XIII.

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

Este posibil ca utilizatorii dictionarului sa fie surprinsi de includerea acestei sectiuni in volumul de fata. In realitate,
terminologia medicala populara romaneasca este inca, m unele regium ale \axu, vie si chiar productiva, prin neologismele care mai
apar si in prezent, chiar daca ele sunt putine.
Initial, am avut intentia ca pe calea colaborarii cu o serie de medici practicieni din mediul rural sa fie redata, macar partial,
terminologia populara cu circulatie regionala. Rezultatele nu au fost chiar pe masura speran(elor si, m consecin{a, sursa de baza a
ramas bibliografia. Cele mai importante contributii in domeniul studiului terminolo-giei medicale populare romanesti apartin unor
lingvisti si filologi. Dintre toate lucrarile, cartea lui I.-Aurel Candrea - Folclorul medical roman comparat. Privire generals. Medicina
magica, aparuta in prima editie la Casa coalelor, in 1944, si publicata intr-o noua editie recent, la Editura POLIROM din lasi, este
excepfionala, autorul stralucind prin eruditie si calitatea informatiei. 0 a doua lucrare de mare interes pentru intreg corpul medical o
are ca autoare pe Maria Purdela Sitaru si este intitulata Etnomedicina lingvistica (Edit. Amarcord, Timisoara, 1999). In opinia
autoarei mentionate, care este cea mai autorizata cercetatoare in domeniul terminologiei medicale populare romanesti (remarcata de
Al. Graur inca din 1982, in articolul Medicina lingvistica, publicat in Muncitorul sanitar, nr. 36/1566);
"In cadrul perspectivei lingvistice de inregistrare si interpretare a impresionantei ars si materia medica populare pot fi distinse
urmatoarele orientari: cea etimologica (preponderent comparativist-folclorica sau descriptivista), cea dialec-tologica (din unghiul de
vedere al geografiei lingvistice), cea onomasiologica si semantica si cea interdisciplinara" (op. cit., p. 31).
Daca ne referim strict la tennenii medicali populari cuprinsi m acest capital al dictionarului, unii dintre acestia au disparut sau
circula rar $i pe arii restranse. Destule cuvinte sau sintagme sunt subtile, nascute din inteligen{a populara, ca si dintr-un spirit de
observatie, uneori surprinzator. Metaforele se imbina uneori cu farmecul limbajului popular si cand ne gandim ca multe cuvinte din
aceste pagini, cu o vechime considerabila, dispar incet, asemenea zapezii cand primavara soseste dupa o iama grea, este fireasca o
nostalgic pentru lumea cuvintelor de odmioara.
"
.
Dintr-o perspectiva pragmatica, cunoasterea termenilor medicali aflati inca m circulatie poate servi la ame-liorarea comunicarii
medic-pacient si acesta ar putea fi rostui glosarului, chiar daca el reprezinta doar o colectie de cuvinte si locutiuni.
Dialogul medic-pacient se desfasoara la doua mveluri de limbaj diferite: medicul arc nevoie de termeni precisi, indeosebi
anatomici, pentru localizarea bolii, ca si de o exprimare cat mai clara a simptomelor. Bolnavul poate indica sediul si caracteristicile
doar aproximativ sau intr-un cod verbal cu totui diferit, dupa cum se poate observa clar din acest glosar.
Uneori, bolnavii si indeosebi bolnavele recurg la eufemisme pudice, generate atat de evenimentui care il rqrezinta o
consultatie medicala, cat si de o anumita educatie. Alteori este evidenta o opozitie intre terminologia medicala si cea populara, pana la
impresia de vulgaritate, care trebuie perceputa cu intelegere pentru ca fiecare pacient utilizeaza cuvinte din mediul sau de viafa,
uneori chiar din copilarie (deoarece boala poate induce o regre-siune catre vocabularul infantil). Cultura pacientului, tentaUa
disimularii ca si opusul acesteia, o franchete care conduce la exagerari complica si mai mult comunicarea.
Medicii cu experien^a isi adapteaza spontan limbajul in functie de varsta pacientului, profesia acestuia, re-zerva sau
dimpotriva, comportamentui la limita respectului reciproc, neincrederea pe care bolnavul o manifesta. In aceste cazuri utilizarea unor
termeni medicali populari de catre ambii locutori isi are rostui sau. Trebuie sa mentionam ca in {arile francofone si anglofone aceste
aspecte ale comunicarii verbale medic-pacient sunt abordate sistematic, proba fiind numeroasele lucrari publicate.

1201

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

TERMEN POPULAR

TERMEN STIINTIFIC ECHIVALENT SAU SEMNIFICATIE

^ ..": ":.:: :.::. .; ,

^...^^^^^^^^^

aboala, s. f.
abuba,s. f.

epilepsie
abces dentar alveolar

aburit, adj.

