
-
Eda okuyor.
-
retmen ne yapyor?
-
retmen yazyor.
3. Traducei n limba turc:
El nva limba turc.nelegei turcete?Ce face vnztorul?oferul conduce.Sever nu noat.Eda
nu picteaz.Vnztorul nu vinde?Doctorul nu consult?.Pictorul nu picteaz?Metin face
sport?Copilul se obosete.Copiii se joac.Lecia 7
PROJE ENSTTSNDE
Gnaydn!
-
Gnaydn!
-

zr dilerim, siz kapc msnz?
-
Evet, kapcym. Kimi aryorsunuz?
-
Mdr beyi aryorum.
-
Siz kimsiniz?
-
Ben teknisyenim. Mobilya Fabrikasnda alyorum.
-

yi. Mdr bey u broda bulunuyor. Buyurun.- Gnaydn! Rahatsz ettiim iin zr dilerim.
-
Rahatsz etmiyorsunuz. Buyurun, ne istiyorsunuz? A-a-a, siz MobilyaFabrikasnda almyor
musunuz?
Evet, orada alyorum.
-
ler iyi gidiyor mu?
-
Evet, iyi gidiyor. Mobilya ok aranyor. Atlye dar geliyor. Yeni atl-ye iin proje rica
ediyorum.
-
Memnuniyetle.Szler ve deyimler: proje proiectenstit institutzr dilerim scuzai v
rogkapc - portar kimi pe cinearyorsunuz (aramak) cutai (a cuta)mdr director
bey domnmobilya mobiliyi 1. bine; 2. bunu acest bro birou bulunuyor (bulunmak)
se afl ( a se afla) buyurun (buyurmak) - poftii ( a pofti)rahatsz ettiim iin zr dilerim cer
scuze pentru deranjrahatsz etmiyorsunuz (rahatsz etmek) nu deranjai (a deranja)istiyorsunuz
(istemek) dorii (a dori)orada acoloi treabiler iyi gidiyor mu? - treburile merg
bine?aranyor ( aramak) se caut ( a cuta)
atlye atelier dar 1. ngust; 2. Nencptor geliyor (gelmek) vine ( a veni)iin pentrurica
ediyorum ( rica etmek) v rog ( a ruga)memnuniyetle cu plcere
PREDCATUL NOMNALEK FL
Predicatul nominal n limba turc se formeaz prin alipirea sufixelor pre-
dicative la prile de vorbire cu sens lexical. Formarea timpului prezent pentru persoana a III-a
singular deja ai cunoscut-o la lecia BU NEDR?
TMPUL PREZENT AL PREDCATULU NOMNALEK FLNN MDK ZAMANI
1 . F o r m a
a f i r m a t i v .
O l u m l u e k i l . Se
red cu ajutorul urmtoarelor sufixe:
Sing. p. I -m, -im, -um, m pl. p..I -z, -iz, -uz, -zp.II -sn, -sin, -sun, -sn p..II snz, -siniz, -
sunuz, -snzp.III dr, -dir, -dur, -dr; p.III drlar, -dirler, -durlar,-drler -tr, -tir, -tur, -tr p.III
trlar, -tirler, -turlar, -trler
Exemple
:r e s s a m
p i c t o r b e n r e s s a m m
e u s u n t p i c t o r s e n
r e s s a m s n t u e t i p i c t o r o
r e s s a m ( d r ) e l e s t e p i c t o r
b i z r e s s a m z n o i s u n t e m
p i c t o r i s i z r e s s a m s n z v o i s u n t e i
p i c t o r i onlar ressamdrlar ei sunt
pictori(ressamlar)t e k n i s y e n
t e h n i c i a n ben teknisyenim eu sunt tehniciansen
teknisyensin tu eti tehniciano t e k n i s y e n ( d i r ) e l e s t e
t e h n i c i a n b i z t e k n i s y e n i z n o i s u n t e m
t e h n i c i e n i s i z t e k n i s y e n s i n i z v o i s u n t e i
t e h n i c i e n i o n l a r t e k n i s y e n d i r l e r e i s u n t
t e h n i c i e n i (teknisyenler)d o k t o r
d o c t o r b e n
d o k t o r u m e u s u n t d o c t o r ofr
ofer b e n o f r m e u s u n t o f e r Dac cuvntul se termin n
vocal, la persoana I-a singular i plural seadaug un y pentru a evita formarea diftongului.
Exemple
: b e n s a t c y m b i z
s a t c y z b e n r e n c i y i m b i z
r e n c i y i z ben yolcuyum biz yolcuyuz yolcu drume


