CURS PRACTC DE LMBA TURCPRATK TRKE KURSUEMEL Emin ALFABETUL LMB TURCETRK DLNN ALFABES Alfabetul limbii turce

contemporane se bazeaz pe cel latin i conine ur-mtoarele litere: Aa, Bb, Cc, , Dd, Ee, Ff, Gg, , Hh, I, i, Jj, KK,Ll, Mm, Nn, Oo, , Pp, Rr, Ss, , Tt, Uu, , Vv, Yy, Zz Toate literele se citesc n orice poziie i numai ntr-un fel. Excepie facelitera care nu se pronun. Literele care deosebesc alfabetul turc de cel romn sunt urmtoarele: Cc,, Gg, , I, Kk, , , Yy Cc se citete ca litera g din alfabetul romn urmat de e i i ca de exem- plu n cuvintele: geant, ginga. cam (djam) geam ceviz (djevz)- nuc cuma (djum)- vinery cilt (djilt) 1. piele.2. ten. 3. Volum se citete ca litera c, din alfabetul romn urmat de e i i, ca de exemplu n cuvintele: centru, cinema. eki (cechci)- ciocan iek (cicc) floare ekmece (cecmedj) sertar ocuk (ciodjc) copil Gg n orice poziie se citete g gazete (gazte) ziar gemi (ghem) nava sevgi (sevgh) dragoste vergi (vergh) impozit acestei litere i se spune n limba turc yumuak g (iumuc g). n limba romn apare sub denumirea de g mut. Se scrie numai dup vocale. n pronun-area de astzi a disprut, dar cu toate c alfabetul turc contemporan este fone-tic, ea continu s apar ca semn pentru a arta c vocala care st naintea ei se pronun mai prelungit. da (da:) munte ine (i:n) ac elence (e:lendj) distracieolan (o:ln) biat) I se citete precum litera romnesc lk (lc) cldu balk (balc) pete kak (cac) lingur

k (c) 1. raz. 2. Lumin Kk este singura liter care corespunde sunetului i literelor c sau k. kalem (calm) creion krk (crc) patruzeci bak (bac) privire kap (cap) u corespunde cu din german sau cu eu din francez. Se pronun- prin rotunjirea mai pronunat a buzelor dect la o, iar poziia limbii estemai apropiat de palatul dur dect la rostirea lui o. dev (dv) 1. datorie; 2. sarcin; 3. temgl (gl) lac drt (drt) patru gz (ghz) ochi corespunde cu din german i cu u din francez. Se rostete prinrotunjirea ponunat a buzelor. Limba este mai apropiat spre cerul gurii de-ct la u. zm (zm) strugure t (t) fier de clcat gl (gl) trandafir szlk (szlc) dicionar Yy se rostete ca sunetul i din cuvintele romneti: ied, iepure. Corespunde sunetului j din german i y din englez. yardm (iardm) ajutor yedi ( ied) apte ay (ai) urs yay (iai) arc

Lecia 2 ACCENTUL CRCUMFLEXNCELTME VE UZATM A ARET Acest semn se pune deasupra literelor a , i , , respectiv avem literele , , i arat c aceste vocale se rostesc mai prelungit n poziia anteri-oar, influennd i consoanele din jurul lor. Trebuie s facem deosebire n-tre literele , , i grupele de litere a , i , . Grupele de

litere a , i , se rostesc prelungit i n poziia normal, iar literele, , , , repetm,se rostesc prelungit i n poziia mai anterioar. A kar (car) zapad kr (chiar) ctig, profit hala (hla) mtua din partea tatlui hl (ha:la:) nc rzgr (rzghia:r) vnt selm (sela:m) 1. salut; 2. Compliment lle (la:le) lalealstik (la:stc) 1. elastic; 2. Cauciuc i l m ( i l m i : - t i i n i f i c insan (insani:) omenesc manev (manevi:) spiritual adl (adli:) juridic

s k t ( s c h i : t ) mahkm (mahc:m) condamnat slp (sl:p) stil hkmet guvern

l i n i t e

ACCENTUL VURGU Accentul n limba turc cade, n general, pe ultima silab a cuvntului. gzel (ghzl) frumos dolap (dolp) dulap yava (iav) ncet yedi ( ied) apte Excepii: 1. n cuvintele mprumutate din alte limbi i care sunt alctuitedin dou silabe, accentul cade pe prima silab: balo (blo) bal posta (psta) pot kablo (cblo) cablu banka (bnka) banc i n denumiri geografice alctuite din dou silabe, accentul cade tot pe prima silab: Bkre (Bkre) Bucureti Paris (Pris) Paris sve (sveci) Suedia Norve (Nrveci) Norvegia

2. n cuvintele constituite din trei sau patru silabe, accentul cade, n gene-ral, pe penultima silab: komposto (compsto) compot termometre (termomtre) termometru Romanya (Romnia) (Almnia) Germania ngiltere (nghiltre) Anglia Kstence (Cstndje) Constana 3. La unele denumiri geografice alctuite din patru silabe, accentul cade pea doua silab. Anadolu (Andolu) Anatolia Kastamonu (Castmonu) Castamonu 4.Excepii, unde accentul cade pe ultima silaba:Bulgaristan-BulgariaHrvatistan (Hrvatistan) Croaia FORMULE DE SALUT SELMLAMALAR Gnaydn! (Gnaidn!) Bun dimineaa! yi sabahlar! (i sabahlr) Bun dimineaa! yi gnler! (i ghnlr!) Bun ziua! yi akamlar! ( i acamlr) Bun seara! Merhaba! (Mrhaba!) Salut! yi geceler! ( i ghedjelr!) Noapte bun! Forma de salutare Hayrl geceler! (Hairl ghedjelr!) Noapte bun! are ca rspuns tot: Hayrl geceler! sau Hayra kar! -Noapte bun! La desprire, n general, se salut n felul urmtor: Primul care salut:Hoa kaln! (Hoci caln) La revedere! Cel care rspunde: - Gle gle! (Gl gl!) La revedere! Sau : - Allaha smarladk (Allah smarladc!) - La revedere! Ad litteram: V-am lsat n paza Domnului! Rspunsul este tot: - Gle gle! n prezent la plecare sau desprire se mai folosesc: -yi gnler! - yi geceler! ADIN NE? Adn ne? (Adn n?) Cum te cheam?

Adnz ne? (Adnz n?) Cum v cheam?(dvs) sminiz ne? (sminiz n?) Cum v numii?(dvs) sminizi syler misiniz, ltfen? (sminiz sylr misiniz, ltfen?) -V rog, mi spunei numele dumneavoastr? Metin: - Adm Metin Gven.(Adm Metin Gvn) -Numele meu este Eda : -Adm Eda Gven. (Adm Ed Gvn) Metin: - Annem Aye Gven (Annm Ai Gvn).-Mama mea,Ba- bam Mehmet Gven. (Babm Mehmt Ghiuvn) -Tatl meu Eda: - Siz kimsiniz? (Siz chmsiniz?) -Dvs. cine suntei? retmen: - Ben retmenim. (Ben :retmnim.) -Eu sunt cadru didactic. O renci (O :rendj) -El este elev (student). ARMONA SUNETELOR SES UYUMU Specificul foneticii limbilor altaice const n exisena armoniei sunetelor. Avnd n vedere c limba turc este o limb aglutinant, nsuirea acestei legieste foarte important. Sufixele au cte dou, patru sau opt variante. Alipirealor la rdcin /tem se face conform legilor fonetice de baz, i anume: I.Legea armoniei vocalice; II.Legea armoniei consonantice. LEGEA ARMONE VOCALCE SESLLERN (NLLERN) UYUMU Conform acestei legi vocalele dintr-un cuvnt i sufixele pe care le primescsunt identice sau asemntoare. La rndul su aceast lege cuprinde: 1.Armonia vocalic palatal; 2.Armonia vocalic labial.

ARMONA VOCALC PALATAL BYK SESL (NL) UYUMU Dup locul de articulare cele opt vocale n limba turc : a , e , . i , o , , u , se mpart n: a)posterioare: a , , o , u:

b)anterioare: e , i . , Exemple de armonie vocalic palatal: aa (a:ci) copac ocuk (ciodjc) copila kl (acl) minte okul (ocl coal ekmek (ecmc) pine renci (:rendj) - elev, cursant, student gzel (ghzl) frumos deniz (denz) - mare, Sufixele care se adaug la derivare, declinare, conjugare sunt cu vocaleidentice sau asemntoare. Deci, rdcina determin aspectul fonetic al cuvntului okul (ocl) - coal okullar (ocullr) coli duygu (duig) - sentiment duygular (duigulr) sentimente kap (cap) - u kapc (capdj) - portar olan (o:ln) biat olana (o:lan) biatului seyirci (seirdj) - spectator seyirciler (seirdjilr) spectator vergi (vergh) - impozit verginin (verghinn) - al impozitului deniz (deniz) mare, s. gne (ghn) - soare Fac excepie de la aceast lege: a)cuvintele compuse: aabey (a:abi) - frate mai mare ayiei (icice:i) floarea-soarelui hanmbcei (hanmbge:) grgri hanmeli (hanmel) - caprifoi b) cuvintele mprumutate: mektup (mectp) scrisoare kitap (chitp) - carte bahe (bahc ) grdin istasyon (istasin) halt, (gar) c) cteva cuvinte de origine turc: anne (ann) mam elma (elm) - mr kiraz (chirz) cirea inanmak (inanmc) - a crede i sufixele fr variante: -yor , -ken,-da -mtrak , -leyin. n cazul absenei armoniei vocalice, ultima silab a cuvntului determinnatura vocalelor din sufixe. De exemplu: kitap - kitaplr denize (deniz) - la mare gnee (ghne) - la soare

istasyon - istasyonlr otobs - otobslr ARMONA VOCALC LABALKK SESL (NL) UYUMU Dup forma de rotunjire a buzelor cele opt vocale ale limbii turce se impart n: a)nelabiale (nerotunjite): a , e , , i ; b)labiale (rotunjite): o , , u , Conform legii armoniei vocalice labiale, vocalele ntr-un cuvnt sunt labialeori numai nelabiale. De exemplu: kayk (caic) barc ekin (echn) semntur gezi (ghez) plimbare odun (odn) lemn kpr (chpr) pod yolcu (ioldj) cltor Sufixele la derivare, declinare, conjugare, ca i particulele interogative m, mi, mu ,m se supun la fel acestei lege a foneticii limbii turce. De exemplu: sat (sat) vnzare giri (ghir) intrare oturu (otur) - modul de a se aeza gl (ghl) rs kayk m? (caikc m?) - este barcadjiu? genlik mi? (ghencilc mi?) - tinereea? tuzluk mu? (tuzlc mu?) - este solnit? gzlk m? (ghzlk m?) - sunt ochelari? Legea aceast nu este aa rspndit. Are multe excepii. De asemenea,numeroase sufixe, fr cel puin patru variante, nu-i se supun.

Lecia 3 CNE ESTE?BU NE? BU KIM ?