(fig.) aprins la fata (cu congestie faciala)

acreala Tn stomac
acrum, s. n.
adapat, s, n.
adancituri, s. f. pi.
aer Tn stomac
afumat, adj.

hiperaciditate gastrica
afte bucale
intoxicatie
orbite
aerofagie
ametit, turmentat, beat

agambala, s. f.

epilepsie

aghezmuit, adj.
aiurare, s. f.
(a-1) roade (ustura, seca) la ficati

beat
delir
a avea o durere foarte intensa (tndeosebi abdominala)

albeata, s. f.
albire a parului
albitura, s. f.
albul ochiului
albus, s. n.
alifie, s. f.
(a) aligni, vb.

1) albugo, leucom cornean; 2) cataracta; 3) keratita; 4) sclerotica

canitie
sclerotica
sclerotica
sclerotica
unguent
v. (a) lihni

alte-alea

epilepsie

altoi, s. n.
alunica, s. f.

vaccin
nev pigmentar, efelide

alunita, s. f.
alunjeala, s. f.

nev pigmentar, efelide

junghi

ameteala, s. f.
amorteala, s. f.

vertij
insensibilitate trecatoare a unei parti a corpului

anevoie, s. f.
anghina, s. f.
apa,s. f.

epilepsie
1) amigdalita; 2) angina difterica; 3) faringita
1) ascita, anasarca, hidropizie; 2) transpiratie

apa alba
apa la plamani

leucom
pleurezie, hidrotorax

apa neagra

glaucom

apasare,s.f.

1) stare a celui coplesit de suferinta; ex.: a simti o apasare; 2) forma a durerii (frecvent folosita
pentru a caracteriza o durere in zona cordului, dar si Tn alte regiuni ale corpului)

(a i se) apleca, vb.

aplecare, s. f.

a i se face greata, a suferi o indigestie

indigestie

aplecate, s. f. pi.
apostima, s. f.

v. aplecare
furuncul

aprindere, s. f.
aprinderea camasii creierului

1) inflamatie; 2) febra
meningita

aprindere la plamani

pneumonie, congestie pulmonara

apucat, s. m.
apucatura, s. f.

eclampsie
1) colici; 2) dureri; 3) eclampsie

(a) arde, vb.

1) a suferi sau a face sa sufere o durere vie, o arsura la atingerea cu focul sau cu un obiect foarte
fierbinte; 2) a avea febra

argint, s. m.

sifilis

1202

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

argint viu
arici, s. m.
armurar, s. m.
arsuri, s. f. pi.
arsita, s. f.
aruncatura, s. f.
aruncaturi, s. f. pi.
asma, s. f.
astma, s. f.
astupare Tn gat
asudarea mainilor
asudarea picioarelor
(a) asuda,vb.
asudoare, s. f.
aschie, s. f.
atac, s. n.
atac de nervi
ata la limba
atipeala, s. f.
B

babita, s. f.
babiti, s. f. pi.
babon,s. n.
bai, s. n.
bai la inima
baiul eel rau
bale, s. f. pi.
balonare, s. f.
bata-i
barbia urechii
bataie de soare
batai de inima
batai de piept
batatura, s. f.
basica, s. f.
basica (cea) rea
baiguiata, s. f.
bataiala, s. f.
belitura, s. f.
beregata, s. f.
besica, s. f.
beteag, adj.
betegeala, s. f.
(a) betegi, vb.
betejeala, s. f.
(a) beteji, vb.
betesug, s. n.
betie, s. f.
blanda, s. f.

mercur
1) inflamatii la nivelul membrelor cailor; 2) neg
antrax
1) senzatie dureroasa, usturatoare; 2) arsuri la stomac, pirozis
1) febra; 2) febra cu catar respirator preastmatic: 3) herpes; 4) rinita cronica alergica
1) suferinta determinata de un lucru vrajit aruncat Tn calea cuiva; 2) melancolie,
iponondrie
boli de piele
dispnee, astm bronsic, emfizem pulmonar
v. asma
angina difterica
polihidroza
polihidroza
a transpira
transpiratie
eschila
1) apoplexie; 2) tuberculoza pulmonara
isterie
frau lingual
stare de somn superficial sau de semiveghe

gastroenterita la copil
tulburari (de regula digestive) ale copilului In perioada eruptiei dentare
adenita
boala a unui organ
boala cardiaca
epilepsie
saliva, hipersalivatie . .
meteorism
epilepsie
iobul urechii
insolatie
palpitatii, tahicardie, aritmie cardiaca
palpitatii "
calozitate, clavus
1) vezicula, flictena; 2) vezica urinara, stomac; 3) umflatura
pustula maligna, carbune
delir
tremor
excoriatie
laringe, parte a gatului unde se afla laringele
v. basica
1) (om) bolnav; 2) infirm, handicapat
infirmitate
v. beteji
v. betegeala
1) tranz. si refl. - a provoca cuiva o infirmitate sau a ramane infirm; 2) refl. - a se
frnbolnavi; 3) refl. - a face o hernie dupa efort fizic
boala, infirmitate, invaliditate
alcoolism
papula, urticarie
1203

