Documente Academic
Documente Profesional
Documente Cultură
Dreptul Maritim International
Dreptul Maritim International
Dreptul Maritim International
2
Dreptul Maritim Internațional
Adrian FILIP
DREPTUL MARITIM
INTERNAȚIONAL
3
Dreptul Maritim Internațional
Adrian FILIP
DREPTUL MARITIM
INTERNAȚIONAL
Editura SITECH
Craiova, 2017
4
Dreptul Maritim Internațional
© 2017 Autorul
© 2017 Author
e-mail: sitech@rdslink.ro;
5
Dreptul Maritim Internațional
6
Dreptul Maritim Internațional
7
Dreptul Maritim Internațional
CUPRINS
PREFAȚĂ........................................................................................................15
MODULUL - I-...............................................................................................19
TITLUL – I -....................................................................................................19
TITLUL al III-lea............................................................................................63
MAREA TERITORIALĂ...............................................................................77
1. CONSIDERAŢII GENERALE........................................................141
1.1. Toponimie.................................................................................143
1.2. Discuții diplomatice..................................................................144
1.3. Tatonări pontice........................................................................145
1.4. Importanța comercială a regiunii Mării Negre în trecut...........147
2. ISTORICUL REGLEMENTĂRILOR JURIDICE A
STRÂMTORILOR MĂRII NEGRE...................................................150
2.1. Pacea de la Karliwitz și menținerea monopolului turcesc asupra
Mării Negre......................................................................................151
2.2. Tratatul de la Kuciuk-Kainargi – încetarea monopolului turcesc
asupra Mării Negre...........................................................................152
2.3. Tratatul de Adrianopol (1829) și deschiderea strâmtorile pentru
toate navele comerciale....................................................................152
11
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al X-lea............................................................................................191
12
Dreptul Maritim Internațional
1. MAREA LIBERĂ............................................................................191
1.1 Evoluții istorice..........................................................................191
1.2. Regimul juridic al Mării libere..................................................199
1.3. Revendicarea suveranității asupra mării libere este inadmisibilă
..........................................................................................................203
2. ZONA INTERNAŢIONALĂ A TERITORIILOR SUBMARINE
(ZONA)................................................................................................204
2.1 De la res nullius la res communius............................................204
2.2. Sensul termenilor și câmpul de aplicare...................................205
TITLUL al XI-lea..........................................................................................209
1. ZONA ARCTICĂ.........................................................................209
1.1. Noțiuni generale........................................................................209
1.2. Regimul juridic al Arcticii........................................................210
2. ZONA ANTARCTICĂ....................................................................214
2.1. Generalități................................................................................214
2.2. Regimul juridic al Antarcticii...................................................215
2.3. Litigii internaționale asupra Antarcticii....................................219
MODULUL al IV-lea....................................................................................221
TITLUL al XII-lea.........................................................................................221
14
Dreptul Maritim Internațional
15
Dreptul Maritim Internațional
PREFAȚĂ
2017
16
Dreptul Maritim Internațional
17
Dreptul Maritim Internațional
18
Dreptul Maritim Internațional
19
Dreptul Maritim Internațional
MODULUL - I-
TITLUL – I -
Conținut:
20
Dreptul Maritim Internațional
21
Dreptul Maritim Internațional
2
Pradier-Fodère, Traite de droit internațional public european et american,
(vol. 1-8) vol. 4, Paris, 1885-1906, nr. 2268
3
*** Dictionaire de la terminologie du droit internațional, Editura Sirey,
Paris, 1959, pag. 236-237
24
Dreptul Maritim Internațional
25
Dreptul Maritim Internațional
Dreptul Maritimcuprinde :
26
Dreptul Maritim Internațional
27
Dreptul Maritim Internațional
29
Dreptul Maritim Internațional
30
Dreptul Maritim Internațional
4
Judecătorul Marshall de la Curtea Supremă a SUA: „Practica națiunilor
devine lege și practica stabilită este o regulă de drept” 1833.