CE ESTE? BU NE ? BU NE?

Bu bir kitap. (Bu bir chitp.) Bu bir defter. (Bu bir deftr.) Bu bir kalem. (Bu bir calm.) Bu bir ev. (Bu bir ev.) Bu bir masa. ( Bu bir msa.) Bu bir sandalye. (Bu bir sandlie) Bu bir pencere. (Bu bir pndjere.) Bu bir tebeir. (Bu bir teber.) Bu bir sra (Bu bir sra) Bu bir dolap (Bu bir dolp) Bu bir anta (Bu bir cinta) Bu bir kap. (Bu bir kap.) Bu bir duvar. (Bu bir duvr.) Bu bir perde. (Bu bir perd.)

Aceasta este o carte Acesta este un caiet Acesta este un creion Aceasta este o cas. Aceasta este o mas Acesta este un scaun. Aceasta este o fereastr. Aceasta este o cret Aceasta este o banc, un rnd Acesta este un dulap Acasta este o geant Aceasta este o u. Acesta este un perete. Aceasta este o perdea.

BU KM? Bu bir kz (Bu bir kz) Bu bir olan (Bu bir o:ln) Bu bir kadn (Bu bir cadn) Bu bir erkek (Bu bir erchc) Bu bir anne. (Bu bir ann.) Bu bir baba. (Bu bir bab) Bu bir retmen. (Bu bir :retmn.) Aceasta este o fat Acesta este un biat Aceasta este o femeie Acesta este un brbat. Aceasta este o mam. Acesta este un tat. Acesta este un nvtor.

LEGEA ARMONE CONSONANTCE SESSZLERN (NSZLERN) UYUMU Consoanele n limba turc se mpart n: a)surde: , h , f , k , p , s , , t b)sonore: b , c , d , g , j , l , m , n , r , v , y , z Majoritatea cuvintelor n limba turc au consoane surde sau sonore. Su-fixele, la fel, ca la armonia vocalic se supun acestei legi. Un sufix dac se supune la cele trei legi fonetice de armonie: vocalic palatal, labial i la cea consonantic are opt variante: cam-c, rme-ci, kuyum-cu, gz-c; balk-, tarih-i, ku-u, st- PREDCATUL NOMNAL LA TMPUL PREZENT PERSOANA A III-A EK EYLEMN MDK ZAMAN III. AHIS TEKL Pronumele interogativ ne ce i kim cine se pot folosi i urmate de su-fixul predicativ dir. Atunci i rspunsul este folosit prin adugarea a unuia dinsufixele: -dr, -dir, -dur, -dr; -tr, -tir,-tur, -tr conform legilor armoniei voca-lice i consonantice. Precum aproape toate timpurile i modurile n limba turc, i predicatulnominal are patru forme la conjugare.

1. Forma afirmativ. Olumlu ekil. BU NEDR? Bu aynadr. (Bu aindr.) Bu evdir. (Bu vdir.)

Aceasta este o oglind. Aceasta este o cas.

Bu okuldur. (Bu ocldur.) Bu gldr. (Bu gldr.) Bu aatr. (Bu a:tr.) Bu iektir. (Bu cicctir). Bu tuzluktur. (Bu tuzlctur.) Bu otobstr. (Bu otobstr.) BU KMDR ? Bu avcdr. (Bu avdjdr.) B u sekreterdir. (Bu secretrdir.) Bu memurdur. (Bu memrdur. Bu yzcdr. (Bu izdjdr.) Bu diplomattr. (Bu diplomttr.) Bu artisttir. (Bu artisttir.) Bu Trktr. (Bu Trktr.)

Aceasta este o coal. Acesta este un trandafir. Acesta este un copac. Aceasta este o floare. Aceasta este o solni. Acesta este un autobuz.

Acesta este un vntor. Acesta este un secretar. Acesta este un funcionar. Acesta este un nottor. Acesta este un diplomat. Acesta este un artist. Acesta este un turc.

2. Forma interogativ. Soru ekli. Forma interogativ a predicatului nominal la timpul prezent, persoana aIII-a singular, se red prin adugarea conform legilor armoniei vocalice a uneia din particulele interogative m , mi , mu , m. Ele se citesc ca enclitice, m- preun cu cuvntul pe care l urmeaz, ns se scriu separat

Particula interogativ n limba vorbit, n general, nu este nsoit de su-fixul predicativ. n limba scris ns uneori se folosesc mpreun i atunci avemformele interogative: mdr , midir , mudur , mdr.Rspunsul afirmativ se d cu ajutorul adverbului evet da.- Bu bir kitap m? (Bu bir chitp m?) Aceasta e o carte?- Evet, bu (bir) kitap. (Evet, bu (bir) kitp.) Da, aceasta e o carte.sau:- Bu kitap mdr? (Bu chitp mdr?) Aceasta este o carte?- Evet, bu kitaptr. (Evet,

bu chitptr.) Da, aceasta este o carte.- Bu apartman m? (Bu aprtmn m?) Acesta e un bloc?- Evet, bu bir apartman.(Evet, bu bir apartmn.) Da, acesta e un bloc.sau:- Bu apartman mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un bloc?- Evet, bu apartmandr. (Evet, bu apartmndr.) Da, acesta este un bloc.- Bu iek mi? (Bu cicc mi?) Aceasta e o floare?Evet, bu (bir) iek. (Evet, bu (bir) cicc.) Da, aceasta e o floare.sau:- Bu bir iek midir? (Bu bir cicc midir?) Aceasta este o floare?- Evet, bu bir iektir. (Evet, bu bir cicctir.) Da, aceasta este o floare. - Bu defter mi? (Bu deftr mi?) Acesta e un caiet?- Evet, bu bir defter. (Evet, bu bir deftr.) Da, acesta e un caiet. sau:- Bu defter midir? (Bu deftr midir?) Acesta este un caiet?- Evet, bu bir defterdir. (Evet, bu bir deftrdir.) Da, acesta este un caiet. - Bu kutu mu? (Bu kut m?) Aceasta e o cutie?- Evet, bu bir kutu. (Evet, bu bir kut.) Da, aceasta e o cutie.sau:- Bu kutu mudur? (Bu kut mudur?) Da, aceasta este o cutie?- Evet, bu bir kutudur.(Evet, bu bir kutdur.) Da, aceasta este o cutie.- Bu vapur mu? (Bu vapr mu?) Acesta e un vapor?- Evet, bu bir vapur. (Evet, bu bir vapr.) Da, acesta e un vapor.sau:- Bu vapur mudur? (Bu vapr mudur?) Acesta este un vapor?- Evet, bu vapurdur. (Evet, bu vaprdur.) Da, acesta este un vapor. - Bu gzlk m? (Bu gzlk m?) Acetia sunt ochelari? - Evet, bu gzlk. (Evet, bu gzlk.) Da, acetia sunt ochelari.sau:- Bu gzlk mdr? (Bu gzlk mdr?)- Evet, bu gzlktr. (Evet, bu gzlktr.)- Bu szlk m? (Bu szlk m?) Acesta e un dicionar?- Evet, bu szlk.(Evet, bu szlk.) Da, acesta e un dicionar.sau:- Bu szlk mdr? (Bu szlk mdr?) Acesta este un dicionar?- Evet, bu szlktr.(Evet, bu szlktr.) Da, acesta este un dicionar. 3.Forma negativ. Olumsuz ekil. Se obine cu ajutorul cuvntului de negaie deil ( cu e scurt) nu este.La fel ca particulele interogative, n limba vorbit nu se folosete nsoit de su-fixul predicativ. n limba scris apare uneori sub forma deil, uneori sub formadeildir.Propoziiile negative care cuprind acest cuvnt pot ncepe cu adverbulhayr nu.- Bu kitap m?- Hayr, bu kitap deil, bu defter. ( Hir, bu kitp del, bu deftr.)Nu, aceasta nu e o carte, acesta e un caiet.sau:- Bu kitap mdr? (Bu kitp mdr?) Aceasta este o carte?- Hayr, bu kitap deildir, bu defterdir. (Hir, bu kitp deldir, budefterdir.) Nu, aceasta nu este o carte, acesta este un caiet.- Bu apartman m? (Bu apartmn m?) Acesta este un bloc?

- Hayr, bu apartman deil, bu enstit. (Hir, bu apartmn deil, bu ensti-t.) Nu, acesta nu e un bloc, aceasta e o nstituie.sau:- Bu apartman mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un bloc?- Hayr, bu apartman deildir, bu enstitdr.(Hir, bu apartmn deildir,bu enstitdr.) Nu, acesta nu este un bloc, aceasta este o instituie.4.Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekli. Se obine cu ajutorul cuvntului de negaie deil ( cu e scurt) nu este.La fel ca particulele interogative, n limba vorbit nu se folosete nsoit de su-fixul predicativ. n limba scris apare uneori sub forma deil, uneori sub formadeildir.Propoziiile negative care cuprind acest cuvnt pot ncepe cu adverbulhayr nu.- Bu kitap m?- Hayr, bu kitap deil, bu defter. ( Hir, bu

kitp del, bu deftr.)Nu, aceasta nu e o carte, acesta e un caiet.sau:- Bu kitap mdr? (Bu kitp mdr?) Aceasta este o carte?- Hayr, bu kitap deildir, bu defterdir. (Hir, bu kitp deldir, budefterdir.) Nu, aceasta nu este o carte, acesta este un caiet.- Bu apartman m? (Bu apartmn m?) Acesta este un bloc? - Hayr, bu apartman deil, bu enstit. (Hir, bu apartmn deil, bu ensti-t.) Nu, acesta nu e un bloc, aceasta e o nstituie.sau:- Bu apartman mdr? (Bu apartmn mdr?) Acesta este un bloc?- Hayr, bu apartman deildir, bu enstitdr.(Hir, bu apartmn deildir, bu enstitdr.) Nu, acesta nu este un bloc, aceasta este o instituie.4 .Forma negativ-interogativ. Olumsuzsoru ekli. Aceast form se red cu ajutorul cuvntului de negaie deil i particuleiinterogative mi, deci se adaug deil mi n forma scurt sau deil midir n for-ma lung. Se traduce nu e, nu este?Rspunsul poate s fie afirmativ sau negativ. Bu gazete deil mi? (Bu gazte del mi?) Acesta nu e un ziar? Evet, bu gazete. (Evet, bu gazte.) Ba da, acesta e un ziar. sau:- Hayr, bu gazete deil. (Hir, bu gazte del.) Nu, acesta nu e un ziar.Se poate ntreba i rspunde i n felul urmtor:- Bu gazete deil midir?(Bu gazte del midir?)Acesta nu este un ziar?- Evet, bu gazetedir. ( Evet, bu gaztedir.) Da, acesta este un ziar.sau:- Hayr, bu gazete deildir. (Hir, bu gazete deildir.)Nu, acesta nueste un ziar. - Bu otel deil mi? (Bu otl del mi?) Acesta nu e un hotel?- Evet, bu otel, (Evet, bu otl.) Ba da, acesta este un hotel.sau:- Hayr, bu otel deil. (Hir, bu otl deil.) Nu, acesta nu e un hotel.- Bu otel deil midir? (Bu otl del midir?) Acesta nu este un hotel?- Evet, bu oteldir. (Evet, bu otldir.) Da, acesta este un hotel.sau:- Hayr, bu otel deildir. (Hir, bu otl deldir.) Nu, acesta nu este unhotel. Exerciii :1.Adugai particulele interogative la urmtoarele cuvinte:Bu renci ?Bu sra ?Bu anta ?Bu perde ?Bu avc ?Bu ev ? Bu gl ?Bu mektup ?Bu hastane Bu okul ?Bu kyl ?Bu istasyon ?Bu t ..?Bu kablo ?Bu kap ? 2. Rspundei nti afirmativ, pe urm negativ la urmtoarele propoziii:Bu ocuk mu?Bu kalem mi?Bu gl m?Bu iyi mi? Bu olan m?Bu gzel midir?Bu gl mdr?3. Traducei urmtoarele propoziii i rspundei negativ:Bu ocuk renci deil mi?Bu kitap szlk deil mi?Bu sandalye gzel deil mi?Bu tuzluk deil midir?Bu ky deil midir?4 4 . T r a d u c e i n l i m b a t u r c : - Acesta cine este?- Acesta este un copil.- El este elev?- Da, el este elev.- Aceasta nu este o carte?- Nu, aceasta nu este o carte. Acesta este un caiet. Lecia 4 NE VAR? NE YOK?KM VAR? KM YOK? Bu ne? (B ne?)