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULAR)

blande din ploaie
boala aia
boala babesului
boala barbateasca
boala copiilor
boala lipicioasa
boala neagra
boala cu oala
boala (cea) rea
boala s(c)ifilitica
boala de sfeti Valentin
boala tranjilor
boala turbarii
boala turcilor
boala, s. f.
boala de apa
boala de aprindere de creieri
boala de aprindere de plamani
boala bolanda
boala de branca
boala la burta
boala de cap
boala caineasca
boala crapacioasa
boala de creier
boala din ceea ce pica jos
boala engiezeasca
boala epileptica
boala de foale
boala frantuzeasca
boala de gaici
boala grabnica
boala de grasime
boala grea
boala de grumazare
boala de gura
boala de gusa
boala de inima "stomac"
boala iute
boala de mcheietura
boala lipicioasa
boala lumeasca
boala lunga
boala de lungoare
boala mare
boala de matca
boala de matrice
boala de miata
boala mutatoare
boala din na?tere
boala cu nadu$eli
boala din nascare
boala din nascut
boala neroada (nerozeasca)
boala de ochi
boala ofticoasa
boala de pantece
boala de piele
boala de piept (a pieptului)
boala de/la plamani
1204

urticarie
epilepsie
tuberculoza
blenoragie
epilepsie
ciuma
1) epilepsie; 2) turbare (rar)
diaree
epilepsie
sifilis
epilepsie
hemoroizi
afta
ciuma
1) febra tifoida; 2) epilepsie
ascita, anasarea, hidropizie
encefalita
congestie pulmonara
nebunie
erizipel
boala gastrointestinala: diaree, dizenterie, constipatie
1) nebunie; 2) turbare
atrepsie, tulburare grava de nutritie la copilul mic
pelagra
1) nebunie; 2) turbare
epilepsie
rahitism
epilepsie
dizenterie
sifilis
amigdalita
febra tifoida
obezitate
1) epilepsie; 2) orice boala incurabila
angina difterica
scorbut
boala Basedow-Graves
boala gastrointestinala: diaree, dizenterie, constipatie
apoplexie
reumatism
boala contagioasa
boala venerica, sifilis
febra tifoida
tifos
febra tifoida
prolaps vaginal
eclampsie
febra tifoida
boala contagioasa
boala ereditara
astm
boala ereditara
boala ereditara
nebunie'
1) deochi; 2) trahom
tuberculoza
boala gastrointestinala: diaree, dizenterie, constipatie
dermatoza
tuberculoza
tuberculoza

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARI

boala de rac
boala de ranza
boala ruseasca
boala de scarba
boala (cu tuse) seaca
boala sfanta
boala de stomac
boala streina
boala subita
boala de sale
boala de turba
boala turceasca
boala umplatoare
boala urata
boala (cu tuse) uscata
boala de vant
boala de vintre
boala de zahar
bobos, s. m.
boi, s. n.
boierie, s. f.
bojoci, s. m. pi.
bolanzie, s. f.
boleazna, s. f.
bolesnita, s. f.
boli?te, s. f.
bolfa, s. f.
boife, s. f. pi.
(a) boli, vb.
bont, adj.
boratura, s. f.
bos, s. n.
bosorog, s. m.
bosorogeala, s. f.
(a se) bosorogi, vb.
branca, s. f.
broasca, s. f.
broasca sub limba
broscuta, s. f.
buba tranjilor
buba cea scumpa
bubat, s. n.
bubatui mare
bubatui mic
buba, s. f.
buba la inima
buba neagra
buba rea
buba vanata
bubaica, s. f. ,
bube duici
bube sangeroase
buboasa,s.f.
buboi, s. n.

cancer
boala gastrointestinala: diaree, dizenterie, constipatie
febra tifoida
melancolie
tuberculoza pulmonara
epilepsie
boala gastrointestinala: diaree, dizenterie, constipatie
epilepsie
apoplexie
lumbago
turbare .
tifos
boala contagioasa
1) epilepsie; 2) tremuratura
tuberculoza pulmonara
paralizie
boala gastrointestinala: diaree, dizenterie, constipatie
diabet
glob ocular
statura
1) scabie; 2) sifilis
plamani
alienatie mentala
1) boala contagioasa; 2) epidemic, epizootie
v. boleazna
v. boleazna
nodul, tumora, umflatura la gat sau Tn alta parte
amigdalita, angina difterica
a fi bolnav
(despre degete, maini, picioare) scurtsi gros sau amputat
voma
testicul
1) (persoana) care sufera de hernie; 2) (om) cu facultatile intelectuale si fortele fizice
diminuate (prin Tmbatranire)
1) hernie; 2) stare determinata de senilitate
1) a se Tmbolnavi de hernie; 2) (fig.) a se ramoli (de batranete)
erizipel
1) chist sinovial; 2) chist sebaceu sau al glandelor salivare; 3) ganglion inflamat; 4)
umflatura
ranula
diminutiv pentru "broasca
pelagra
osteita falangiana
variola
1) varice ulceroase; 2) variola
rujeola
nume generic dat tumefactiilor cu caracter purulent ale tesutului subcutanat; furuncul,
abces, ulceratii
enterita
antrax, carbune, pustula maligna, dalac, erizipel
v. buba neagra
v. buba neagra
amigdalita
1) stafilococie cutanata; 2) impetigo streptococic; 3) eczema infectioasa la copil
varice ulcerate
pesta
furuncul, abces, ulceratie
1205