ben kylym biz kylyz2 . F o r m a
n e g a t i v .
O l u m s u z
e k i l . Aa cum ai vzut la persoana a III-a singular forma
negativ se red cuajutorul cuvntului de negaie deil, la care se adaug sufixele personale
frvariante.r e s s a m
p i c t o r ben ressam deilim eu nu sunt pictor s e n
r e s s a m d e i l s i n t u n u e t i p i c t o r o r e s s a m
d e i l ( d i r ) e l n u e s t e p i c t o r b i z r e s s a m d e i l i z
n o i n u s u n t e m p i c t o r i s i z r e s s a m d e i l s i n i z v o i n u s u n t e i
p i c t o r i onlar ressam deildirler ei nu sunt pictori(deiller)
3.
Forma interogativ . Soru ekli.Pentru aceast form se folosesc particulele interogative m , mi , mu,
m.V amintim c aceste particule se scriu separat, ns sufixele personale care seadaug, se
scriu mpreun cu ele. Pentru c la persoana I-a singular i plural par-ticulele interogative se
termin n vocal i sufixele personale ncep cu o vocal,ntre ele se intercaleaz un y.arkc
cntre b e n a r k c m y m ? e u s u n t c n t r e ? s e n
a r k c m s n ? t u e t i c n t r e ? o a r k c
m ( d r ) ? e l e s t e c n t r e ? biz arkc myz? noi suntem
cntrei?s i z a r k c m s n z ? v o i s u n t e i c n t r e i ? onlar arkc
m(drlar)? ei sunt cntrei?
teknisyen ben teknisyen miyim? biz teknisyen miyiz?s e n t e k n i s y e n mi s i n ? s i z
t e k n i s y e n mi s i n i z ? o teknisyen mi(dir)? onlar teknisyen mi(dirler)?memur ben memur
muyum? biz memur muyuz? ben mdr mym? Biz mdr myz?4.Forma negativ-
interogativ. Olumsuz-soru ekli.Aceast form se red cu ajutorul cuvntului de negaie deil
urmat de particula mi mpreun cu sufixele personale.Formul: cuvntul + deil mi+sufixele
personaleressam b e n r e s s a m d e i l m i y i m ? e u n u s u n t
p i c t o r ? s e n r e s s a m d e i l m i s i n ? t u n u e t i
p i c t o r ? o r e s s a m d e i l m i ( d i r ) ? e l n u e s t e
p i c t o r ? b i z r e s s a m d e i l m i y i z ? n o i n u s u n t e m
p i c t o r i ?
s i z r e s s a m d e i l m i s i n i z ? v o i n u s u n t e i p i c t o r i ? onlar ressam
deil(ler) mi? ei nu sunt pictori?deil mi(dirler)?
Exerciii
:
1.
Conjugai cuvintele satc i memur n cele patru forme ale predica-tului nominal.

2 . R e d a i u r m t o a r e l e
p r e d i c a t e n o m i n a l e d i n
p r o p o z i i i l a f o r m a negativ:Sever
avcdr.Ben turistim.O kapcdr.Siz memursunuz.Biz kylyz.Onlar teknisyendirler.O
sekreterdir.Sen doktorsun.3 . R e d a i
u r m t o a r e l e p r e d i c a t e
n o m i n a l e l a f o r m e l e
i n t e r o g a t i v i n e - gativ-interogativ:Biz
renciyiz.Siz mdrsnz
Onlar retmendirler.O turisttir.Ben kapcym.Sen memursun.O sekreterdir.4. Traducei
urmtorul text n limba turc: - Scuzai v rog, suntei secretara?- Da, sunt secretara. Ce dorii?-
Domnul director este n institut?- Domnul director este n birou.Lecia 8Acktm.Susadm.

BUGN NE YAPTINIZ?
Metin: - Anne, acktm.Eda: - Ben de acktm.Anne: - Babay bekliyoruz, ocuklar. Zil alyor.
Baba geldi.Baba: - yi akamlar, Aye! yi akamlar, ocuklar!ocuklar: - yi akamlar, baba!
Ho geldin!Baba: - Ho bulduk! Naslsnz? Bugn ne yaptnz?Eda: - Sabahleyin ktphanede
kitap, dergi okudum. leden sonra Nee geldi, anlattk.Baba: - Ne yapyor Nee? yi mi?Eda:
- yi, selm syledi.
Baba: - Sen ne yaptn, Metin?Metin: - Futbol oynadm.Baba: - Problem zdn m?Metin: -
Anne: - Masa hazr, buyurun.Szler ve deyimler:acktm mi-e foamesusadm mi-e sete Ne
yaptnz? Ce ai fcut? bekliyoruz (beklemek) ateptm (a atepta)zil soneriealyor
(almak) 1.sun (a suna); 2. a cnta; 3. a furageldi (gelmek) a venit ( a veni)Ho geldin!
Bine ai venit!Ho bulduk! Bine v-am gsit!
Naslsnz?- Cum v simii?ktphane bibliotecdergi revistokudum (okumak) am citit (a
citi)leden sonra dup- amiazanlattk (anlatmak) am stat de vorb ( a sta de vorb, a
povesti)selm syledi (sylemek) trimite salutri (a trimite)futbol fotbalProblem zdn m?
(zmek) Ai rezolvat probleme?(a rezolva, adeznoda)hazr gata