Bu bir oda. (Bu bir od.) Bu odada ne var? (Bu odad ne var?) Ce este n camera aceasta? Bu odada masa, sandalye, dolap, kanepe var. (Bu odad msa, sandl-e, dolp, canep var.) n camera aceasta este o mas, un scaun, un dulap, (i) o canapea.- Bu ne? Bu bir sokak. (Bu bir socc.) Bu sokakta ne var? (Bu socact ne var?) Ce este pe strada aceasta? Bu sokakta apartman, park, durak, maaza var. (Bu socact apartmn, parc, durc, ma:az var.) Pe strada aceasta este un bloc, un parc, o staie (de transport comun), (i) un magazin Bu ne? Bu bir snf. (Bu bir snf.) Bu snfta ne var? (Bu snft ne var?) Ce este n clasa aceasta? - Bu snfta sra, krs, yaz tahtas var. (Bu snft sr, crs, iaztahtas var.) n clasa aceasta este o banc, o catedr (i) o tabl- Bu odada kim var?(Bu odad kim var?) Cine este n camera aceasta?- Bu odada bir olan var. (Bu odad bir o:ln var.) n camera aceastase afl un biat.) Bu sokakta kim var? (Bu socact kim var?) Cine se afl pe stradaaceasta? - Bu sokakta ii, turist ve satc var. (Bu socact ici, turist ve satdjvar.) Pe strada aceasta se afl un muncitor, un turist i un vnztor. Bu snfta kim var? (Bu snft kim var?) Cine se afl n clasa aceasta?- Bu snfta bir renci ve bir retmen var.(Bu snft bir :reng ve bir :retmn var.) n clasa aceasta sunt un elev i un cadru didactic.Substantivele odada, sokakta, snfta sunt n cazul locativ, despre carevom nva mai amnunit la lecia despre cazuri. CUVNTELE VAR YOK Cuvntul var, vardr arat existena a ceva, a cuiva. Se poate traduce prinverbele este, exist . Cuvntul yok, yoktur arat lipsa, inexistena a ceva, saua cuiva. Se poate traduce prin nu este, nu exist.Propoziiile formate cu aceste cuvinte pot fi n diferite forme:1. n forma interogativ. Soru ekli. Forma interogativ cu verbele var i yok se obine cu ajutorul particulelor interogative m dup verbul var i mu dup verbul yok. Bineneles, rspunsul poate s fie afirmativ sau negativ.a ) R s p u n s n f o r m a a f i r m a t i v : - Bu odada televizyon var m? (Bu odad televizin var m?) n cameraaceasta este un televizor?- Evet, bu odada televizyon var. (Evet, bu odad televizin var.) Da, ncamera aceasta este un televizor.Bu evde misafir var m? (Bu evd misafr var m?) n casa aceasta esteun musafir?- Evet, bu

evde misafir var. (Evet, bu evd misafr var.) Da, n casa aceas-ta este un musafir.- Bu sokakta tiyatro var m? (Bu sokakt tiytro var m?) Pe strada aceas-ta este un teatru? - Evet, bu sokakta tiyatro var. (Evet, bu sokakt tiytro var.) Da, pe stra-da aceasta este un teatru. b) Rspuns n forma negativ:- Bu glde balk var m?(Bu ghld balc vr m?)n acest lac sunt peti?- Hayr, bu glde balk yok. (Hir, bu gld balc ioc.) Nu, n acest lacnu sunt peti.- Bu lisede arkc var m? (Bu lised arkdj var m?) n acest liceu suntcntrei?Hayr, bu lisede arkc yok. (Hir, bu lised arcdj ioc.) Nu, n acestliceu nu sunt cntrei. Bu kyde sinema var m? (Bu chid sinma var m?.) n acest satexist un cinematograf?Hayr, bu kyde sinema yok. (Hir, bu kyd sinma ioc.) Nu, n acestsat nu este un cinematograf.- Bu snfta bir ey var m? (Bu snft bir i var m?) n clasa aceastaeste ceva?- Hayr, bu snfta bir ey yok. (Hir, bu snft br ei ioc.) Nu, n cla-sa aceasta nu este nimic. Atenie : La ntrebarea bir ey var m? este ceva? , accentul cade pe e , iar larspunsul negativ br ey yok nu este nimic, pe i.La ntrebarea kims var m? este cineva? accentul cade pe e. Rspunsul negativ este kmse yok, nu este nimeni accentul cade pe i . - Bu evde kimse var m? (Bu evd kims var m?) n casa aceasta esecineva?- Hayr, bu evde kimse yok. (Hair, bu evd kmse ioc.) Nu, n casaaceasta nu este nimeni . Rspunsul poate s fie i afirmativ:- Evet, bu evde kimse var. (Evet, bu evd kims var.) Da, n casa aceastaeste cineva.2. Forma negativ-interogariv. Olumsuz-soru ekliAceast form se obine prin adugarea particulei interogative mu laverbul yok, deci avem formula yok mu? nu este?, nu exist? Rspunsul poa-te s fie var ba da, este, exist sau hayr, yok nu, nu este, nu exist, sausimplu yok.a) Rspuns afirmativ cu var. Bu sokakta tiyatro yok mu? (Bu sokakt tiytro yk mu?) Pe stradaaceasta nu este un teatru? Bu sokakta tiyatro var. (Bu sokakt tiytro var.) Pe strada aceastaeste un teatru. - Bu snfta arkc yok mu? (Bu snft arcdj ic mu?) n clasa aceastanu este un cntre?Bu snfta arkc var. (Bu snft arkdj var.) Ba da, n clasa aceas-ta este un cntre. Rspuns negativ cu hayr, yok - Bu sokakta lokanta yok mu? (Bu socact locnta ic mu?) Pe stradaaceasta nu este un restaurant?- Hayr, bu sokakta lokanta yok. (Hir, bu sokakt locnta ioc.)- Bu snfta retmen yok mu? (Bu snft :retmn ic mu?) n clasaaceasta nu este un cadru didactic?- Hayr, bu snfta retmen yok. (Bu snft :retmn ioc.) Nu, n clasaaceasta nu este un cadro didactic. Forma lunga la ne var, ne yok este ne vardr, ne yoktur . Se folosete rar.Expresia ne var, ne yok? se poate traduce ce e nou? Dac nu este nimicnou, rspunsul este bir ey yok (Br ei ioc.) Se poate rspunde i : yilik-g-zellik. (ilik, ghzellik) Buntate i frumusee. Exerciii: 1.Punei la forma interogativ urmtoarele propoziii i rspundei negativ:Bu sokakta lokanta var.Bu odada perde var.Bu glde kayk var.Bu evde iek var. Bu okulda retmen var.2. Punei la forma interogativ urmtoarele propoziii i rspundei afirmativ:Bu sokakta aa yok.Bu evde ocuk yok.Bu kyde lokanta yok.Bu dolapta defter yok.Bu glde balk yok.Bu odada t yok.5 . T r a d u c e i n l i m b a t u r c : n camera aceasta este un televizor?

Nu, n camera aceasta nu este un televizor, este un radio.n clasa aceasta este un tablou? Nu, n clasa aceasta nu este un tablou, este o hart.n casa aceasta este cineva? -Da, n casa aceasta sunt: o femeie, un brbat, o fat i un biat. Lecia 5 PLURALULOUL iek iekler aa aalar renci renciler okul okullar ii iiler avc avclar pencere pencerelermasa masalar ev evlerkz kzlar defter defterlerolan olanlar gl gllerbalk balklar deniz denizler kayk kayklar gemi- gemilerda dalar seyirci seyircileroda odalar Sperm, ai neles c pluralul este format cu ajutorul sufixului ler dupcuvinte cu vocale anterioare i cu -lar dup cele cu vocale posterioare.n cazul lipsei armoniei vocalice ntr-un cuvnt, tim c, ultima vocal de-termin vocala sufixului.anne annelerkitap kitaplar karde kardeler mektup mektuplar air airler poet televizyon televizyonlar NUMERALUL CARDNALASIL SAYILAR Birlikler Onluklar 1 bir10 on2 iki20 - yirmi3 30 otuz 4 drt40 krk 5 be50 elli6 alt 60 altm7 yedi70 yetmi8 sekiz80 seksen9 dokuz90 doksan Numerele cu zeci i uniti se formeaz adugnd la zeci unitile. ntre elenu se intercaleaz nici un cuvnt. S vedem, de exemplu, numeralele de la 10 la20. 11 on bir 16 on alt12 on iki17 on yedi13 on 18 on sekiz14 on drt19 on dokuz15 on beReinei i cuvintele yz o sut i bin o mie,i putei folosi numeraluln limba turc pn la milyon un milion, chiar i mai departe.Acuma s scriem cifre mai mari. S fim ateni i la ortografie.1986 bin dokuz yz seksen alt28 567 yirmi sekiz bin be yz altm yedi549 743 be yz krk dokuz bin yedi yz krk 24 864 798 yirmi drt milyon sekiz yz altm drt bin yedi yz doksansekiz365 864 952 yz altm be milyon sekiz yz altm drt bin dokuzyz elli iki Not : Numeralele yz o sut, bin o mie, milyon un milion se fo-losesc fr cuvntul bir n fa.Snfta yirmi bir sra var.Sokakta sinema var.Otelde yz krk sekiz turist var.Evde ocuk var. Numeralele se scriu mpreun la operaini financiare.Substantivul dup numeral rmne n singular, deoarece cantitatea dejaexprim numeralul. Numai dac este vorba de personaje celebre din literatur,substantivul uneori primete sufixul pluralului: Ali Baba ve Krk Haramiler Ali Baba i cei patruzeci de hoi, Silhrler Cei trei muchetarin caz de substantivizare numeralul cardinal se poate folosi i n plural:ler Konferans Conferina celor trei. NUMERALE NEHOTRTEBELGSZ SAYILAR Snfta ok renci var.Evde birka kap var.Kitaplkta