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARI

buboi orb
bubulite, s. f. pi.
buburuze, s. f. pi.
bubusoare, s. f. pi.
buca,s.f.
budihoala. s. f.
buduhala, s. f.
buhan,s. n.
buhaiala, s f.
buiguiala, s. f.
bulbuc, s. m.
bulina, s. f.
burboana,s. f.
buric, s. n.
buricul degetului
burta, s. f.
buzaret, s. n.
^, '

furuncul necolectat
abcese, ulceratii
abcese, ulceratii
v. bubulite
fesa
v. buduhala
1) tuse convulsiva; 2) coriza
edem facial
v.buhan
delir
glob ocular
capsula medicamentoasa
furuncul aparut pe fata sau pe corp
ombilic
varful degetului sau zona articulatiei falangelor I- II
stomac
pelagra

cahia, s. f.
caiarlac, s. n.
came, s. f.
casa copilului
cataroi, s. n.
cacarae, s. f.
cadere (a unui organ), s. f.
caderea muschilor
caderea ranzei
caimaceala, s. f.
calcare mtr-un loc rau
calcatura, s. f.
calcai, s. n.
caldura, s. f.
camasa creierului
camasa inimii
capatana, s. f.
capiala, s. f.
carbune, s. n.
catei, s. m. pi.
catei de turba
carcel, s. m.
carcin, s. m.
cartite, s. f. pi.
ceacar, adj.
ceas rau
ceas slab
ceata (pe ochi), s. f.
eel pierit
cele de vant
cere, s. n.
cerul gurii
cesvarta, s. f.

cefalee din cauza sobei de tuci

epilepsie
muschi
placenta
1) apoplexie; 2) guturai, gripa: 3) guta; 4) hemiplegie
diaree
1) ptoza; 2) ectopie
lumbago
dispepsie
epilepsie
junghi (mdeosebi intercostal, toracic)
epilepsie .
calcaneu
febra
meninge
pericard
craniu
hipocondrie
antrax
1) cefalee, dureri de cap; 2) turbare
1) abcese; 2) ulceratii
crampa musculara
flegmon
varice, abcese, ulceratii
1) cu ochi de culori diferite; 2) care sufera de strabism
1) anxietate; 2) epilepsie; 3) tahicardie
epilepsie
cataracta
sifilis .
boli de natura diferita .
bandaj herniar '
bolta palatina
coapsa

1206

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARI

chelbe, s. f.
chelie, s. f.
chelie capreasca
chelie fara bube
chept, s. n.
cherchelit, adj.
chicioare, s. n. pi.
(a) chihai, vb.
chila, s. f.
chilavie, s. f.
chin, s. n.
chinurile facerii
chiomb, adj.
chiomp, adj.
chioraiala, s. f.
ciacar, adj.
cihotca, s. f.
ciolan, s. n.
ciont, s. n.
ciuma, s. f.
ciumafaie, s. f.
dumataie, s. f.
ciumerita, s. f.
dumernita, s. f.
ciumos, adj.
ciumurleala, s. f.
ciumurluiala, s. f.
dung, adj.
ciupit de varsat
dupitura, s. f.
dantanit, s. n.
distire, s. f.
coada ochiului
coaja, s. f.
cocaturi, s. f. pi.
coccinada, s. f.
coccinar, s. m.
cochinada, s. f.
cod-iinar, s. f.
cocoasa, s. f.
codanel, s. m.
coji in cap
coji de lapte
colera, s. f.
coleti, s. m. pi.
coiti de lup
copil de tata
copturi, s. f. pi.
coraca, s. f.
cordea, s. f.
cordica, s. f.
cori, s. n.
coriza, s. f.
coroiat, adj.
corosta, s. f.

cadere patologica a parului, pelada, tinea

alopede, calvitie
favus
pelada
piept
beat(u?or)
pidoare
a tusi sec
hernie
v. chila
suferinta fizica sau morala intensa
travaliu
1) cu acuitate vizuala diminuata; 2) cu debilitate mentala; 3) care sufera de strabism
v. chiomb
zgomote hidroaerice intestinale
v. ceacar
tuberculoza pulmonara
membru al corpului; (la pi.) schelet al corpului, os
1) membru amputat; 2) os lung de la membrele inferioare; 3) halux valgus
pesia
pesta cu localizare fadala
v. ciumafaie
indigestie
v. ciumerita
molipsitor, contagios
indigestie, diaree '.
v. ciumurleala
care are o mica amputatie, infirm de un membru
cu cicatrici de varicela
durere la apucarea cu varful degetelor a tegumentelor
tremor al dintilor
clisma
unghiul extern al ochiului
crusta
furunculi
scarlatina
scarlatina :
v. coccinada ' '
v. coccinar
1) cifoza, cifoscolioza, lordoza; 2) rahitism
copil mic
matreata . .
impetigo '
1) holera; 2) diaree grava
diaree
eschile, necroza
sugar
furunculi
scarlatina
viermi intestinali, tenie
viermi intestinali, tenie
rujeola .
catar, viroza respiratorie '.
acvilin (cu referire la nas)
scabie
1207