TMPUL TRECUT DETERMNATBELRL GEM ZAMAN
Arat o aciune desfurat naintea momentului vorbirii, la care vorbito-rul a fost martor.Se
formeaz cu ajutorul sufixelor d , -di , -du , -d dup temele verba-
le terminate n vocal sau consoan sonor i a variantelor sale t, -ti, -tu, -tdup temele
terminate n consoan surd, la care se adaug sufixele personale.Dac scriem sufixele timpului
i sufixele personale mpreun avem urm-torul tabel:sing. p. I dm , -dim , -dum , -dm; tm ,
-tim , -tum , -tmp.II-dn , -din , -dun , -dn; -tn , -tin , -tun , -tnp. III d , -di , -du , -d; -t , -ti
, -tu , -t
pl. p. I dk , -dik , -duk , -dk; -tk , -tik , -tuk , -tk p.IIdnz , -diniz , -dunuz , dnz; -tnz , -
tiniz ,- tunuz , -tnzp.III-dlar , -diler, -dular, -dler; -tlar , -tiler , -tular , -tler Exemple de
conjugare a timpului:1. For ma af i r mat i v. Ol uml u
eki l a l m a k a
l u a ben aldm eu am luatsen aldn tu ai luato
a l d e l a
l u a t b i z a l d k n o i a m
l u a t
siz aldnz voi ai luatonlar aldlar ei au luatvermek a da ben verdim biz verdik sen verdin siz
verdinizo v e r d i o n l a r
v e r d i l e r
sormak a ntreba b e n s o r d u m b i z s o r d u k s e n
s o r d u n s i z s o r d u n u z o s o r d u
o n l a r s o r d u l a r yr meka mer ge ben yrdm
biz yrdk sen yrdn siz yrdnzo y r d o n l a r
y r d l e r atmak a arunca b e n a t t m
b i z a t t k
s e n a t t n s i z a t t n z o
a t t o n l a r
a t t l a r gitmek a se duce b e n g i t t i m
b i z g i t t i k s e n g i t t i n s i z
g i t t i n i z o g i t t i o n l a r
g i t t i l e r tutmak a prinde ben tuttum biz tuttuk
s e n t u t t u n s i z
t u t t u n u z o t u t t u
o n l a r
t u t t u l a r dmek a cdea b e n
d t m b i z
d t k s e n d t n
s i z d t n z
o d t o n l a r
d t l e r 2. For ma negat i v. Ol ums uz
eki l . Se red cu ajutorul sufixelor de negaie ma , -me care se intercaleaz n-tre rdcin i
sufixul timpului.Accentul cade pe silaba precedent sufixului de negaie.almak a
lua b e n a l m a d m e u n u a m
l u a t s e n a l m a d n t u n u
a i l u a t

o a l m a d e l n u
a l u a t b i z a l m a d k
n o i n u a m l u a t s i z
a l m a d n z v o i n u a i l u a t
o n l a r a l m a d l a r e i n u a u
l u a t dmek b e n d m e d i m b i z
d m e d i k s e n d m e d i n s i z
d m e d i n i z o d m e d i
o n l a r d m e d i l e r
3. Forma interogativ. Soru ekliLa forma afirmativ se adaug particulele interogative.Accentul
cade pe particula interogativ.almak b e n a l d m m ?
e u a m l u a t ? s e n a l d n
m ? t u a i l u a t ? o a l d
m ? e l a l u a t ? biz aldk m? noi am luat?siz aldnz m? voi
ai luat?onlar ald(lar) m? ei au luat?gitmek b e n g i t t i m m i ?
b i z g i t t i k m i ? s e n g i t t i n m i ?
s i z g i t t i n i z m i ? o gitti mi? onlar gitti(ler) mi?
sormak b e n s o r d u m m u ? b i z s o r d u k
m u ? s e n s o r d u n m u ? s i z s o r d u n u z
m u ? o s o r d u m u ? o n l a r s o r d u l a r
m ? ( s o r d u m u ? ) dmek b e n d t m
m ? b i z d t k m ? s e n d t n
m ? s i z d t n z m ? o d t m ? o n l a r
d t l e r m i ? ( d t m ? ) 4. Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekliLa
forma negativ se adaug particulele interogative.almak b e n a l m a d m
m ? e u n u a m l u a t ? s e n a l m a d n
m ? t u n u a i l u a t ?
o a l m a d m ? e l n u a
l u a t ? b i z a l m a d k m ? n o i n u
a m l u a t ? s i z a l m a d n z m ? v o i n u a i
l u a t ?
onlar almad(lar) m? ei nu au luat?vermek ben vermedim mi? biz vermedik mi?sen vermedin
mi? siz vermediniz mi?o v e r m e d i m i ? o n l a r
v e r m e d i ( l e r ) m i ? sormak ben sormadm m? biz sormadk
m?sen sormadn m? siz sormadnz m?o sormad m? onlar sormad(lar) m?dmek ben
dmedim mi? biz dmedik mi?sen dmedin mi? siz dmediniz mi?o dmedi mi? onlar
dmedi(ler) mi?
Not
: La verbele compuse se conjug doar verbul auxiliar.1. Forma afirmativ. Olumlu ekil.resim
yapmak ben resim yaptm biz resim yaptk sen resim yaptn siz resim yaptnzo resim yapt onlar
resim yapt(lar)

muayene etmek b e n m u a y e n e e t t i m b i z
m u a y e n e e t t i k sen muayene ettin siz muayene ettinizo muayene
etti onlar muayene etti(ler)tedavi olmak a se vindecat e d a v i oldum tedavi
olduk 2 .Forma negativ. Olumsuz ekilresim yapmak resim yapmadm resim yapmadk resim
yapmadn resim yapmadnzresim yapmad resim yapmad(lar)muayene etmek ben muayene
etmedim biz muayene etmedik sen muayene etmedin siz muayene etmedinizo muayene etmedi
onlar muayene etmedi(ler)