birok kitap var.Denizde pekok kayk yok.Hastanede az hasta yok. Numeralele nehotrte n limba turc sunt urmtoarele: 1.az puin, ok mult, biraz puin, birok mai muli, birka ci - va, pekok foarte muli.2.Dou sau mai multe numerale folosite una d up alta n sens aproxima- tiv sunt considerate la fel numerale nehotrte: be-on kii cinci-zece persoanedrt kilo elma trei-patru kilograme de mere3. Numerale nehotrte sunt de asemenea numeralele cardinale folosite cu sufixul pluralului i sufixele -ca, -ce: onlarca renci zeci de elevi, yzler-ce memur sute de funcionari, milyonlarca insan milioane de oameni.S citim urmtorul text i s aflm la ce ntrebare rspund numeralele car-dinale i numeralele nehotrte. KA KTAP VAR? Eda: - Anne, kitaplkta ka kitap var?Anne: - 2843 kitap var.Eda: - Ka szlk var?Anne: - ok szlk var.Eda: - Trke-Romence Szlk var m?Anne: - Evet, var. Trke-Romence Szlk sa tarafta. Romence-TrkeSzlk sol tarafta.Eda: -Teekkr ederim, anne. Szler ve deyimler. Cuvinte i expresiika ct, ci, ctekitaplk bibliotec (mobil)TrkeRomence - turc-romnsa tarafta pe partea dreaptsol tarafta pe patea stngteekkr ederim mulumescExerciii: 1.Adugai sufixul pluralului urmtoarelor substantive: ret-men, memur, kitaplk, elma, szlke, insan.2. Scriei cu litere urmtoarele cifre: 7, 29, 248, 432, 583, 28 962 751.3. Traducei urmtoarele propoziii n limba turc:a) n parc sunt muli copii.b) n camer sunt cinci tablouri.c) n cas sunt patru camere.d) Pe strada aceasta sunt dou coli.e) n hotelul acesta sunt muli turitif) n cas sunt civa musafiri. g) n dulap sunt cinci ase caiete.4. Formai cinci propoziii cu numerale nehotrte. RECAPTULARE I TEKRARLAMA I 1.Citii urmtoarele cuvinte:camamgemisalkbalk bilmececocukgazeteolanlk geceekmecegeziaascak kapc ekigitmekdorualtgazeteciantagzelsoukkrk rencikututyedilearkadakylyetmis zkirazzmseyir drtokulkkkayk 2. Adugai sufixul pluralului urmtoarelor cuvinte: maaza, arkada,deniz, satc, defter, gl, seyirci, doktor.3.Scriei n limba turc urmtoarele cifre cu cuvinte : 84 875, 17 624,35 967, 38 456.4.Punei n forma negativ urmtoarele propoziii:a)Bu ocuk rencidir. b)Bu film gzeldir.c)Bu evde ok insan var.d)Bu sokakta az araba vare)Bu fabrikada iki yz ii var.f)Sa tarafta bir enstit var.5.Punei n forma interogativ urmtoarele propoziii:a)Bu evde televizyon var. b)Bu kitaplkta iki bin be yz kitap var.c)Bu evde ocuk var.d)Bu odada alt sandalye yok.e)Bu kyde iki sinema yok.f)Bu sokakta maaza var.g)Bu fabrikada bin ii var.h)Bu otelde ok oda var.i)Bu snfta krk renci yok. j)Bu maazada alt satc yok.6.Punei n forma interogatv, negativ i negativ-interogativ urmto-arele propoziii: a)Bu bir rencidir.b)Bu bir snftr.

c) Bu bir fabrikadr.d)Bu bir iidir,e)Bu bir doktordur.7. Rspundei afirmativ la urmtoarele propoziii:a)Bu tablo mu? b)Bu tebeir deil mi?c)Bu okul deil mi?d)Bu ev gzel mi?e)Bu t deil mi?f)Bu hastane byk m?8.Rspundei negativ la urmtoarele propoziii: a)Bu glde balk var m? b)Bu film gzel mi? c)Bu sokakta otel yok mu?d)Sa tarafta maaza var m?e)Parkta ok insan var mf)Kitaplkta szlk var m?9.Traducei n limba turc:a)- Ce este pe strada aceasta?- Pe strada aceasta este o cas, un bloc,un spital, un magazin. b)- Ce este n clasa aceasta?- n clasa aceasta sunt o catedr, o tabl, o cret i un tablou.c)- Cine este n clasa aceasta?- n clasa aceasta sunt un profesor i 26 de elevi. d d) - El cine este?- El este un pescar.e) - V rog, mi spunei numele dvs.?- Numele meu este f) n parc sunt puini oameni.g) Cte bnci sunt n clasa aceasta?f h ) S u n t m u l t e b r c i p e m a r e ? i) Sunt muli spectatori n cinematograf? Lecia 6 NE YAPIYOR? retmen okuyor.renci yazyor.Sever radyo dinliyor.ocuk oynuyor.Bebek glyor.Ressam resim yapyor.Doktor muayene ediyor. SEVER TRK DLN RENYOR Gnaydn, Sever! Gnaydn, arkada! Ne yapyorsun? Trk dilini reniyorum. Sen Trke bilmiyor musun? Biraz anlyorum. yi bilmiyorum. imdi niversitede reniyorum.- Baarlar, Sever! Hoa kal! Teekkr ederim. Gle gle!Szler ve deyimler: Ne yapyor? Ce face?okuyor citeteyazyor scriedinliyor ascultoynuyor se joac bebek bebeluglyor - rderessam 1.pictor; 2. desenator resim yapyor 1. picteaz; 2. deseneazmuayene ediyor consultdil limbreniyor nvaarkada prietenne yapyorsun? - ce faci?sen tuTrke turcete bilmiyor musun? nu tii?iyi bine, bun bilmiyorum nu tiuimdi acum baarlar - succese TMPUL PREZENTMDK ZAMAN Timpul prezent exprim, la fel ca n limba romn, o aciune ce se des-foar n momentul vorbirii.Se formeaz prin adugarea la rdcina sau tema verbului a sufixului yor urmat de sufixele personale.Deci timpul prezent are urmtoarea form:rdcin (tem) + -yor+ sufixele personaleLa rdcinile terminate n vocal se adaug direct sufixul yor, la cele ter-minate n consoan se intercaleaz una din vocalele , i, u, conform legilor ar-moniei vocalice.Accentul

cade pe silaba care st naintea sufixului timpului.nfinitivul n limba turc se formeaz prin adugarea la rdcina sau temaverbului a unuia din sufixele -mak sau mek conform legii armoniei vocalice palatale. CONJUGAREA TMPULU PREZENTMDK ZAMANIN EKM 1.Forma afirmativ. Olumlu ekil.okumak a citi ben okuyorum eu citesc sen okuyorsun tu citetio okuyor el citete biz okuyoruz noi citimsiz okuyorsunuz voi citiionlar okuyorlar ei citesc yazmak a scrie ben yazyorum eu scriusen yazyorsun tu scriio yazyor el scrie biz yazyoruz noi scriemsiz yazyorsunuz voi scrieionlar yazyorlar ei scriu bilmek a tiben biliyorum eu tiusen biliyorsuntu tiio biliyor el tiebiz biliyoruznoi timsiz biliyorsunuz voi tiionlar biliyorlarei tiu sormak a ntreba ben soruyorumeu ntrebsen soruyorsun tu ntrebio soruyor el ntreab biz soruyoruznoi ntrebmsiz soruyorsunuz voi ntrebaionlar soruyorlar ei ntreab glmeka rde ben glyorumeu rdsen glyorsuntu rzio glyorel rde biz glyoruznoi rdemsiz glyorsunuz voi rdeionlar glyorlar ei rd Not: a) Dac rdcina verbului se termin n a sau e, aceste vocale sub influena lui y din sufixul prezentului se transform a< , e<ibalamak a ncepe ben balyorum eu ncepsen balyorsun tu ncepio balyor el ncepe biz balyoruz noi ncepemsiz balyorsunuz voi ncepeionlar balyorlar ei ncepbeklemek a atepta ben bekliyorum eu ateptsen bekliyorsun tu atepio bekliyor el ateapt biz bekliyoruz noi ateptmsiz bekliyorsunuz voi ateptaionlar bekliyorlar ei ateapt b) Dac prima silab din rdcina verbului conine o vocal labial, a dinultima silab nu se transform n , ci se rotunjete ntre prima vocal din r-dcina i vocala labial din sufixul timpului, i devine u, iar e <. yoklamak a controla ben yokluyorum eu controleztlemek a clca ben tlyorum eu calc

Uneori timpul prezent exprim o aciune n trecut. De exemplu: O daagidiyor, kar yayor. El se duce la munte i ninge (ncepe s ning).Uneori exprim o aciune ce se va desfura n viitor: Babam yarn gidi-yor. Tata pleac mine.La verbele compuse se conjug doar verbul auxiliar.m u a y e n e e t m e k a c o n s u l t a ben muayene ediyorum eu consultspor yapmak a face sport b e n s p o r y a p y o r u m e u f a c s p o r t yardm etmek a ajuta b e n y a r d m e d i y o r u m e u a j u t 2.Forma negativ. Olumsuz ekilPentru a reda forma negativ a timpului prezent se intercaleaz ntre rd-cin i sufixul timpului unul din sufixele de negaie m, -mi, -mu, -m. Accen-tul cade pe silaba care st naintea lor.y a z m a k a s c r i e b e n y a z m y o r u m e u n u s c r i u s e n y a z m y o r s u n t u n u s c r i i o y a z m y o r e l n u s c r i e b i z y a z m y o r u z n o i n u

s c r i e m siz yazmyorsunuz voi nu scrieio n l a r y a z m y o r l a r e i n u s c r i u b i l m e k a t i b e n b i l m i y o r u m e u n u t i u s e n b i l m i y o r s u n t u n u t i i o b i l m i y o r e l n u t i e b i z b i l m i y o r u z n o i n u t i m s i z b i l m i y o r s u n u z v o i n u t i i o n l a r b i l m i y o r l a r e i n u t i u y o r u l m a k a s e o b o s i ben yorulmuyorum eu nu m obosescs e n y o r u l m u y o r s u n t u n u t e o b o s e t i o y o r u l m u y o r e l n u s e o b o s e t e b i z y o r u l m u y o r u z n o i n u n e o b o s i m s i z y o r u l m u y o r s u n u z v o i n u v o b o s i i o n l a r y o r u l m u y o r l a r e i n u s e o b o s e s c y z m e k a n o t a b e n y z m y o r u m e u n u n o t s e n y z m y o r s u n t u n u n o i o y z m y o r e l n u n o a t b i z y z m y o r u z n o i n u n o t m s i z y z m y o r s u n u z v o i n u n o t a i o n l a r y z m y o r l a r e i n u n o a t 3. Forma interogativ. Soru ekli. Pentru a exprima aceast form se folosete particula mu. Ea se adaugdup sufixul prezentului i naintea sufixelor personale. Se scrie separat de te-ma timpului prezent. Nu are variante. Not : pentru persoana a III-a plural se folosete particula interogativ myorulmak a se obosi