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARI

cosuri, s. n. pi.
cozonacel, s. m.
crapatura, s. f.
creier mic
crescatura, s. f.
crup, s. m.
cru?ala, s. f.
cucui, s. n.
cufureala, s. f.
cui de stricaciune
cune, s. f. pi.
curatenie, s. f.
curgere de sange din nas
curmatura, s. f.
curul gainii
cutit, s. n.
D

acnee
rotula
fisura .
cerebel
tumora
1) angina difterica; 2) laringita striduloasa
hematurie
echimoza epidurala
diaree
hernie
1) crampe abdominale; 2) constipatie
purgatie
epistaxis
lumbago, dureri lombare
1) impetigo; 2) tricofitie
junghi (In pneumonie. pleurezie, dureri reumatismale sau la nivelul capului)

dalac, s. n.
dalac la inima
dambia, s. f.
damblageala, s. f.
damla, s. f.
dans, s. n.
dartra crustoasa
dat, s. n., de dat
daturi, s. n. pi.
dansele, s. f. pi., de dansele
debra, s. f.
deochi, s. n.

1) antrax, carbune; 2) inflamatia splinei

afectiune cu dureri abdominale, eventual aceea$i cu durerea la lingurea (v.)
1) apoplexie; 2) congestie cerebrala; 3) hemiplegie
paraplegic
v. dambia
coree
impetigo
eczema
eczema
1) reumatism; 2) spondiloza
erizipel
1) putere (magica) pe care superstitiosii o atribuie unor persoane, de a Tmbolnavi pe
cei asupra carora Tsi fixeaza privirea (cu invidie, rautate etc.); 2) efectui privirii care
deoache; boala pricinuita de aceasta privire; nevralgii diverse
v. deochi
1) (m superstitii) a vatama sanatatea sau bunastarea cuiva printr-o privire rea sau
invidioasa; 2) vb. refl. - a se 'imbolnavi de deochi (v.)
diaree
dizenterie
curbatura
blenoragie, gonoree
v.deochi
doctor, medic
calmant
durere fizica
spate
fermentatie
ascita, anasarca, hidropizie
hidrocefalie
epilepsie
epilepsie
tutun
emanatie rau mirositoare
cefalee

deochetura, s. f.
(a)deochea, vb.
descuiet, s. n.
desnodarea vintrelor
deselare, s. f.
din vant
diochi, s. n.
doftor, s. m.
domolitor, s. n.
dor, s. n.
dos,s.n.
dospire, s. f.
dropica, s. f.
dropica la cap
duca-se-n pietre
duca-se pe pustiu
duhan,s. n.
duhoare, s. f.
durere de cap
1208

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULAR!

durere de foale
durere de gat
durere de grumaz
durere de gura
durere de inima
durere de mate
durere de mijioc
durere de oase
durere de ochi
durere de pantece
durere de picioare, picere, pisioare, chicioare, ciolan
durere de piept
durere de plaman
durere de schinare
durere de stomac
durere strapungatoare
durere de ^ale
durere dinlauntru '
E

durere abdominala
amigdalita, faringita
durere de gat, torticolis
odontalgie
durere de stomac
colici intestinale, crampe abdominale
lumbago
1) extenuare fizica; 2) reumatism
conjunctivita
colica abdominala
reumatism

epidepsie, s. f.
esuflare, s.f.
F

epilepsie
dispnee de efort

facere, s.f.
faica, s. f.
faliuca, s. i.
fapt, s. m.
fScatura, s. f.
facut, s. n.
falcarita, s. f.
farnait, s. n.
femeie grea
fierbinteala, s. f.
fiere, s. f.
fiertura, s. f.
fior, s. m.
flecuit, adj.
flescait, adj.
floare de pucioasa
flori albe
fluierul piciorului
foale, s. f. pi.
foe, s. n.
foe viu
fonfait, adj.
fornait, adj.

nastere
maxilar (obraz)
suferinta, durere
eczema
eczema
eczema
1) trismus; 2) tetanus; 3) parotidita epidemica
cu vorbire nazalizata
gravida
febra
bila
decoct
1) senzatie usoara de frig Tnsotita de tremor; 2) zguduire nervoasa
fara putere
fara putere
sulf
leucoree
tibia
abdomen
febra
1) zona zoster; 2) erizipel
cu vorbire nazalizata
v. fonfait

durere toracica
pneumonie
lumbago
dureri aparute Tn diferite afectiuni digestive
durere lancinanta
lumbago
durere de stomac