tedavi olmak t e d a v i o l m a d m t e d a v i
o l m a d k 3. Forma interogativ. Soru ekliresim yapmak r e s i m
y a p t m m ? r e s i m y a p t k m ? r e s i m y a p t n
m ? r e s i m y a p t n z m ? resim yapt m? resim yapt(lar) m?
muayene etmek m u a y e n e e t t i m m i ? m u a y e n e e t t i k m i ? tedavi
olmak t e d a v i o l d u m m u ? t e d a v i o l d u k m u ? 4. Forma
negativ-interogativ.Olumsuz-soru ekliresim yapmak r e s i m y a p m a d m m ?
r e s i m y a p m a d k m ? r e s i m y a p m a d n m ? r e s i m
y a p m a d n z m ? r e s i m y a p m a d m ? r e s i m
y a p m a d ( l a r ) m ? muayene etmek mu a y e n e e t me d i m mi ? mu a y e n e
e t me d i k mi ?
tedavi olmak t e d a v i o l m a d m m ? t e d a v i o l m a d k m ?
Exerciii:
1 .Conjugai verbul yazmak la cele patru forme ale timpului tre-cut determinat.2. Traducei i
transcriei verbele din urmtoarele propoziii la formanegativ:Eda ve Metin acktlar.Metin
problem zd.Memur bekledi.Ressam resim yapt.Teknisyen fabrikada alt.renci kalem
ald.Turist gitti.Misafir geldi.
Traducei n limba turc:


- Mam, Metin a plecat?- Nu, Metin este acas.- Elif a luat caiete?- Da, Elif a luat 8 caiete.- Tu
nu ai scris?- Nu, nu am scris, acum scriu.- oferul nu a ateptat?- Nu, nu a ateptat, acum a
plecat.

Lecia 9
KIYIDA
-
Merhaba!
-
Merhaba! Ksmetiniz bol olsun!- Sa olun! Sizin de ksmetiniz bol olsun! Nasl, bir eyler
tuttunuz mu?
-
O-o-o, sepet dolu.
-
O-o-o, gerekten dolu. Genlikte balk mydnz?
-
Yo-o-o, balk deildim, terziydim. Siz avukat deil miydiniz?
-
Evet, avukattm. imdi emekliyim. Tuttum, tuttum, byk bir balk tuttum.
-
anslsnz, dorusu. Ben de anslym. Bu gn gzel bir gn.Szler ve
deyimler:42k y
m a l b a l k
p e s c a r nasl cum, ce fel yo-o-o nu -u u (n limba
uzual)bir ey, bir eyler ceva terzi - croitor tutmak a prinde emekli -
pensionar s e p e t c o b y k
m a r e (adjectiv)dolu plinans - norocgerekten ntradevr ansl -
norocosgen tnrdorusu - ntradevr genlikte n tineree gn zi

PREDCATUL NOMNAL LA TMPUL TRECUT
DETERMNATEK FLNN BELRL GEM ZAMANI
1. Forma afirmativ. Olumlu ekil. Are aceleai sufixe ca predicatul verbal. Cnd cuvntul se
termin n vo-

cal, ntre tem i sufixul timpului se intercaleaz un
y.a v u k a t
a v o c a t b e n
a v u k a t t m e u a m f o s t
a v o c a t s e n a v u k a t t n t u a i
fost avocato avukatt el a fost avocat biz avukattk noi am fost avocatisiz avukattnz voi ai fost
avocationlar avukatt(lar) ei au fost avocatiretmen ben retmendim biz retmendiksen
retmendin siz retmendinizo retmendi onlar retmendi(ler)doktor ben doktordum biz
doktorduk sen doktordun siz doktordunuzo doktordu onlar doktordu(lar)mdr ben mdrdm
biz mdrdk sen mdrdn siz mdrdnzo mdrd onlar mdrd(ler)genben gentim biz
gentik
sen gentin siz gentinizo genti onlar genti(ler) balk ben balkydm biz balkydk sen
balkydn siz balkydnzo balkyd onlar balkyd(lar)terzi ben terziydim biz terziydik sen
terziydin siz terziydinizo terziydi onlar terziydi(ler)2. Forma negativ. Olumsuz ekil. La partea
vorbirii cu sens lexical se adaug cuvntul de negaie deil
mpreun cu sufixele personale.avucat ben avukat deildim eu nu am fost avocatsen avukat
deildin tu nu ai fost avocato avukat deildi el nu a fost avocat biz avukat deildik noi nu am
fost avocaisiz avukat deildiniz voi nu ai fost avocaionlar avukat deildi(ler) ei nu au fost
avocai 3.Forma interogativ. Soru ekli. Se red cu particulele interogative m, mi , mu , m la
care se alipescsufixele timpului.avukat ben avukat mydm? eu am fost avocat?sen avukat
mydn? tu ai fost avocat?o avukat myd? el a fost avocat? biz avukat mydk? noi am fost
avocai?siz avukat mydnz? voi ai fost avocai?onlar avukat myd(lar)? ei au fost avocai?
retmenben retmen miydim? biz retmen miydik?sen retmen miydin? siz retmen
miydiniz?o retmen miydi? onlar retmen miydi(ler)? doktor doktor muydum? doktor
muyduk?
mdr mdr mydm? mdr mydk?3. Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekli.Se
red n felul urmtor: cuvntul cu sens lexical+ cuvntul de negaie+ particula interogativ mi
mpreun cu sufixele personale.avukat ben avukat deil miydim?eu nu am fost avocat?sen
avukat deil miydin? tu nu ai fost avocat?o avukat deil miydi?el nu a fost avocat?
biz avukat deil miydik?noi nu am fost avocai?siz avukat deil miydiniz?voi nu ai fost
avocai?onlar avukat deil miydiler? ei nu au fost avocai?
Exerciii
: 1. Conjugai cuvntul teknisyen la cele patru forme ale predicatu-lui nominal la timpul trecut
determinat.