b e n yo r u l u yo r m u y u m ? e u m o b o s e s c ? s e n y o r u l u y o r m u s u n ? t u t e o b o s e t i ? o y o r u l u y o r m u ? e l s e o b o s e t e ? b i z y o r u l u y o r m u y u z ? n o i n e o b o s i m ? siz yoruluyor musunuz? voi v obosii ? o n l a r y o r u l u y o r l a r m ? e i s e o b o s e s c ? 4. Forma negativinterogativ. Olumsuz-soru ekli.Aceasta form este o combinaie ntre formele negativ i introgativ. La tema negativ a timpului prezent se adaug particula interogativ mu (mla persoana a III-a plural) mpreun cu sufixele personale. Accentul cade pesilaba care st naintea sufixului de negaie.almak a munciben almyor muyum? eu nu muncesc? s e n a l m yo r musun? tu nu munceti? o a l m y o r m u ? e l n u m u n c e t e ? b i z a l m y o r m u y u z ? n o i n u m u n c i m ? s i z a l m y o r m u s u n u z ? v o i n u m u n c i i ? o n l a r a l m y o r l a r m ? e i n u m u n c e s c ? Not : a) Verbul gitmek a se duce a crui rdcin se termin n con-soana t, la adugarea un i naintea sufixului timpului, acest t se sonorizeaz ise transform n d. La formele negativ i negativ-interogativ t revine. 1 . F o r m a a f i r m a t i v . O l u m l u e k i l ben gidiyorum biz gidiyoruzs e n g i d i y o r s u n s i z g i d i y o r s u n u z o g i d i y o r o n l a r g i d i y o r l a r 2. Forma negativ.Olumsuz ekil. b e n g i t m i y o r u m b i z g i t m i y o r u z s e n g i t m i y o r s u n s i z g i t m i y o r s u n u z o g i t m i y o r o n l a r g i t m i y o r l a r 3. Forma interogativ. Soru ekli.b e n g i d i y o r m u y u m ? b i z g i d i y o r m u y u z ? s e n g i d i y o r m u s u n ? s i z g i d i y o r m u s u n u z ? o g i d i y o r m u ? o n l a r g i d i y o r l a r m ? 4. Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru eklib e n g i t m i y o r m u y u m ? b i z g i t m i y o r m u y u z ? s e n g i t m i y o r m u s u n ? s i z g i t m i y o r m u s u n u z ? o g i t m i y o r m u ? o n l a r g i t m i y o r l a r m ? b) Dac ntr-o fraz sunt dou sau mai multe predicate exprimate la timpul prezent, atunci sufixul personal poate fi omis, cu excepia ultimului predicat. Deexemplu: Siz okuyor, yazyor ve soruyorsunuz. Voi citii, scriei i ntrebai. Exerciii

: 1. Conjugai verbul almak a lua n cele patru forme al tim- pului prezent.2. Traducei n limba romn:- Ne yapyorsun, Aye? alyorum. - Mehmet bey ne yapyor? Mehmet bey de alyor. Metin almyor mu? Metin ocuk. almyor, okuyor, oynuyor. Eda ne yapyor? Eda okuyor. retmen ne yapyor? retmen yazyor. 3. Traducei n limba turc: El nva limba turc.nelegei turcete?Ce face vnztorul?oferul conduce.Sever nu noat.Eda nu picteaz.Vnztorul nu vinde?Doctorul nu consult?.Pictorul nu picteaz?Metin face sport?Copilul se obosete.Copiii se joac.Lecia 7 PROJE ENSTTSNDE Gnaydn! Gnaydn! zr dilerim, siz kapc msnz? Evet, kapcym. Kimi aryorsunuz? Mdr beyi aryorum. Siz kimsiniz? Ben teknisyenim. Mobilya Fabrikasnda alyorum. yi. Mdr bey u broda bulunuyor. Buyurun.- Gnaydn! Rahatsz ettiim iin zr dilerim. Rahatsz etmiyorsunuz. Buyurun, ne istiyorsunuz? A-a-a, siz MobilyaFabrikasnda almyor musunuz? Evet, orada alyorum.

ler iyi gidiyor mu? Evet, iyi gidiyor. Mobilya ok aranyor. Atlye dar geliyor. Yeni atl-ye iin proje rica ediyorum. Memnuniyetle.Szler ve deyimler: proje proiectenstit institutzr dilerim scuzai v rogkapc - portar kimi pe cinearyorsunuz (aramak) cutai (a cuta)mdr director bey domnmobilya mobiliyi 1. bine; 2. bunu acest bro birou bulunuyor (bulunmak) se afl ( a se afla) buyurun (buyurmak) - poftii ( a pofti)rahatsz ettiim iin zr dilerim cer scuze pentru deranjrahatsz etmiyorsunuz (rahatsz etmek) nu deranjai (a deranja)istiyorsunuz (istemek) dorii (a dori)orada acoloi treabiler iyi gidiyor mu? - treburile merg bine?aranyor ( aramak) se caut ( a cuta) atlye atelier dar 1. ngust; 2. Nencptor geliyor (gelmek) vine ( a veni)iin pentrurica ediyorum ( rica etmek) v rog ( a ruga)memnuniyetle cu plcere PREDCATUL NOMNALEK FL Predicatul nominal n limba turc se formeaz prin alipirea sufixelor predicative la prile de vorbire cu sens lexical. Formarea timpului prezent pentru persoana a III-a singular deja ai cunoscut-o la lecia BU NEDR? TMPUL PREZENT AL PREDCATULU NOMNALEK FLNN MDK ZAMANI 1 . F o r m a a f i r m a t i v . O l u m l u e k i l . Se red cu ajutorul urmtoarelor sufixe: Sing. p. I -m, -im, -um, m pl. p..I -z, -iz, -uz, -zp.II -sn, -sin, -sun, -sn p..II snz, -siniz, sunuz, -snzp.III dr, -dir, -dur, -dr; p.III drlar, -dirler, -durlar,-drler -tr, -tir, -tur, -tr p.III trlar, -tirler, -turlar, -trler Exemple :r e s s a m p i c t o r b e n r e s s a m m e u s u n t p i c t o r s e n r e s s a m s n t u e t i p i c t o r o r e s s a m ( d r ) e l e s t e p i c t o r b i z r e s s a m z n o i s u n t e m p i c t o r i s i z r e s s a m s n z v o i s u n t e i p i c t o r i onlar ressamdrlar ei sunt pictori(ressamlar)t e k n i s y e n t e h n i c i a n ben teknisyenim eu sunt tehniciansen teknisyensin tu eti tehniciano t e k n i s y e n ( d i r ) e l e s t e t e h n i c i a n b i z t e k n i s y e n i z n o i s u n t e m t e h n i c i e n i s i z t e k n i s y e n s i n i z v o i s u n t e i t e h n i c i e n i onlar teknisyendirler ei sunt t e h n i c i e n i (teknisyenler)d o k t o r d o c t o r b e n d o k t o r u m e u s u n t d o c t o r ofr

ofer b e n o f r m e u s u n t o f e r Dac cuvntul se termin n vocal, la persoana I-a singular i plural seadaug un y pentru a evita formarea diftongului. Exemple : b e n s a t c y m b i z s a t c y z b e n r e n c i y i m b i z r e n c i y i z ben yolcuyum biz yolcuyuz yolcu drume

ben kylym biz kylyz2 . F o r m a n e g a t i v . O l u m s u z e k i l . Aa cum ai vzut la persoana a III-a singular forma negativ se red cuajutorul cuvntului de negaie deil, la care se adaug sufixele personale frvariante.r e s s a m p i c t o r ben ressam deilim eu nu sunt pictor s e n ressam deilsin tu nu eti pictor o r e s s a m d e i l ( d i r ) e l n u e s t e p i c t o r b i z r e s s a m d e i l i z n o i n u s u n t e m p i c t o r i siz ressam deilsiniz voi nu suntei p i c t o r i onlar ressam deildirler ei nu sunt pictori(deiller) 3. Forma interogativ . Soru ekli.Pentru aceast form se folosesc particulele interogative m , mi , mu, m.V amintim c aceste particule se scriu separat, ns sufixele personale care seadaug, se scriu mpreun cu ele. Pentru c la persoana I-a singular i plural par-ticulele interogative se termin n vocal i sufixele personale ncep cu o vocal,ntre ele se intercaleaz un y.arkc cntre b e n a r k c m y m ? e u s u n t c n t r e ? s e n a r k c m s n ? t u e t i c n t r e ? o a r k c m ( d r ) ? e l e s t e c n t r e ? biz arkc myz? noi suntem cntrei?s i z a r k c m s n z ? v o i s u n t e i c n t r e i ? onlar arkc m(drlar)? ei sunt cntrei? teknisyen ben teknisyen miyim? biz teknisyen miyiz?s e n t e k n i s y e n m i s i n ? s i z t e k n i s y e n m i s i n i z ? o teknisyen mi(dir)? onlar teknisyen mi(dirler)?memur ben memur muyum? biz memur muyuz? ben mdr mym? Biz mdr myz?4.Forma negativinterogativ. Olumsuz-soru ekli.Aceast form se red cu ajutorul cuvntului de negaie deil urmat de particula mi mpreun cu sufixele personale.Formul: cuvntul + deil mi+sufixele personaleressam b e n r e s s a m d e i l m i y i m ? e u n u s u n t pictor?s e n r e s s a m d e i l m i s i n ? t u n u e t i p i c t o r ? o r e s s a m d e i l m i ( d i r ) ? e l n u e s t e p i c t o r ? biz ressam deil miyiz? noi nu suntem pictori? s i z r e s s a m d e i l m i s i n i z ? v o i n u s u n t e i p i c t o r i ? onlar ressam deil(ler) mi? ei nu sunt pictori?deil mi(dirler)? Exerciii : 1. Conjugai cuvintele satc i memur n cele patru forme ale predica-tului nominal.