1209

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULAR!

forteata, s. f.
frant, s. n.
fras, s. n.
framantatura, s. f.
frantura, s. f.
frantura din vis
freant(a), s. n. (s. f.)
frenta, s. f.
frentie, s. f.
frig, s. n.
(a) frige, vb.
friguri, s. n. pi.
friguri de cap
friguri galbene
friguri rele
friguri tifoide
fudulie, s. f.
fulgerare, s. f.
fulgeratura, s. f.
funicei, s. m. pi.
funigei, s. m. pi.
(a) furnica, vb.
furnicel, s. m.
G : 1
'

gance,s.f.
gaura urechii
gaura la plamani
galbinare, s. f.
galbineala, s. f.
gaselnita, s. f.
gavane, s. f. pi.
gafaiala, s. f.
gafaire, s. f.
gajiala, s. f.
gaica, s. f.
gaici, s. f. pi.
galma, s. f.
(a se) gamfa, vb.
gangavire, s. f.
gat stramb
gatlej, s. n.
gatuire, s. f.
gheb, s. n.
ghib, s. n.
ghindura, s. f.
ghior, s. m.
ghiorait, s. n.
gigiochi, s. n.
giunghi, s. n.
gogoasa, s. f.
(a) govi, vb.
1210

durere de dinti si de masele

sifilis
crampe la copii
cram pa
fractura
blenoragie, gonoree
sifilis
sifilis
sifilis
frison
a suferi sau a face sa sufere o durere vie, o arsura la atingerea cu focul sau cu un
obiect foarte fierbinte
1) malarie; 2) stari febrile acute ..Tnsotite de frisoane
meningita
febra galbena
paludism
febra tifoida
1) testicul; 2) scabie
durere acuta violenta
1) epilepsie; 2) junghi; 3) bube tn cap la copii
1) furunculi, furunculoza; 2) crampe
acnee
senzatie neplacuta de mancarime si mtepaturi de piele
furuncul

boala
conduct auditiv extern
tuberculoza cazeoasa pulmonara
icter
paloare
epilepsie
orbite
dispnee de efort
dispnee de efort
boala de gat, disfonie
v. motroaca
1) amigdalita; 2) angina difterica
amigdalita
a (se) umfla
balbaiala
torticolis
laringe
strangulare
1) cifoza, scolioza, lordoza; 2) rahitism
v. gheb
ganglion
durere prin cap, prin masele
borborism
v. deochi
junghi
glob ocular
a nu manca din cauza bolii

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULAR!

goveta, s. f.

post

gravela, s. f.
greabanul gatului
greata, s. f.

litiaza
ceafa
indigestie

greutate la ranza
greutate la stomac
grumaz, s. n.
gurar, s. m.
gusarnita, s. f.

indigestie
indigestie
gat
afte bucale
1) trismus; 2) parotidita epidemica

gusa, s.f.
gutter, s. m.
gutunar, s. n.

hipertrofia glandei tiroide

1) esofag, lueta; 2) angina difterica, crup; 3) laringita striduloasa
catar (oculonazal)

guturai, s. n.

catar (oculonazal)

ti ! !

haboala, s. f.
hap,s. n.
harca, s. f.
(a) harcai, vb.
hectica, s. f.
heptica, s. f.
hibas, adj.
hodolan, s. m.

epilepsie
pastila, caseta
craniu uman
a respira cu greutate
tuberculoza
tuberculoza
bolnav
os mare

holt, s. n.
(a) horai, vb.
horait, s. n.

cadavru
a sforai
sforait

(a) horcai, vb.

huiala capului
huiala, s. f.

a respira cu greutate
probabil, o manifestare a hipertensiunii arteriale
acufene

I'11'11 1

icnire, s. f.

1) zgomot scurt; 2) geamat; 3) sughit

iele, s. f. pi.
iesire afara cu sange
inima rea
ir, s. n.
istericale, s. f. pi.
izbitura, s. f.
izbucnire, s. f.
izdat, s. n.

congestie cerebrala, paralizie

dizenterie
dizenterie
pomada . ' ,
isterie
boala de inima care Tncepe cu tremuraturi
eruptie
colici intestinale

A 1;::::1;'.

mibataciune (din slabire), s. f.

paralizie, pareza

Tmparatu?, s. m.
lnadu?eala, s. f.