31
Dreptul Maritim Internațional
33
Dreptul Maritim Internațional
34
Dreptul Maritim Internațional
a) Libertatea de navigație;
b) Libertatea de pescuit;
35
Dreptul Maritim Internațional
36
Dreptul Maritim Internațional
38
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al II-lea
Conținut:
39
Dreptul Maritim Internațional
5
ancient greece map, http://www.loggia.com/myth/mapgreece1.html
41
Dreptul Maritim Internațional
6
Julius Paulus – distins jurist roman. A fost prefect pretorian sub împăratul
Alexandru Severus și Caracalla și Legal Adviser
42
Dreptul Maritim Internațional
7
Roman trade routes, http://historylink101.com/2/Rome/roman-ships.htm
43
Dreptul Maritim Internațional
8
Julius Paulus'Opinions of Paulus, Cartea II, Titlul 7, scrise în jurul anilor 230
44
Dreptul Maritim Internațional
2.1. Bazilicale
9
http://www.duhaime.org/LawMuseum/LawArticle-383/Lex-Rhodia-The-
Ancient-Ancestor-of-Maritime-Law--800-BC.aspx
45
Dreptul Maritim Internațional
46
Dreptul Maritim Internațional
11
Ducele de Amalfi https://en.wikipedia.org/wiki/Duchy_of_Amalfi accesat
la 18.10.2016
47
Dreptul Maritim Internațional
12
Consulate of the Sea, [On line] disponibil la:
https://en.wikipedia.org/wiki /Consulate_of_the_Sea accesat la 18.10.2016
13
Consolato del Mare, [On line] disponibil la: https://www.cineas.it/
index.php? pag=618 accesat la 18.10.2016
48
Dreptul Maritim Internațional
14
Consolato del Mare, [On line] disponibil la: https://www.cineas.it/
lib/images/consolato.jpg accesat la 18.10.2016
49
Dreptul Maritim Internațional
- Eleanor de Aqutania
50
Dreptul Maritim Internațional
cutumele Oleron, care includ 178 articole. Acestea au fost alcătuite în jurul anului
1235. Astăzi este cunosctă doar printr-o singură copie datată 1345. Articole
cutumelor Oleron, completează Codul Oleron pentru partea terestră a
comerțului.
51
Dreptul Maritim Internațional
16
Les Rôles d'Oléron Où l'origine du Code Maritime international, [On line]
disponibil la: http://bibibourcefranc.fr /wa_653.html, accesat la [19.10.2016]
17
Fragmente din Codul Oleron, traducere, [On line] disponibil la:
http://bibibourcefranc.fr/wa_653.html, accesat la [19.10.2016]
53
Dreptul Maritim Internațional
http://www.gunplot.net/main/content/articles-laws-oleron
54
Dreptul Maritim Internațional
18
Stones, “Laws of Oleronˮ in the Gun Plot. [On line] disponibil la:
http://www.gunplot.net/main/content/articles-laws-oleron, accesat la
[19.10.2016]
55
Dreptul Maritim Internațional
19
Idem
56
Dreptul Maritim Internațional
20
Sir Travers, “The Black Book of the Admiralty with an appendix Monumenta
Juridica...ˮ, Law book exchange. [On line] disponibil la:
http://www.lawbookexchange.com/pages/books/21235/sir-travers-twiss/the-
black-book-of-the-admiralty-with-an-appendix-monumenta-juridica
57
Dreptul Maritim Internațional
59
Dreptul Maritim Internațional
24
. H. Grotius; Despre dreptul războiului și al păcii; Editură Științifică;
București; 1968; p. 254
25
A. Bolintineanu; Marea teritorială; Editura științifică; București; 1960;
61
Dreptul Maritim Internațional
62
Dreptul Maritim Internațional
63
Dreptul Maritim Internațional
64
Dreptul Maritim Internațional
MODULUL al II-lea
TITLUL al III-lea
Conținut:
66
Dreptul Maritim Internațional
67
Dreptul Maritim Internațional
69
Dreptul Maritim Internațional
26
Dumitra Popescu; Adrian Năstase; Floroiu Coman; Drept Internațional
public, Casa de editură și presă „ŞANSA” SRL, București, 1994, p. 184 - 185
71
Dreptul Maritim Internațional
Marea teritorială.