2 . R e d a i u r m t o a r e l e p r e d i c a t e n o m i n a l e d i n p r o p o z i i i l a f o r m a negativ:Sever avcdr.Ben turistim.O kapcdr.Siz memursunuz.Biz kylyz.Onlar teknisyendirler.O sekreterdir.Sen doktorsun.3 . R e d a i u r m t o a r e l e p r e d i c a t e n o m i n a l e l a f o r m e l e i n t e r o g a t i v i n e - gativ-interogativ:Biz renciyiz.Siz mdrsnz Onlar retmendirler.O turisttir.Ben kapcym.Sen memursun.O sekreterdir.4. Traducei urmtorul text n limba turc: - Scuzai v rog, suntei secretara?- Da, sunt secretara. Ce dorii?Domnul director este n institut?- Domnul director este n birou.Lecia 8Acktm.Susadm. BUGN NE YAPTINIZ? Metin: - Anne, acktm.Eda: - Ben de acktm.Anne: - Babay bekliyoruz, ocuklar. Zil alyor. Baba geldi.Baba: - yi akamlar, Aye! yi akamlar, ocuklar!ocuklar: - yi akamlar, baba! Ho geldin!Baba: - Ho bulduk! Naslsnz? Bugn ne yaptnz?Eda: - Sabahleyin ktphanede kitap, dergi okudum. leden sonra Nee geldi, anlattk.Baba: - Ne yapyor Nee? yi mi?Eda: - yi, selm syledi. Baba: - Sen ne yaptn, Metin?Metin: - Futbol oynadm.Baba: - Problem zdn m?Metin: Anne: - Masa hazr, buyurun.Szler ve deyimler:acktm mi-e foamesusadm mi-e sete Ne yaptnz? Ce ai fcut? bekliyoruz (beklemek) ateptm (a atepta)zil soneriealyor (almak) 1.sun (a suna); 2. a cnta; 3. a furageldi (gelmek) a venit ( a veni)Ho geldin! Bine ai venit!Ho bulduk! Bine v-am gsit! Naslsnz?- Cum v simii?ktphane bibliotecdergi revistokudum (okumak) am citit (a citi)leden sonra dup- amiazanlattk (anlatmak) am stat de vorb ( a sta de vorb, a povesti)selm syledi (sylemek) trimite salutri (a trimite)futbol fotbalProblem zdn m? (zmek) Ai rezolvat probleme?(a rezolva, adeznoda)hazr gata TMPUL TRECUT DETERMNATBELRL GEM ZAMAN Arat o aciune desfurat naintea momentului vorbirii, la care vorbito-rul a fost martor.Se formeaz cu ajutorul sufixelor d , -di , -du , -d dup temele verbale terminate n vocal sau consoan sonor i a variantelor sale t, -ti, -tu, -tdup temele terminate n consoan surd, la care se adaug sufixele personale.Dac scriem sufixele timpului i sufixele personale mpreun avem urm-torul tabel:sing. p. I dm , -dim , -dum , -dm; tm , -tim , -tum , -tmp.II-dn , -din , -dun , -dn; -tn , -tin , -tun , -tnp. III d , -di , -du , -d; -t , -ti , -tu , -t pl. p. I dk , -dik , -duk , -dk; -tk , -tik , -tuk , -tk p.IIdnz , -diniz , -dunuz , dnz; -tnz , tiniz ,- tunuz , -tnzp.III-dlar , -diler, -dular, -dler; -tlar , -tiler , -tular , -tler Exemple de conjugare a timpului:1 . F o r m a a f i r m a t i v . O l u m l u ekila l m a k a l u a ben aldm eu am luatsen aldn tu ai luato a l d e l a l u a t b i z a l d k n o i a m l u a t

siz aldnz voi ai luatonlar aldlar ei au luatvermek a da ben verdim biz verdik sen verdin siz verdinizo v e r d i o n l a r v e r d i l e r sormak a ntreba b e n s o r d u m b i z s o r d u k s e n s o r d u n s i z s o r d u n u z o s o r d u o n l a r s o r d u l a r y r m e k a m e r g e ben yrdm biz yrdk sen yrdn siz yrdnzo y r d o n l a r y r d l e r atmak a arunca b e n a t t m b i z a t t k s e n a t t n s i z a t t n z o a t t o n l a r a t t l a r gitmek a se duce b e n g i t t i m b i z g i t t i k s e n g i t t i n s i z g i t t i n i z o g i t t i o n l a r g i t t i l e r tutmak a prinde ben tuttum biz tuttuk s e n t u t t u n s i z t u t t u n u z o t u t t u o n l a r t u t t u l a r dmek a cdea b e n d t m b i z d t k s e n d t n s i z d t n z o d t o n l a r d t l e r 2.Forma negativ. Olumsuz e k i l . Se red cu ajutorul sufixelor de negaie ma , -me care se intercaleaz n-tre rdcin i sufixul timpului.Accentul cade pe silaba precedent sufixului de negaie.almak a lua b e n a l m a d m e u n u a m l u a t s e n a l m a d n t u n u a i l u a t o a l m a d e l n u a l u a t b i z a l m a d k n o i n u a m l u a t s i z a l m a d n z v o i n u a i l u a t o n l a r a l m a d l a r e i n u a u l u a t dmek b e n d m e d i m b i z d m e d i k s e n d m e d i n s i z d m e d i n i z o d m e d i o n l a r d m e d i l e r 3. Forma interogativ. Soru ekliLa forma afirmativ se adaug particulele interogative.Accentul cade pe particula interogativ.almak b e n a l d m m ? e u a m l u a t ? s e n a l d n m ? t u a i l u a t ? o a l d m ? e l a l u a t ? biz aldk m? noi am luat?siz aldnz m? voi ai luat?onlar ald(lar) m? ei au luat?gitmek b e n g i t t i m m i ?

b i z g i t t i k m i ? s e n g i t t i n m i ? s i z g i t t i n i z m i ? o gitti mi? onlar gitti(ler) mi? sormak b e n s o r d u m m u ? b i z s o r d u k m u ? s e n s o r d u n m u ? s i z s o r d u n u z m u ? o s o r d u m u ? o n l a r s o r d u l a r m ? ( s o r d u m u ? ) dmek b e n d t m m ? b i z d t k m ? s e n d t n m ? s i z d t n z m ? o dt m? onlar d t l e r m i ? ( d t m ? ) 4. Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekliLa forma negativ se adaug particulele interogative.almak b e n a l m a d m m ? e u n u a m l u a t ? s e n a l m a d n m ? t u n u a i l u a t ? o a l m a d m ? e l n u a l u a t ? b i z a l m a d k m ? n o i n u a m l u a t ? s i z a l m a d n z m ? v o i n u a i l u a t ? onlar almad(lar) m? ei nu au luat?vermek ben vermedim mi? biz vermedik mi?sen vermedin mi? siz vermediniz mi?o v e r m e d i m i ? o n l a r v e r m e d i ( l e r ) m i ? sormak ben sormadm m? biz sormadk m?sen sormadn m? siz sormadnz m?o sormad m? onlar sormad(lar) m?dmek ben dmedim mi? biz dmedik mi?sen dmedin mi? siz dmediniz mi?o dmedi mi? onlar dmedi(ler) mi? Not : La verbele compuse se conjug doar verbul auxiliar.1. Forma afirmativ. Olumlu ekil.resim yapmak ben resim yaptm biz resim yaptk sen resim yaptn siz resim yaptnzo resim yapt onlar resim yapt(lar) muayene etmek b e n m u a y e n e e t t i m b i z m u a y e n e e t t i k sen muayene ettin siz muayene ettinizo muayene etti onlar muayene etti(ler)tedavi olmak a se vindecat e d a v i oldum tedavi olduk 2 .Forma negativ. Olumsuz ekilresim yapmak resim yapmadm resim yapmadk resim yapmadn resim yapmadnzresim yapmad resim yapmad(lar)muayene etmek ben muayene etmedim biz muayene etmedik sen muayene etmedin siz muayene etmedinizo muayene etmedi onlar muayene etmedi(ler) tedavi olmak t e d a v i o l m a d m t e d a v i o l m a d k 3. Forma interogativ. Soru ekliresim yapmak r e s i m y a p t m m ? r e s i m y a p t k m ? r e s i m y a p t n m ? r e s i m y a p t n z m ? resim yapt m? resim yapt(lar) m? muayene etmek m u a y e n e e t t i m m i ? m u a y e n e e t t i k m i ? tedavi olmak t e d a v i o l d u m m u ? t e d a v i o l d u k m u ? 4. Forma negativ-interogativ.Olumsuz-soru ekliresim yapmak r e s i m y a p m a d m m ? resim yapmadk m?resim yapmadn m? resim yapmadnz m?resim yapmad m? resim y a p m a d ( l a r ) m ? muayene etmek m u a y e n e e t m e d i m m i ? m u a y e n e etmedik mi?

tedavi olmak t e d a v i o l m a d m m ? t e d a v i o l m a d k m ? Exerciii: 1 .Conjugai verbul yazmak la cele patru forme ale timpului tre-cut determinat.2. Traducei i transcriei verbele din urmtoarele propoziii la formanegativ:Eda ve Metin acktlar.Metin problem zd.Memur bekledi.Ressam resim yapt.Teknisyen fabrikada alt.renci kalem ald.Turist gitti.Misafir geldi. Traducei n limba turc:

- Mam, Metin a plecat?- Nu, Metin este acas.- Elif a luat caiete?- Da, Elif a luat 8 caiete.- Tu nu ai scris?- Nu, nu am scris, acum scriu.- oferul nu a ateptat?- Nu, nu a ateptat, acum a plecat. Lecia 9 KIYIDA Merhaba! Merhaba! Ksmetiniz bol olsun!- Sa olun! Sizin de ksmetiniz bol olsun! Nasl, bir eyler tuttunuz mu? O-o-o, sepet dolu. O-o-o, gerekten dolu. Genlikte balk mydnz? Yo-o-o, balk deildim, terziydim. Siz avukat deil miydiniz? Evet, avukattm. imdi emekliyim. Tuttum, tuttum, byk bir balk tuttum. anslsnz, dorusu. Ben de anslym. Bu gn gzel bir gn.Szler ve deyimler:42k y m a l b a l k p e s c a r nasl cum, ce fel yo-o-o nu -u u (n limba uzual)bir ey, bir eyler ceva terzi - croitor tutmak a prinde emekli pensionar s e p e t c o b y k