2. Transcriei la forma negativ urmtoarele propoziii:a) Balk genlikte ofrd. b) Babam
fabrikada iiydi.c) Turist bu gn hastayd.d) zr dilerim, siz arkada mydnz?e) Avc bu gn
ansl myd?f) Ben bu okulda renciydim.
g
g) Kk ocuk gzeldi.h) Oda bykt.h i) ocuklar t.i j) Mdr bey yeniydi.

k) Teyzem ihtiyard. j l) Atlye dard.k 3. Traducei n limba turc:a) Coul a fost plin. b)
Pescarul a fost norocos.c) Copilul n-a fost mare.d) Tata a fost muncitor n tineree.l e) Voi ai
fost sntoi?f) Mama a fost bolnav.m g) Dvs.ai fost pictor n Romnia?n h) Maina a fost
mare.
o
i) Studentii au fost vesel.p j) oferii au fost obosii.
q
k) Copiii erau cumini.r l) Bunicul a fost norocos.s
Lecia 10
EV, EVN, EVE, EV, EVDE, EVDEN
Ev yenidir.Evin pencereleri genitir.Elif eve gidiyor.Annem evi temizledi.Aile evde
topland.Metin evden kt.Metin okuyor.Metinin kitaplar temizdir.Metine szlk
verdi.Metini okulda grd.Metinde anta var.Metinden top aldm.
Bkre bakenttir,Bkrein sokaklar temizdir.Bkree gidiyorum.Bkrei
seviyorum.Bkrete oturuyor.Tren Bkreten hareket etti.Szler ve
deyimler:g e n i
l a r g g r m e k
a v e d e a t e m i z
curatbakent - capitaltemizlemek a curasevmek 1.a iubi.2. a-i plceaaile familieoturmak
1. a se aeza; 2. a locuitoplanmak a se aduna, a se reuni hareket etmek 1. a porni; 2. a
sekmak a ieimica
CAZURLE
SMN HALLER
n propoziiile de mai sus ai vzut trei substantive n urmtoarele
cazuri: Nominativev MetinBkreGenitiv evin Metinin BkreinDativeve
MetineBkreeAcuzativ evi MetiniBkrei.Locativ evde MetindeBkreteAblativ evden
Metinden Bkreten

Not
: Substantivele proprii primind sufixele cazuale n scris se despart prinapostrof.Cazurile limbii
turce rspund la urmtoarele ntrebri: Nominativ ne?kim?neresi?Genitiv neyin?kimin?
neresinin?Dativ neye?kime? nereye?Acuzativ neyi?kimi?neresini?Locativ nede? kimde?
nerede?Ablativ neden? kimden? nereden?

CAZUL NOMNATV

YALIN HAL
Subtantivul este n nominativ n urmtoarele cazuri:1. Cnd ndepl i ne t e f unc i a de
s ubi ect .
Zil
alyor.
renc
i yazyor.
Kstenc
e gzeldir.2.Cnd ndeplinete funcia de complement direct, exprimat printr-
unsubstantiv nedeterminat cu precizie.Ben
kitap
okuyorum.Balk
balk
tutuyor.Annem bir
vazo
ald.Vocativul se poate reda tot prin cazul nominativ i atunci accentul cade pe prima silaba:
Mtin
, oku.
CAZUL GENTV
LG HAL
Acest caz exprim posesia sau apartenena. Se formeaz cu ajutorul sufix-elor - n , -in , -un , -n
adugate dup rdcini sau teme terminate n consoani nn , -nin , -nun , -nn dup cele
terminate n vocal.Sufixele acestui caz sunt accentuate.
Kzn
defteri temizdir.
Evin
pencereleri byktr.
Okulun
zili ald.
Gln
kysnda balklar balk tutuyorlar.
Odann
kaps akt. (a fost deschis).
inin
arkadalar oktur.
Kylnn
bahesi gzeldi.

PREDCATUL NOMNAL LA CAZUL GENTV

LG HALNDE EK FL

Substantivul la cazul genitiv urmat de sufixele predicative de prezent sautrecut exprim cui i
aparine sau a aparinut obiectul sau fiina.1 . L a
t i m p u l p r e z e n t .
i m d i k i
z a m a n d a . a) Forma afirmativ. Olumlu ekil. Bu kitap
Edanndr.
Yeni ev
iinindir.
Bu anta
halamndr.
b) Forma negativ. Olumsuz ekil. Bu kitap
Edann deildir
.Yeni ev
iinin deildir.
Bu anta
halamn deildir
.c) Forma interogativ. Soru ekli.