73
Dreptul Maritim Internațional
75
Dreptul Maritim Internațional
76
Dreptul Maritim Internațional
77
Dreptul Maritim Internațional
78
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al IV-lea
MAREA TERITORIALĂ
Conținut:
Împăratul Iustinian28
Plecând de la aceste considerente, romanii sunt cei care
enunțau un principiu fundamental al dreptului mării, respectiv,
dreptul comun de proprietate asupra resurselor marine, care sunt
res communis, dat fiind caracterul inițial de res nullius, ca și
consecință a principiului libertății mării.
28
Justinian cel Mare, http://jimmiescollage.com/justinian-byzantium/
80
Dreptul Maritim Internațional
29
Popescu Dumitru; Năstase Adrian; Coman Floroiu; Drept Internațional
Public; Casa de editură și presă Şansa, București; 1994; p. 181
30
.Marian Ilie; Dreptul Mării – Delimitarea spațiilor maritime; Universul
juridic; București; 2011; p. 12
31
. Idem
81
Dreptul Maritim Internațional
82
Dreptul Maritim Internațional
2. MAREA TERITORIALĂ
32
Dumitru Mazilu, Dreptul mării, Editura Lumina Lex, București, 2002, p. 39.
83
Dreptul Maritim Internațional
Art. 2
85
Dreptul Maritim Internațional
86
Dreptul Maritim Internațional
87
Dreptul Maritim Internațional
88
Dreptul Maritim Internațional
90
Dreptul Maritim Internațional
Art. 4.
91
Dreptul Maritim Internațional
92
Dreptul Maritim Internațional
93
Dreptul Maritim Internațional
Limitele mării34
95
Dreptul Maritim Internațional
1–Insula Yeonpyeong;
2– Insula Baengnyeong;
3– Insula Daecheong;
35
https://en.wikipedia.org/wiki/Maritime_boundary
96
Dreptul Maritim Internațional
99
Dreptul Maritim Internațional
art.14, alin.6 din Convenţia de la Geneva din 1958, art.20 din Convenţia de la
36
Montego Bay
100
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al V-lea
Conținut:
101
Dreptul Maritim Internațional
102
Dreptul Maritim Internațional
104
Dreptul Maritim Internațional
2. ZONA CONTIGUĂ
105
Dreptul Maritim Internațional
Zonele maritime37
gnorizoun-oi-nautikoi/
106
Dreptul Maritim Internațional
108
Dreptul Maritim Internațional
114
Dreptul Maritim Internațional
115
Dreptul Maritim Internațional
insulelor artificiale;
instalaţiilor şi dispozitivelor utilizate în exploatarea şi
explorarea resurselor naturale;
instalaţiile şi dispozitivele care ar putea împiedica
exercitarea drepturilor statului de coastă în zonă.
116
Dreptul Maritim Internațional
Insula Șerpilor
117
Dreptul Maritim Internațional
38
Bogdan Aurescu, Avanscena și Culisele Procesului de la Haga: memoriile
unui tânăr diplomat, București, Monitorul Oficial RA, 2009, p. 23
118
Dreptul Maritim Internațional
119
Dreptul Maritim Internațional
39
http://www.ziare.com/international/stiri-externe/ucraina-multumita-de-
decizia-de-la-haga-655342
120
Dreptul Maritim Internațional
121
Dreptul Maritim Internațional
122
Dreptul Maritim Internațional
123
Dreptul Maritim Internațional
124
Dreptul Maritim Internațional
125
Dreptul Maritim Internațional
126
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al VI-lea
Conținut:
45
Convenția din 1857 dintre Rusia și Suedia.