lueta
1) dispnee; 2) astm; 3) emfizem pulmonar

1211

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARI

Tncheietura, s. f.
Tncruci?at, adj., s. m. si f.
Tncuiere, s. f.
Tncuiei la ud
Tncuietura, s. f.
Tncurcatura de mate
Tnecaciune Tn piept
Tnghitire, s. f.
Tnghititoare, s. f.
Tnnaduseala, s. f.
(a) Tnnadusi, vb.
Tnnecaciune, s. f.
Tnnodare de mate
Tntalnitura, s. f.
Tntampinat, s. n.
Tntampinatura, s. f.
intoarcere, s. f.
Tntruiele, s. f.
(a) Tntepa, vb.
Tntepenire de Tncheietura
Intremare, s. f.
Tntunchinatura, s. f.
1. -

articulatie
cu strabism
constipatie
anurie
constipatie
ocluzie intestinala
dispnee, astm, emfizem pulmonar
deglutitie
laringe, parte a gatului unde se afla laringele
astm, emfizem, dispnee, transpiratie
a transpira
astm, emfizem, dispnee
ocluzie intestinala
conqestie cerebrala, ameteala
reumatism articular acut
reumatism articular acut
recadere
reumatism
senzatie dureroasa punctiforma
anchiloza
convalescenta
reumatism articular acut

jag,s.n.
jagarie,s. f.
jagareala, s. f.
jeguiala, s. f.
jig, s. n.
jigaraie, s. f.
jighireala, s. f.
jiguiala, s. f.
jeragai, s. n.
jolna, s. f.
jolne, s. f. pi.
(a)jugula, vb.
julitura, s. f.
junghi, s. n.
junghiTn piept
junghietura, s. f.
jupuiala, s. f.
jupuitura, s. f.
IL'

pirozis
v. jagareala
pirozis
v. jagareala
v. jag
v. jagareala
v. jagareala
v. jagareala
v. jagareala
tumefactie ganglionara la nivelul gatului, scrofuloza
amigdalita
a strange de gat
excoriatie, rana usoara
1) nevralgie toracica; 2) pneumonie; 3) pleurezie
durere lancinanta cu localizare toracica
1) nevralgie toracica; 2) articulatia coloanei vertebrale cu baza craniului
pelagra
excoriatie, rana usoara

laba ga?tii, s. f.
lamoste, s. f.
langoare, s. f.
leac,s.n.

riduri Tn unghiul extern al ochiului

dizenterie la copil, diaree
1) slabiciune, moliciune; 2) boala
medicament

1212

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARI

legat, adj.
legatura, s. f.
lelita, s. f., lelitele, s. f. pi.
lepadatura, s. f.
leprica, s. f.
le$, s. n.
le?in, s. n.
lighean, s. n.
lihneala, s. f.
(a)'lihni, vb.
limbrici, s. m. pi.
(a) linchi, vb.
lingoare, s. f.
lingurea, s. f.
lingurica, s. f. iv
lipemanie, s. f.
lipitura, s. f.
lisai, s. n.
lovirea de Rusalii
lovitura, s. f.
lovitura de izdat
lovitura din iele
luare de grai
luare de maini, picioare
luat din vant
luatui din sfinte
lud,s.m.
lungoare, s. f.
lumea ochilor
lumina ochiului
lumina, s. f.
M

Maica catea
Maica calatoarea
matrici, s. f. pi.
mate, s. n. pi.
mai, s. n.
malahie, s. f.
manca, s. f.
matca, s. f.
matka, s. f.
matrun, s. m.
magareata, s. f.
malced, s. m.
malic, s. n.
marcavita, s. f.
margaritarel, s. n.
marina din fire
marul lui Adam
maruntaie, s. n. pi.

impotent
bandaj
paludism
avort
pelagrS
cadavru
lipotimie, sincopa
bazin
1) slabiciune (din cauza foamei); 2) inanitie
a avea o senzatie de slabiciune (din cauza foamei); a i se lihni cuiva = a-i veni rau .
cuiva (de foame, de oboseala etc.)
oxiuri
a manca fara apetit
1) febra tifoida; 2) tifos exantematic
apendice xifoid, epigastru
epigastru
melancolie
isterie
impetigo
epilepsie
contuzie
colici intestinale, crampe
1) apoplexie; 2) hemiplegie
afazie
paralizie
nevralgie
paralizie
nebun
v. lingoare
pupila
pupila
pupila

pesta
pesta
1) diaree, 2) varice; 3) colici intestinale, mai ales la copii
intestine
ficat
masturbatie, onanism
doica
uter
prolaps vaginal
colici intestinale
tuse convulsiva
pojar
nume generic pentru boll venerice
v. malcavita . .
stomatitS la copii
menstruatie dureroasa
cartilaj tiroid
intestine
1213