Bu kitap
Edann m(dr)?
Yeni ev
iinin mi(dir)?
Bu anta
halamn m(dr)?
d) Forma negativ-interogativ. Olumsuz soru ekli. Bu kitap
Edann deil mi(dir)?
Yeni ev
iinin deil mi(dir)?
Bu anta
halamn deil mi(dir)?
2.
La timpul trecut determinat. Belirli gemi zamanda .a) Forma afirmativ. Olumlu ekil. Araba
mhendisindi.
Maina a aparinut inginerului.u bina
belediyenindi
. Cldirea a aparinut primriei.ampiyon
Romanyannd
. Campionul a aparinut Romniei.b) Forma negativ. Olumsuz ekil. Araba
mhendisin deildi.
u bina
belediyenin deildi.
ampiyon
Romanyann deildi.
c) Forma interogativ. Soru ekliAraba
mhendisin miydi?
u bina
belediyenin miydi?
ampiyon
Romanyann myd?
d) Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru
Araba
mhendisin deil miydi?
u bina
belediyenin deil miydi?
ampiyon
Romanyann deil miydi?
Not
: Predicatul nominal la cazul genitiv primete sufixele i altor timpuri,dar deocamdat noi putem
aduga doar sufixele timpurilor studiate.
Exerciii:
1. Declinai substantivele defter, zel , Braov.2. Conjugai un predicat nominal la cazul
genitiv.3 . T r a d u c e i n l i mb a r o m n : a) Szlk Edannd. b) Bu top Metinindi.c)
Atlye fabrikannd.d) yi proje gen mhendisindi.e) Gzel ev iinin deil mi?f) Yeni
otobsler belediyenindiler.g) Byk tablo kyl ressamnd.4. Traducei n limba turc
urmtoarele propoziii:a) Biatul a rezolvat probleme.
t
b) Tehnicianul a ntrebat.u c ) P e s c a r u l a p r i n s u n p e t e .
v
d) Domnul director a rugat realizarea unui proiect.
w e ) n c a m e r e s t e o f l o a r e .
x
f) Doctorul a consultat un bolnav.
y
g) n coal este o secretar.
z
h) Aceasta este geanta lui Metin?
aa
i) Acesta este caietul elevului? bb j ) Cas a aceas t a apar i nut avocat ul ui ? c c k )
Ca s a a c e a s t n u a a p a r i n u t p e s c a r u l u i ? d d m ) Ma i n a e s t e a l u i
z e l . ee n) Maina aceast nu este a ranului?5. Completai spaiile libere cu sufixul
predicatului nominal la genitiv:
ff
A) la timpul prezent:a ) G z e l k i t a p g r e n c i b ) Ge n i k a y k
b a l k c) Yeni pr oj e bu mhendi s dei l di r . d) Bu ar aba pat r on dei l
mi ? B) la timpul trecut determinat:a ) K a m y o n o f r
b ) Ku k l a k z d e i l c ) De f t e r r e t me n mi ? d) Vila mhendis deil
mi?







RECAPTULARE II

TEKRAR II

1.Conjugai verbele renmek, oynamak, beklemek n cele patru for-me ale timpului prezent.

2. Completai verbele din urmtoarele propoziii cu sufixele timpului prezent i cele personale:

A) n forma afirmativ:

- Ne yap ...., Eda?
- Ders al
- Metin ne yap?

gg a) Ressam bu odada resim yap
b) Bal k deni zde bal k t ut
c) Ben niversitede oku

hh d) Satc maazada sat
e) Yolcu durakta bekli

B) n forma negativ:

a) Eda yz
ii b) Annem mektup bekle
c) Sen futbol oyna
d) Biz trende gazete oku
e) Onlar ocuk, al
g) Ben Mobilya Fabrikasnda al
h) Siz mektup yaz

j C) n forma interogativ:

a) Babam oku
kk b) Hasan yorul
c) Sever Trke bil
ll d) Sen denizde yz
e) Biz dergi al
mm f) Siz tenis oyna

D)n forma negativ-interogativ
a) i bu fabrikada al
b) Satc elma sat
c) Sen niversiteye git
d) Siz parkta dinlen
e) Metin problem z
f) ocuk yorul

nn 3. Conjugai cuvintele ii, teknisyen, mdr, satc ca predicat nominaln cele patru
forme ale prezentului.

4. Completai predicatul nominal din urmtoarele propoziii cu sufixeletimpului prezent
i cele personale:

A)la forma afirmativ:

a) Ben teknisyen
b) Ablam doktor
c) Sen ansl
d) Siz balk
e) Bu ocuklar renci
f) Bu tablo gzel
oo g) Annem retmen

B) la forma negativ:
a) Elif memur
b) Siz ressam

pp c) Babam ofr
d) Biz misafir

e) Onlar turist
qq f) Annem gen
g) Hasta bu gn iyi

C) la forma interogativ:
rr a) Ben artist
b) Misafir kapc
c) Bu kz sekreter
d) Kyl memur
e) Siz memur
g) Bu ailede ocuklar renci

D) Forma negativ-interogativ:
a) Bu kadn doktor
ss b) Bu tablo gzel
tt c) Balk bu gn ansl
uu d) Onlar hasta
e) Ben ofr
f) Hastane temiz
v g) Sibiu gzel

5. Conjugai verbele renmek, srmek, satmak n cele patru forme aletimpului trecut
determinat.
6. Completai verbele din urmtoarele propoziii cu sufixele timpuluitrecut determinat i cele
personale:
A) n forma afirmativ:
a) Metin d
w b) Eda bil
c) Turist ack
d) Terzi gel
e) Biz teekkr et
f) iler dolap yap
g) retmen sor
h) ocuk susa
xx B) n forma negativ:
a) Teknisyen broda bekle
b) Metin problem z
c) Ablam mektup yaz
yy d) Bu sabah gazete gel
e) Artist bu filmde oyna
zz f) Sabahleyin ktphanede oku
g) leden sonra dergi al
aaa h) Sabahleyin ay i