46
Partea a III-a, Convanția Națiunilor Unite asupra Dreptului Mării semnată la
Montego Bay, la 10 dec. 1982
130
Dreptul Maritim Internațional
131
Dreptul Maritim Internațional
132
Dreptul Maritim Internațional
47
http://worldlandforms.com/landforms/archipelago-2/
133
Dreptul Maritim Internațional
State arhipelagice48
48
http://www.alternatehistory.com/forum/threads/additional-landmasses-
in-the-world.374299/
134
Dreptul Maritim Internațional
49
http://www.travelingintuscany.com/engels/archipelago.htm
135
Dreptul Maritim Internațional
136
Dreptul Maritim Internațional
137
Dreptul Maritim Internațional
4. INSULELE
138
Dreptul Maritim Internațional
139
Dreptul Maritim Internațional
5. INSULA ȘERPILOR
140
Dreptul Maritim Internațional
Insula Șerpilor
141
Dreptul Maritim Internațional
142
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al VII-lea
REGIMULJURIDIC AL STRÂMTORILOR
MĂRII NEGRE
Conținut:
1. CONSIDERAŢII GENERALE;
2. ISTORICUL REGLEMENTĂRILOR JURIDICE A
STRÂMTORILOR MĂRII NEGRE;
3. CONVENȚIA DE LA MONTREUX (1936);
4. NOILE REGLEMENTĂRI PRIVIND TRECEREA PRIN
STRÂMTORI;
1. CONSIDERAŢII GENERALE
50
DEX, Ediţia a II-a, EdituraUnivers Enciclopedic, Bucureşti, 1998, pag.1026
51
Convenţia din 1904 dintre Fraţa şi Marea Britanie
52
Convenţia din 1881 dintre Argentina şi Chile
53
Convenţia din 1857 dintre Rusia şi Suedia
54
Convenţia de la Montreux din 1936
144
Dreptul Maritim Internațional
1.1. Toponimie
55
Adrian Năstase, Bogdan Aurescu, Drept internaţional contemporan– Texte
esenţiale, Editura M.O., Bucureşti, 2000, pag.437: Convenţia Naţiunilor Unite
asupra Dreptului mării, Montego Bay, art.35, alineatul „c”. Niciuna din
dispoziţiile prezentei părţi nu afectează regimul juridic al strâmtorilor în care
trecerea este reglementată, în totalitate sau în parte, prin Convenţii
Internaţionale existente de mult timp, încă în vigoare şi care le vizează anume.
56
Bosforul (în turceşte Istambul-Bogazi) uneşte Marea Neagră cu Marea de
Marmara, având o lungime de 28,5 km, iar în punctul cel mai îngust 700 m.
Dardanelele (cunoscută sub denumirea antică Hellespont) leagă Marea de
Marmara de Marea Egee, având 58 km lungime, iar lăţimea între 1.3 – 7,5 km.
57
Strabo, Geografia, sursă secundară Neal Ascherson Marea Neagră.O
călătorie printre culturi, Editura Univers, Bucureşti 1999, pag.7 şi urm.
145
Dreptul Maritim Internațional
Nitas sau Nitash (este vorba despre harta lui Idrisi scrisă în secolul
al XII-lea).
urm.
146
Dreptul Maritim Internațional
148
Dreptul Maritim Internațional
scria Titulescu pentru Filloti. Acesta din urmă a procedat aşa cum i
s-a cerut de la Bucureşti, numai că ministrul Tevfik Rustu Aras i-a
răspuns că nu i se poate satisface dorinţa,
149
Dreptul Maritim Internațional
60
Paul Gogeanu, Strâmtorile Mării Negre de-a lungul istoriei, Editura
Politică, Bucureşti 1966, pag .46 şi urm.