 m a r e (adjectiv)dolu plinans - norocgerekten ntradevr ansl norocosgen tnrdorusu - ntradevr genlikte n tineree gn zi PREDCATUL NOMNAL LA TMPUL TRECUT DETERMNATEK FLNN BELRL GEM ZAMANI 1. Forma afirmativ. Olumlu ekil. Are aceleai sufixe ca predicatul verbal. Cnd cuvntul se termin n vocal, ntre tem i sufixul timpului se intercaleaz un y.a v u k a t a v o c a t b e n a v u k a t t m e u a m f o s t a v o c a t s e n a v u k a t t n t u a i fost avocato avukatt el a fost avocat biz avukattk noi am fost avocatisiz avukattnz voi ai fost avocationlar avukatt(lar) ei au fost avocatiretmen ben retmendim biz retmendiksen retmendin siz retmendinizo retmendi onlar retmendi(ler)doktor ben doktordum biz doktorduk sen doktordun siz doktordunuzo doktordu onlar doktordu(lar)mdr ben mdrdm biz mdrdk sen mdrdn siz mdrdnzo mdrd onlar mdrd(ler)genben gentim biz gentik sen gentin siz gentinizo genti onlar genti(ler) balk ben balkydm biz balkydk sen balkydn siz balkydnzo balkyd onlar balkyd(lar)terzi ben terziydim biz terziydik sen terziydin siz terziydinizo terziydi onlar terziydi(ler)2. Forma negativ. Olumsuz ekil. La partea vorbirii cu sens lexical se adaug cuvntul de negaie deil mpreun cu sufixele personale.avucat ben avukat deildim eu nu am fost avocatsen avukat deildin tu nu ai fost avocato avukat deildi el nu a fost avocat biz avukat deildik noi nu am fost avocaisiz avukat deildiniz voi nu ai fost avocaionlar avukat deildi(ler) ei nu au fost avocai 3.Forma interogativ. Soru ekli. Se red cu particulele interogative m, mi , mu , m la care se alipescsufixele timpului.avukat ben avukat mydm? eu am fost avocat?sen avukat mydn? tu ai fost avocat?o avukat myd? el a fost avocat? biz avukat mydk? noi am fost avocai?siz avukat mydnz? voi ai fost avocai?onlar avukat myd(lar)? ei au fost avocai? retmenben retmen miydim? biz retmen miydik?sen retmen miydin? siz retmen miydiniz?o retmen miydi? onlar retmen miydi(ler)? doktor doktor muydum? doktor muyduk? mdr mdr mydm? mdr mydk?3. Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru ekli.Se red n felul urmtor: cuvntul cu sens lexical+ cuvntul de negaie+ particula interogativ mi mpreun cu sufixele personale.avukat ben avukat deil miydim?eu nu am fost avocat?sen avukat deil miydin? tu nu ai fost avocat?o avukat deil miydi?el nu a fost avocat? biz avukat deil miydik?noi nu am fost avocai?siz avukat deil miydiniz?voi nu ai fost avocai?onlar avukat deil miydiler? ei nu au fost avocai? Exerciii : 1. Conjugai cuvntul teknisyen la cele patru forme ale predicatu-lui nominal la timpul trecut determinat. 2. Transcriei la forma negativ urmtoarele propoziii:a) Balk genlikte ofrd. b) Babam fabrikada iiydi.c) Turist bu gn hastayd.d) zr dilerim, siz arkada mydnz?e) Avc bu gn ansl myd?f) Ben bu okulda renciydim.

g g) Kk ocuk gzeldi.h) Oda bykt.h i) ocuklar t.i j) Mdr bey yeniydi. k) Teyzem ihtiyard. j l) Atlye dard.k 3. Traducei n limba turc:a) Coul a fost plin. b) Pescarul a fost norocos.c) Copilul n-a fost mare.d) Tata a fost muncitor n tineree.l e) Voi ai fost sntoi?f) Mama a fost bolnav.m g) Dvs.ai fost pictor n Romnia?n h) Maina a fost mare. o i) Studentii au fost vesel.p j) oferii au fost obosii. q k) Copiii erau cumini.r l) Bunicul a fost norocos.s Lecia 10 EV, EVN, EVE, EV, EVDE, EVDEN Ev yenidir.Evin pencereleri genitir.Elif eve gidiyor.Annem evi temizledi.Aile evde topland.Metin evden kt.Metin okuyor.Metinin kitaplar temizdir.Metine szlk verdi.Metini okulda grd.Metinde anta var.Metinden top aldm. Bkre bakenttir,Bkrein sokaklar temizdir.Bkree gidiyorum.Bkrei seviyorum.Bkrete oturuyor.Tren Bkreten hareket etti.Szler ve deyimler:g e n i l a r g g r m e k a v e d e a t e m i z curatbakent - capitaltemizlemek a curasevmek 1.a iubi.2. a-i plceaaile familieoturmak 1. a se aeza; 2. a locuitoplanmak a se aduna, a se reuni hareket etmek 1. a porni; 2. a sekmak a ieimica CAZURLE SMN HALLER n propoziiile de mai sus ai vzut trei substantive n urmtoarele cazuri: Nominativev MetinBkreGenitiv evin Metinin BkreinDativeve MetineBkreeAcuzativ evi MetiniBkrei.Locativ evde MetindeBkreteAblativ evden Metinden Bkreten Not : Substantivele proprii primind sufixele cazuale n scris se despart prinapostrof.Cazurile limbii turce rspund la urmtoarele ntrebri: Nominativ ne?kim?neresi?Genitiv neyin?kimin? neresinin?Dativ neye?kime? nereye?Acuzativ neyi?kimi?neresini?Locativ nede? kimde? nerede?Ablativ neden? kimden? nereden? CAZUL NOMNATV YALIN HAL Subtantivul este n nominativ n urmtoarele cazuri:1 . C n d n d e p l i n e t e f u n c i a d e subiect. Zil alyor. renc i yazyor.

Kstenc e gzeldir.2.Cnd ndeplinete funcia de complement direct, exprimat printrunsubstantiv nedeterminat cu precizie.Ben kitap okuyorum.Balk balk tutuyor.Annem bir vazo ald.Vocativul se poate reda tot prin cazul nominativ i atunci accentul cade pe prima silaba: Mtin , oku. CAZUL GENTV LG HAL Acest caz exprim posesia sau apartenena. Se formeaz cu ajutorul sufix-elor - n , -in , -un , -n adugate dup rdcini sau teme terminate n consoani nn , -nin , -nun , -nn dup cele terminate n vocal.Sufixele acestui caz sunt accentuate. Kzn defteri temizdir. Evin pencereleri byktr. Okulun zili ald. Gln kysnda balklar balk tutuyorlar. Odann kaps akt. (a fost deschis). inin arkadalar oktur. Kylnn bahesi gzeldi. PREDCATUL NOMNAL LA CAZUL GENTV LG HALNDE EK FL Substantivul la cazul genitiv urmat de sufixele predicative de prezent sautrecut exprim cui i aparine sau a aparinut obiectul sau fiina.1 . L a t i m p u l p r e z e n t . i m d i k i z a m a n d a . a) Forma afirmativ. Olumlu ekil. Bu kitap Edanndr. Yeni ev iinindir. Bu anta halamndr. b) Forma negativ. Olumsuz ekil. Bu kitap

Edann deildir .Yeni ev iinin deildir. Bu anta halamn deildir .c) Forma interogativ. Soru ekli. Bu kitap Edann m(dr)? Yeni ev iinin mi(dir)? Bu anta halamn m(dr)? d) Forma negativ-interogativ. Olumsuz soru ekli. Bu kitap Edann deil mi(dir)? Yeni ev iinin deil mi(dir)? Bu anta halamn deil mi(dir)? 2. La timpul trecut determinat. Belirli gemi zamanda .a) Forma afirmativ. Olumlu ekil. Araba mhendisindi. Maina a aparinut inginerului.u bina belediyenindi . Cldirea a aparinut primriei.ampiyon Romanyannd . Campionul a aparinut Romniei.b) Forma negativ. Olumsuz ekil. Araba mhendisin deildi. u bina belediyenin deildi. ampiyon Romanyann deildi. c) Forma interogativ. Soru ekliAraba mhendisin miydi? u bina belediyenin miydi? ampiyon Romanyann myd? d) Forma negativ-interogativ. Olumsuz-soru Araba mhendisin deil miydi? u bina belediyenin deil miydi? ampiyon Romanyann deil miydi? Not

: Predicatul nominal la cazul genitiv primete sufixele i altor timpuri,dar deocamdat noi putem aduga doar sufixele timpurilor studiate. Exerciii: 1. Declinai substantivele defter, zel , Braov.2. Conjugai un predicat nominal la cazul genitiv.3 . T r a d u c e i n l i m b a r o m n : a) Szlk Edannd. b) Bu top Metinindi.c) Atlye fabrikannd.d) yi proje gen mhendisindi.e) Gzel ev iinin deil mi?f) Yeni otobsler belediyenindiler.g) Byk tablo kyl ressamnd.4. Traducei n limba turc urmtoarele propoziii:a) Biatul a rezolvat probleme. t b) Tehnicianul a ntrebat.u c ) P e s c a r u l a p r i n s u n p e t e . v d) Domnul director a rugat realizarea unui proiect. w e) n camer este o floare. x f) Doctorul a consultat un bolnav. y g) n coal este o secretar. z h) Aceasta este geanta lui Metin? aa i) Acesta este caietul elevului? b b j ) C a s a a c e a s t a a p a r i n u t a v o c a t u l u i ? c c k ) Casa aceast nu a aparinut pescarului? d d m ) M a i n a e s t e a l u i z e l . ee n) Maina aceast nu este a ranului? 5. Completai spaiile libere cu sufixul predicatului nominal la genitiv: ff A) la timpul prezent:a ) G z e l k i t a p g r e n c i b ) G e n i k a y k b a l k c)Yeni proje bu mhendis deildir.d)Bu araba patron deil m i ? B) la timpul trecut determinat:a ) K a m y o n o f r b ) K u k l a k z d e i l c ) D e f t e r r e t m e n m i ? d) Vila mhendis deil mi?

RECAPTULARE II TEKRAR II 1.Conjugai verbele renmek, oynamak, beklemek n cele patru for-me ale timpului prezent. 2. Completai verbele din urmtoarele propoziii cu sufixele timpului prezent i cele personale: A) n forma afirmativ:

- Ne yap ...., Eda? - Ders al - Metin ne yap? gg a) Ressam bu odada resim yap b) Balk denizde balk tut c) Ben niversitede oku d) Satc maazada sat e) Yolcu durakta bekli B) n forma negativ: a) Eda yz b) Annem mektup bekle c) Sen futbol oyna d) Biz trende gazete oku e) Onlar ocuk, al g) Ben Mobilya Fabrikasnda al h) Siz mektup yaz C) n forma interogativ: a) Babam oku b) Hasan yorul c) Sever Trke bil d) Sen denizde yz e) Biz dergi al f) Siz tenis oyna D)n forma negativ-interogativ a) i bu fabrikada al b) Satc elma sat c) Sen niversiteye git d) Siz parkta dinlen e) Metin problem z f) ocuk yorul nn 3. Conjugai cuvintele ii, teknisyen, mdr, satc ca predicat nominaln cele patru forme ale prezentului. 4. Completai predicatul nominal din urmtoarele propoziii cu sufixeletimpului prezent i cele personale: A)la forma afirmativ:

hh

ii

kk ll mm

a) Ben teknisyen b) Ablam doktor c) Sen ansl d) Siz balk e) Bu ocuklar renci f) Bu tablo gzel oo g) Annem retmen B) la forma negativ: a) Elif memur b) Siz ressam pp c) Babam ofr d) Biz misafir

e) Onlar turist qq f) Annem gen g) Hasta bu gn iyi C) la forma interogativ: rr a) Ben artist b) Misafir kapc c) Bu kz sekreter d) Kyl memur e) Siz memur g) Bu ailede ocuklar renci D) Forma negativ-interogativ: a) Bu kadn doktor ss b) Bu tablo gzel tt c) Balk bu gn ansl uu d) Onlar hasta e) Ben ofr f) Hastane temiz v g) Sibiu gzel 5. Conjugai verbele renmek, srmek, satmak n cele patru forme aletimpului trecut determinat. 6. Completai verbele din urmtoarele propoziii cu sufixele timpuluitrecut determinat i cele personale: A) n forma afirmativ: a) Metin d w b) Eda bil c) Turist ack d) Terzi gel

xx

yy zz g) aaa

e) Biz teekkr et f) iler dolap yap g) retmen sor h) ocuk susa B) n forma negativ: a) Teknisyen broda bekle b) Metin problem z c) Ablam mektup yaz d) Bu sabah gazete gel e) Artist bu filmde oyna f) Sabahleyin ktphanede oku leden sonra dergi al h) Sabahleyin ay i