C) n forma interogativ:
a) Metin d
bbb b) Mdr bey gel
c) Sen iek al
d) Turistler ok yr
ccc e) iler mobilya yap
f) Sen balk tut
ddd g) Siz bilet al
h) Nee ok anlat
D) n forma negativ-interogativ:
a) Bugn hasta ack
b) Biz sabahleyin st al
c) Ressam parkta resim yap
d) Sen gazete ver
e) renci okula git
f) Teknisyen proje yap
g) Siz leden sonra broda al

7. Completai predicatul nominal din urmtoarele propoziii cu sufixele timpului trecut
determinat i sufixele personale:

A) n forma afirmativ
a) Ben teknisyen
eee b) Biz bu okulda renci
c) Ablam doktor
d) Sen ansl...
e) O fabrikada mdr
f) Biz bu okulda renci
f f f g) Sen ens t i t de memur


h) Onlar ehirde mhendis
B) n forma negativ:
a) Yol geni
b) Ev yeni
ggg c) Onlar bu enstitde mhendis
d) Park sa tarafta

hhh e) Szlk kitaplkta
iii f) Ben broda
jjj g) O okulda mdr
h) Parkta aalar byk

C) n forma interogativ:
a) Mdr bey genlikte teknisyen
b) Onlar iyi arkada
c) Belediye gerekten byk
d) Siz enstitde mhendis

e) Traktr kylnn f) Sen bu okulda retmen g) O belediyede mhendis
D)
n forma negativ-interogativ:a) Sen bu enstitde mhendis
kkk
b) O belediyede memur c) Sen atlyede teknisyen d) Biz kyde retmen e) Onlar
hastanede doktor lll f) Sen okulda iyi renci g) Baban Bkrete mhendis

Lecia 11e gidiyorum.Eve dnyorumAkama kadar alyorum.
NEREYE GDYORSUN?
Orhan bey: -

yi gnler, Mehmet bey!Mehmet bey: - yi gnler, Orhan bey! Ne yapyorsun? Nereye
gidiyorsun?Orhan bey: - Teekkr ederim, iyiyim. e gidiyorum. Sen ne yapyorsun?Mehmet
bey: - Eve dnyorum. Babam hasta, doktora gtrdm.Orhan bey: - Gemi olsun!Mehmet bey:
- Sa ol! Kitab okudun mu?Orhan bey: - ok beendim. Fikriyeye verdim, imdi o okuyor.
Mehmet bey: - Reat Nuriyi kim beenmiyor?!
Orhan bey: - Ben Sabahattin Aliyi de ok beeniyorum. Byk bir psikologve gereki.Mehmet
bey: - Evet, insanlar iyi tanyor. Dnce ve duygular ok iyi an-latyor. Ben pazarlar akama
kadar okuyorum.e acele ediyorsun, gryorum.Orhan bey: - Hoa kal!Mehmet bey: - Gle
gle!Szler ve deyimler:nereye unde, ncotro insan omi - 1. munc. 2. servici tanmak a
cunoatednmek a se ntoarce dnce - gndgtrmek a duce duygu sentimentgemi
olsun! nsntoire grabnic! pazar 1.duminic.2.pia

sa ol teekkr ederim pazarlar n zilele de dumi- beenmek a-i plcea nic psikolog
psiholog akama kadar pn seargereki realist acele etmek a se grbi
CAZUL DATV

YNELME HAL


Substantivele care ndeplinesc funcia de complement indirect irspund la ntrebrile kime?
cui?, pe cine?, neye? n ce?, la ce?, suntn dativ i primesc sufixele a , -e dup rdcina sau
tema terminate nconsoan i ya, -ye dup cele terminate n vocal.
Bir arkadaa
rastladm. kime? L-am ntlnit pe un prieten.
Doktora
sordum. kime? L-am ntrebat pe doctor.
Altna
gm kartrdlar. neye? n aur au adugat (amestecat)argint.
Ste
eker koydum. neye? Am pus zahr n lapte.
Satcya
rica ettim. kime? L-am rugat pe vnztor.
renciye
verdim. kime? -am dat studentului.
Salataya
tuz koydum. neye? Am pus sare n salat.Top
fileye
rastlad. neye? Mingea a nimerit n plas.Dativul ndeplinete i funia de complement
circumstanial de loc, detimp. Atunci rspunde la ntrebrile nereye? ncotro?, unde?, ne
vakitekadar?, ne zamana kadar? pn cnd?.
Okula
gidiyorum. nereye? M duc la coal.
Eve
dnyorum. nereye? M ntorc acas.

Fabrikaya
gitti. nereye? S-a dus la fabric.
Faklteye
girdi. nereye? A intrat la facultate,
Akama kadar
alt. ne vakite kadar?, ne zamana kadar?A muncit pn seara.
Bu zamana kadar
uak yoktu. ne zamana kadar?, ne vakite kadar?Pn acum n-a existat avion.
CAZUL ACUZAT

V
YKLEME HAL

Sufixele cazului acuzativ sunt: - ,-i,-u, - dup rdcini sau teme ter-minate n consoan i

-y, -yi, -yu, -y dup cele terminate n vocal. Rs- punde la ntrebrile kimi? pe cine?, neyi?
ce?, neresini? unde?.Complementul direct este exprimat prin cazul acuzativ n
urmtoarelesituaii:1.Cnd obiectul este deja cunoscut vorbitorilor, este individualizat, sepa-rat
din masa general a obiectelor de acelai fel.
Kitab
okudun mu? neyi? Ai citit cartea?
Defteri
aldm. neyi? Am luat caietul.
Mektubu
yazd. neyi? A scris scrisoarea.
Gl
grdk. neyi? Am vzut lacul.
Babay
bekliyoruz. kimi? l ateptm pe tata.
enciyi
dinledi. kimi? L-a ascultat pe elev.
Sorumluyu
karlad. kimi? L-a ntmpinat pe responsabil.
Mdr
selmlad. kimi? L-a salutat pe director.