61
Andrina Stiles, Imperiul Otoman 1450-1700, Editura All, Bucureşti 1998
152
Dreptul Maritim Internațional
Marea Mediterana
64
57.
154
Dreptul Maritim Internațional
155
Dreptul Maritim Internațional
66
Sherman Russell Rusia, 1815-1881, Editura Bic All, Bucureşti, 2001, pag.133
şi urm.
156
Dreptul Maritim Internațional
68
Potrivit punctului de vedere englez „conduita guvernului turc va face
inevitabilă rezolvarea problemei turce în ansamblul său, inclusiv chestiunea
strâmtorilor şi a Constantinopolului, de acord cu Rusia”
158
Dreptul Maritim Internațional
160
Dreptul Maritim Internațional
161
Dreptul Maritim Internațional
71
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Turkey-Greece-Bulgaria_on
_Treaty_ of_Lausanne.png #/media/ File: Turkey-Greece-Bulgaria_on_Treaty_
of_Lausanne.png „Turkey-Greece-Bulgaria on Treaty of Lausanne”. Sub licență
Domeniu public via Wikimedia Commons accesat pe 27.12.2015
72
Explicabilă fiind în această direcţie implicarea Uniunii Sovietice în războiul
civil din Spania. Un alt motiv suficient de puternic era dat de către creşterea
puterii navale germane la Marea Baltică
163
Dreptul Maritim Internațional
164
Dreptul Maritim Internațional
165
Dreptul Maritim Internațional
În conformitate cu Art. 2
167
Dreptul Maritim Internațional
170
Dreptul Maritim Internațional
171
Dreptul Maritim Internațional
172
Dreptul Maritim Internațional
73
Daşcovici Nicolae. Op. cit., pag. 192
74
Ibidem, pag. 252
173
Dreptul Maritim Internațional
78
pilotajul, remorcajul, legarea – dezlegarea navelor
175
Dreptul Maritim Internațional
176
Dreptul Maritim Internațional
177
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al IIX-lea
Conținut:
178
Dreptul Maritim Internațional
179
Dreptul Maritim Internațional
79
Al. 1, prevederea 178, Doc. A/CONF. 62/L. 8/REV.1.
180
Dreptul Maritim Internațional
181
Dreptul Maritim Internațional
182
Dreptul Maritim Internațional
183
Dreptul Maritim Internațional
184
Dreptul Maritim Internațional
3. PARTICIPAREA LA EXPLOATAREA
RESURSELOR BIOLOGICE
185
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al IX-lea
186
Dreptul Maritim Internațional
187
Dreptul Maritim Internațional
188
Dreptul Maritim Internațional
189
Dreptul Maritim Internațional
80
România a fost reprezentată de Cdor. dr. Adrian Filip - Șeful Direcției
Hidrografice Maritime
190
Dreptul Maritim Internațional
191
Dreptul Maritim Internațional
192
Dreptul Maritim Internațional
193
Dreptul Maritim Internațional
MODULUL al III-lea
TITLUL al X-lea
Conținut:
1. MAREA LIBERĂ;
1.1. Evoluții istorice;
1.2. Regimul juridic al Mării libere;
1.3. Revendicarea suveranității asupra mării libere este
inadmisibilă;
2. ZONA INTERNAȚIONALĂ A TERITORIILOR SUBMARINE
(ZONA);
1. MAREA LIBERĂ
81
Seleucos I Nicandor, n. 358 d. 281 î.Hr., unul din generalii lui Alexandru cel
Mare, care în 312 î.Hr. a fondat dinastia Seleucizilor și devine satrap al Babiloniei
și înființează Împeriul Seleucid. 312 Î.Hr. este considerat anul fondării erei
seleucide.
82
Apud Hugo Grotius, Mare Liberum, Haga, 1606, p. 39 și urm. în Dumitru
Mazilu, Dreptul Mării. Ed. Lumina Lex, 2002, București, pag. 105
195
Dreptul Maritim Internațional
84
http://library.law.yale.edu/blogs/rare-books/2009-10
197
Dreptul Maritim Internațional
87
Marian Ilie, op. cit., p. 27.