C) n forma interogativ: a) Metin d bbb b) Mdr bey gel c) Sen iek al d) Turistler ok yr ccc e) iler mobilya yap f) Sen balk tut ddd g) Siz bilet al h) Nee ok anlat D) n forma negativ-interogativ: a) Bugn hasta ack b) Biz sabahleyin st al c) Ressam parkta resim yap d) Sen gazete ver e) renci okula git f) Teknisyen proje yap g) Siz leden sonra broda al 7. Completai predicatul nominal din urmtoarele propoziii cu sufixele timpului trecut determinat i sufixele personale: A) n forma afirmativ a) Ben teknisyen b) Biz bu okulda renci c) Ablam doktor d) Sen ansl... e) O fabrikada mdr f) Biz bu okulda renci g) Sen enstitde memur h) Onlar ehirde mhendis

eee

fff

ggg

B) n forma negativ: a) Yol geni b) Ev yeni c) Onlar bu enstitde mhendis d) Park sa tarafta e) Szlk kitaplkta f) Ben broda g) O okulda mdr h) Parkta aalar byk C) n forma interogativ: a) Mdr bey genlikte teknisyen b) Onlar iyi arkada c) Belediye gerekten byk d) Siz enstitde mhendis

hhh iii jjj

e) Traktr kylnn f) Sen bu okulda retmen g) O belediyede mhendis D) n forma negativ-interogativ:a) Sen bu enstitde mhendis kkk b) O belediyede memur c) Sen atlyede teknisyen d) Biz kyde retmen e) Onlar hastanede doktor lll f) Sen okulda iyi renci g) Baban Bkrete mhendis Lecia 11e gidiyorum.Eve dnyorumAkama kadar alyorum. NEREYE GDYORSUN? Orhan bey: yi gnler, Mehmet bey!Mehmet bey: - yi gnler, Orhan bey! Ne yapyorsun? Nereye gidiyorsun?Orhan bey: - Teekkr ederim, iyiyim. e gidiyorum. Sen ne yapyorsun?Mehmet bey: - Eve dnyorum. Babam hasta, doktora gtrdm.Orhan bey: - Gemi olsun!Mehmet bey: - Sa ol! Kitab okudun mu?Orhan bey: - ok beendim. Fikriyeye verdim, imdi o okuyor. Mehmet bey: - Reat Nuriyi kim beenmiyor?! Orhan bey: - Ben Sabahattin Aliyi de ok beeniyorum. Byk bir psikologve gereki.Mehmet bey: - Evet, insanlar iyi tanyor. Dnce ve duygular ok iyi an-latyor. Ben pazarlar akama kadar okuyorum.e acele ediyorsun, gryorum.Orhan bey: - Hoa kal!Mehmet bey: - Gle gle!Szler ve deyimler:nereye unde, ncotro insan omi - 1. munc. 2. servici tanmak a cunoatednmek a se ntoarce dnce - gndgtrmek a duce duygu sentimentgemi olsun! nsntoire grabnic! pazar 1.duminic.2.pia sa ol teekkr ederim pazarlar n zilele de dumi- beenmek a-i plcea nic psikolog psiholog akama kadar pn seargereki realist acele etmek a se grbi CAZUL DATV YNELME HAL

Substantivele care ndeplinesc funcia de complement indirect irspund la ntrebrile kime? cui?, pe cine?, neye? n ce?, la ce?, suntn dativ i primesc sufixele a , -e dup rdcina sau tema terminate nconsoan i ya, -ye dup cele terminate n vocal. Bir arkadaa rastladm. kime? L-am ntlnit pe un prieten. Doktora sordum. kime? L-am ntrebat pe doctor. Altna gm kartrdlar. neye? n aur au adugat (amestecat)argint. Ste eker koydum. neye? Am pus zahr n lapte. Satcya rica ettim. kime? L-am rugat pe vnztor. renciye verdim. kime? -am dat studentului. Salataya tuz koydum. neye? Am pus sare n salat.Top fileye rastlad. neye? Mingea a nimerit n plas.Dativul ndeplinete i funia de complement circumstanial de loc, detimp. Atunci rspunde la ntrebrile nereye? ncotro?, unde?, ne vakitekadar?, ne zamana kadar? pn cnd?. Okula gidiyorum. nereye? M duc la coal. Eve dnyorum. nereye? M ntorc acas. Fabrikaya gitti. nereye? S-a dus la fabric. Faklteye girdi. nereye? A intrat la facultate, Akama kadar alt. ne vakite kadar?, ne zamana kadar?A muncit pn seara. Bu zamana kadar uak yoktu. ne zamana kadar?, ne vakite kadar?Pn acum n-a existat avion. CAZUL ACUZAT V YKLEME HAL Sufixele cazului acuzativ sunt: - ,-i,-u, - dup rdcini sau teme ter-minate n consoan i -y, -yi, -yu, -y dup cele terminate n vocal. Rs- punde la ntrebrile kimi? pe cine?, neyi? ce?, neresini? unde?.Complementul direct este exprimat prin cazul acuzativ n urmtoarelesituaii:1.Cnd obiectul este deja cunoscut vorbitorilor, este individualizat, sepa-rat din masa general a obiectelor de acelai fel.

Kitab okudun mu? neyi? Ai citit cartea? Defteri aldm. neyi? Am luat caietul. Mektubu yazd. neyi? A scris scrisoarea. Gl grdk. neyi? Am vzut lacul. Babay bekliyoruz. kimi? l ateptm pe tata. enciyi dinledi. kimi? L-a ascultat pe elev. Sorumluyu karlad. kimi? L-a ntmpinat pe responsabil. Mdr selmlad. kimi? L-a salutat pe director. 2. Cnd este exprimat printr-un substantiv propriu: Orhan grdm. kimi? L-am vzut pe Orhan. Kstenceyi beendim. neresini? Mi-a placut Constana. Eminescuyu okudum. kimi? L-am citit pe Eminescu. 3. Cnd este exprimat printr-un nume cu sufix posesiv: Babam doktora gtrdm. kimi? L-am dus pe tata la doctor. antam aldm. neyi? Mi-am luat geanta. Kitabn okuduk. neyi? -am citit cartea. Exerciii : 1. Adugai sufixele cazului dativ urmtoarelor cuvinte:okul ktphane fabrikadeniz da sinema ressam arkada ky2. Adugai sufixele cazului acuzativ urmtoarelor cuvinte:insan ii denizdnce cam odatebeir tablo memur 3. Completai spaiile libere cu sufixele potrivite:a) ofr Bkre gitti. b) renci okul gitti mi?c) Mehmet, Orhan Kemal okudu.d) Ressam gl grd.e) Eda ktphanede Elif rastlad.f) acele ediyor musun?g) Mhendis sabah kadar alt. h) Hasta doktor gtrdk.i) Teknisyen kapc sordu.) Mdr teknisyen aramad m?j) Top deniz dt m?k) anta arkada hediye etti mi?l) air iir yazmad m?m) Artist rol biliyor mu?mmm 4. Traducei n limba turc:a)Sever s-a dus la universitate.b)-am dat caietul lui Sever.c)-am dat scrisoarea lui Aye.d)Mingea a nimerit geamul

e ) A m r u g a p e m m e a . a p u c u t i d u l a s t r a d n t l p e s c a i n n u d u s l b i b l i NEREDE? E d a n e h a n m n e M e t i n n e r b e y n e r e d M e t i n M e h m e t b

t a f s a p n r a o r r i . s t l t h

m )

o a E . ) e a c . Lecia 12 g a p M l n ) m e e P e

e d e ? A y e e d e ? - Eda okulda. - Aye hanm evde.e d e ? M e h m e t e ? p a r k t a . e y i t e

- Tren saat kata geldi? - Maazalar ne vakit ak? -Tren saat bete geldi.- Maazalar sabahtan akama kadar ak. CAZUL LOCATV BULUNMA HAL Cazul locativ exprim unori raporturi spaiale i temporale. Se formeaz cusufixele da , -de dup cuvinte terminate n vocal sau consoan sonor i ta, -tedup cele terminate n consoan surd.n raporturi spaiale rspunde la ntrebrile: nede n ce, kimde la cine,nerede unde. Havada oksijen var. nede? n aer exist oxigen. zmde vitamin var. nede? Strugurii conin vitamine.Bu kumata yn var. nede? Stofa aceasta conine ln. Bu bilezikte gm var. nede? Brara aceasta conine argint. Arkadamda yeni kaset var. kimde? Prietenul meu are o dischet nou. Teyzemde gzel albmler var. kimde? Mtua mea are albume frumoase. Avukatta

deliller var. kimde? Avocatul are dovezi. Mehmette yeni kasetalar var. kimde? Mehmet are un casetofon nou.i fabrikada alyor. nerede? Muncitorul lucreaz la fabric.Mhendis enstitde proje yapyor. nerede? nginerul face proiecte lainstitut.Ressam parkta resim yapyor. nerede? Pictorul picteaz n parc.Bu sepette elma yok. nerede? n acest co nu sunt mere. Bu yzylda byk icatlar yapld. ne vakit?, ne zaman?n secolul acesta s-au fcut invenii mari.Saat 8de dersler balyor. ne zaman?, saat kata?La ora opt ncep leciile. PREDCATUL NOMNAL LA CAZUL LOCATVYERLK HALNDE EK EYLEM Substantivul la cazul locativ primind sufixele predicative devine predicatulnominal al propoziiei i arat unde se afl fiina sau obiectul. Il conjugm, deo-camdat, la timpurile studiate.I.Timpul prezent. imdiki zaman. 1 . F o r m a a f i r m a t i v . O l u m l u e k i l evde b e n e v d e y i m e u s u n t n c a s sen evdesin tu eti n caso e v d e ( d i r ) e l e s t e n c a s b i z e v d e y i z n o i s u n t e m n c a s s i z e v d e s i n i z v o i s u n t e i n c a s o n l a r e v d e ( d i r l e r ) e i s u n t n c a s 2. Forma negativ. Olumsuz ekil

http://www.youtube.com/watch?v=ospwZ6iCvAU http://www.youtube.com/watch?v=RQ85dJn92gM&list=PL2C382A6422DF21C0 http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21 C0 http://www.youtube.com/watch?v=a_pmSdCGnAU&feature=share&list=PL2C382A6422DF21 C0