2. Cnd este exprimat printr-un substantiv propriu:
Orhan
grdm. kimi? L-am vzut pe Orhan.
Kstenceyi
beendim. neresini? Mi-a placut Constana.
Eminescuyu
okudum. kimi? L-am citit pe Eminescu.
3. Cnd este exprimat printr-un nume cu sufix posesiv:
Babam
doktora gtrdm. kimi? L-am dus pe tata la doctor.
antam
aldm. neyi? Mi-am luat geanta.
Kitabn
okuduk. neyi? -am citit cartea.
Exerciii
: 1. Adugai sufixele cazului dativ urmtoarelor cuvinte:okul ktphane fabrikadeniz da
sinema
ressam arkada ky2. Adugai sufixele cazului acuzativ urmtoarelor cuvinte:insan ii
denizdnce cam odatebeir tablo memur 3. Completai spaiile libere cu sufixele potrivite:a)
ofr Bkre gitti. b) renci okul gitti mi?c) Mehmet, Orhan Kemal okudu.d) Ressam
gl grd.e) Eda ktphanede Elif rastlad.f) acele ediyor musun?g) Mhendis
sabah kadar alt.

h) Hasta doktor gtrdk.i) Teknisyen kapc sordu.) Mdr teknisyen aramad m?j)
Top deniz dt m?k) anta arkada hediye etti mi?l) air iir yazmad m?m) Artist
rol biliyor mu?mmm 4. Traducei n limba turc:a)Sever s-a dus la universitate.b)-am dat
caietul lui Sever.c)-am dat scrisoarea lui Aye.d)Mingea a nimerit geamul

e ) A m
r u g a t - o
p e m a m a
m e a . f ) E l
a p u s
c u t i a n
d u l a p . g ) P e
s t r a d l - a m
n t l n i t p e
p e s c a r . h ) M e t
i n n u s - a
d u s l a
b i b l i o t e c . Lecia 12
NEREDE?
- E d a n e r e d e ? - A y e
h a n m n e r e d e ? - Eda okulda. - Aye hanm evde.-
M e t i n n e r e d e ? - M e h m e t
b e y n e r e d e ?
- M e t i n p a r k t a . -
M e h m e t b e y i t e


- T r e n s a a t k a t a g e l d i ? - M a a z a l a r n e v a k i t a k ?
- -
T r e n s a a t b e t e g e l d i . - M a a z a l a r s a b a h t a n a k a m a
k a d a r a k .
CAZUL LOCATV

BULUNMA HAL
Cazul locativ exprim unori raporturi spaiale i temporale. Se formeaz cusufixele da , -de
dup cuvinte terminate n vocal sau consoan sonor i ta, -tedup cele terminate n consoan
surd.n raporturi spaiale rspunde la ntrebrile: nede n ce, kimde la cine,nerede unde.
Havada
oksijen var. nede? n aer exist oxigen.
zmde
vitamin var. nede? Strugurii conin vitamine.Bu
kumata
yn var. nede? Stofa aceasta conine ln.
Bu
bilezikte
gm var. nede? Brara aceasta conine argint.
Arkadamda
yeni kaset var. kimde? Prietenul meu are o dischet nou.
Teyzemde
gzel albmler var. kimde? Mtua mea are albume frumoase.
Avukatta
deliller var. kimde? Avocatul are dovezi.
Mehmette
yeni kasetalar var. kimde? Mehmet are un casetofon nou.i
fabrikada
alyor. nerede? Muncitorul lucreaz la fabric.Mhendis
enstitde
proje yapyor. nerede? nginerul face proiecte lainstitut.Ressam
parkta
resim yapyor. nerede? Pictorul picteaz n parc.Bu
sepette
elma yok. nerede? n acest co nu sunt mere.
Bu
yzylda
byk icatlar yapld. ne vakit?, ne zaman?n secolul acesta s-au fcut invenii mari.Saat
8de
dersler balyor. ne zaman?, saat kata?La ora opt ncep leciile.
PREDCATUL NOMNAL LA CAZUL LOCATVYERLK HALNDE EK EYLEM
Substantivul la cazul locativ primind sufixele predicative devine predicatulnominal al propoziiei
i arat unde se afl fiina sau obiectul. Il conjugm, deo-camdat, la timpurile studiate.I.Timpul
prezent. imdiki zaman. 1. For ma af i r mat i v. Ol uml u eki l
evde b e n e v d e y i m e u
s u n t n c a s sen evdesin tu eti n
caso e v d e ( d i r ) e l
e s t e n
c a s b i z
e v d e y i z n o i s u n t e m
n c a s s i z
e v d e s i n i z v o i
s u n t e i n c a s o n l a r
e v d e ( d i r l e r ) e i s u n t n
c a s 2. Forma negativ. Olumsuz ekil


http://www.youtube.com/watch?v=ospwZ6iCvAU

http://www.youtube.com/watch?v=RQ85dJn92gM&list=PL2C382A6422DF21C0
http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21
C0

http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21
C0