88
http://www.lawbookexchange.com/pages/books/54035/hugo-grotius-
william -whewell/grotius-on-the-rights-of-war-and-peace-an-abridged-
translation
199
Dreptul Maritim Internațional
89
https://tarltonapps.law.utexas.edu/exhibits/selden/mare_clausum.html
90
http://www.cems.ox.ac.uk/selden/
200
Dreptul Maritim Internațional
91
http://salvador-nautico.blogspot.ro/2011/04/mare-liberum.html
201
Dreptul Maritim Internațional
92
Marian Ilie. op. cit., p.28.
202
Dreptul Maritim Internațional
203
Dreptul Maritim Internațional
204
Dreptul Maritim Internațional
205
Dreptul Maritim Internațional
96
Convenția mării semnată la Montego Bay în 1982
97
Res communis: este un termen latin derivat din dreptul roman, care a
precedat conceptele de azi ale domeniului public și a patrimoniului comun al
omenirii. [1] Ea are relevanță în dreptul internațional și de drept comun.
98
Res nullius: (expr. lat., „lucruri ale nimănui”) - expresie folosită spre a
denumi situaţia acelor lucruri care nu se află în sfera patrimonială a vreunei
persoane. Asemenea lucruri pot fi însuşite de orice persoană, neputând constitui
obiect material al unei infracţiuni contra patrimoniului.
207
Dreptul Maritim Internațional
XXIII, în Dumitru Mazilu, Dreptul Mării. Ed. Lumina Lex, 2002, București, pag.
105
208
Dreptul Maritim Internațional
210
Dreptul Maritim Internațional
211
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al XI-lea
Conținut
1. ZONA ARCTICĂ
2. ZONA ANTARCTICĂ
2.1. Generalități
1. ZONA ARCTICĂ
213
Dreptul Maritim Internațional
214
Dreptul Maritim Internațional
215
Dreptul Maritim Internațional
216
Dreptul Maritim Internațional
2. ZONA ANTARCTICĂ
2.1. Generalități
217
Dreptul Maritim Internațional
218
Dreptul Maritim Internațional
220
Dreptul Maritim Internațional
221
Dreptul Maritim Internațional
222
Dreptul Maritim Internațional
223
Dreptul Maritim Internațional
MODULUL al IV-lea
TITLUL al XII-lea
Conținut:
4. FLUVIILE INTERNAŢIONALE
224
Dreptul Maritim Internațional
225
Dreptul Maritim Internațional
100
http://www.cugetliber.ro/stiri-economie-proiectantul-sef-al-canalelor-
navigabile-din-romania-a-incetat-din-viata-230200
226
Dreptul Maritim Internațional
227
Dreptul Maritim Internațional
Ecluza Agigea:
228
Dreptul Maritim Internațional
229
Dreptul Maritim Internațional
230
Dreptul Maritim Internațional
231
Dreptul Maritim Internațional
232
Dreptul Maritim Internațional
Canalul Corint
233
Dreptul Maritim Internațional
Canalul Suez
235
Dreptul Maritim Internațional
Canalul Suez
236
Dreptul Maritim Internațional
Canalul Panama
237
Dreptul Maritim Internațional
238
Dreptul Maritim Internațional
Canalul Kiel
239
Dreptul Maritim Internațional
4. FLUVIILE INTERNAŢIONALE
241
Dreptul Maritim Internațional
242
Dreptul Maritim Internațional
243
Dreptul Maritim Internațional
244
Dreptul Maritim Internațional
245
Dreptul Maritim Internațional
TITLUL al XIII-lea
246
Dreptul Maritim Internațional
- poluarea telurică.
247
Dreptul Maritim Internațional
248
Dreptul Maritim Internațional
249
Dreptul Maritim Internațional
exploatarea „curată“;
250
Dreptul Maritim Internațional
251