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

matreata, s. f.
matrice, s. f.
matu?ile, s. f. pi.
malcavita, s. f.
mancarime, s. f.
mancarime la inima
mancatura, s. f.
mance-1 coca
meditina, s. f. .
melcii ochilor
mestecare, s. f.
miasma, s. f.
miata, s. f.
miata, s. f.
miligoi, s. m., miligoci, s. m. pi.
minegoci, s. m.
mirosul gurii
mistuire, s. f.
mistuire grea
misei, s. m. pi.
misulie, s. f.
mitra, s. f.
moalele capului
moartea calului
mocaneala, s. f.
modaica, s. f.
modald, s. f. pi.
moiste, s. f.
(a) molai, vb.
moleseala, s. f.
moleti, s. m. pi.
molima, s. f.
molipsitor, adj.
momita, s. f.
mont, s. n.
morb, s. n.
motroaca, s. f.
muceda la dinti
muma padurii
muste zburatoare
N

pitiriaza
1) colici intestinale; 2) dureri reumatice; 3) varice; 4) eclampsie
paludism
reumatism articular
prurit
diaree
sifilis
diaree
medicament
orbite
masticatie
1) emanatie rau mirositoare; 2) boala contagioasS
febra tifoida
febra
urcior la ochi
chalazion
halena
digestie
dispepsie
infirmi
sifilis
uter
fontanela la copii
tampla
umflatura
1) ganglion inflamat; 2) chist sebaceu
amigdalita
tampla
a mesteca
senzatie de lipsa de energie (fizica sau/si psihica), apatie
diaree la copiii mici
boala contagioasa, epidemic, epizootie
contagios
ganglion
1) haSux valgus; 2] (la gat) marul lui Adam; 3) parte a unui membru dupa amputare
boala
adenopatie mare (frecvent laterocervicala)
parodontoza, carie dentara
insomnie
fosfene

natima, s. f. .
nabadaie, s. f.
nabu?ala, s. f.
naduf, s. n.
naduh,s. n.
nadu?eala, s. f.
(a) nadusi, vb.
nagluga, s. f.
najit, s. n.

rana mare care nu se vindeca

criza epileptica
v. naduseala
astm, emfizem pulmonar, dispnee
v.naduf
sudoare, transpiratie abundenta, astm bronsic sau cardiac, emfizem pulmonar
a transpira
astm, emfizem pulmonar, dispnee
1) guturai; 2) otita medie; 3) gingivita; 4) nevralgie de trigemen; 5) cefalee; 6) catar
nazal; 7) dureri de dinti

1214

GLOSAR DE TERHENI MEDICALI POPULARI

nalucire, s. f.
nasalie, s. f.
nascatoare, s. f.
nasilnic, adj.
nasilnicie, s. f.
nauceala, s. f.
navarlie, s. f.
nazarire,s.f.
nebuneala, s. f.
nebunie, s. f.
nedormire, s. f.
neg,s. m.
negel, s. m.
neliniste, s. f.
neputincios, adj.
neputinta, s. f.
nerodire, s. f.
nisip, s. n.
PI

halucinatie (auditiva, vizuala)

suport de lemn, ca o targa, pe care se a$eaza sicriul
1) (femeie) care na$te sau a nascut unul sau mai multi copii; 2) vagin
violent, brutal
violenta, brutalitate, Tncapatanare
confuzie psihica, stupoare
convulsii epileptice
halucinatie (auditiva, vizuala)
v. nebunie
alienatie mentala
insomnie , .
veruca, nev
diminutiv pentru neg
anxietate
impotent
impotenta
sterilitate
litiaza (vezicala, veziculara)

oase moarte
oase moi si strambe la copii
oblojeala, s. f. . .
obranteala, s. f.
obrinteala, s. f.
ochi de pisica
ochiu (al) orb
ochiu (al) mort
(a) odrasli, vb.
oftica, s. f.
oftica Tn gat
ofticos, adj.
ogarjit, adj.
ojig, s. n.
(a, a se) oligui, vb.
olog, adj., s. m. sau f.
ologeala, s. f.
omulet, s. m.
omusor, s. m.
opaceala, s. f.
opareala, s. f.

tuberculoza osoasa
rahitism
cata plasma
inflamarea unei rani care se agraveaza si devine mai dureroasa'prin expunere la frig
v. obranteala
clavus (partea centrala)
tampla
tampla
a se naste, a creste
1) tuberculoza; 2) bronsita cronica
laringita tuberculoasa
1) tuberculos; 2) slab, fara putere, anemic
slab, fara putere ' . . .
pirozis . ' .
(a, a-si) scranti mana, piciorul
1) fara un picior sau fara ambele; 2) paraplegic
paralizie
lueta
lueta
confuzie psihica, stupoare
1) arsura de gradul I - III (cu apa fierbinte); 2) eritem fesier sau pe pliurile inghinale, la
copii
eritem fesier :
retentie urinara, oligurie
1) erizipe!; 2) durere de cap, urechi, picioare; 3) glaucom; 4) trahom; 5) planta erbacee
toxica
a se Imbolnavi de orbalt (v.)
bolnav de orbalt (v.)
cecitate
hemeralopie
tuberculoza pulmonara
oboseala

oparituri, s. f. pi.
oprirea udului
orbalt, s. n.
(a se) orbaiti, vb.
orbaltit, adj.
orbire, s. f.
orbul gainilor
osfica, s. f.
osteneala, s. f.

1215

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

osu (al) mort
osul crucii
osulnoadei
osul pieptului
otravire, s. f.
ousor, s. n.
ousorul genunchiului
'?;.

tampla
sacrum
coccix
stern
intoxicatie
maleola
rotula
.::.:'::i:":::'':': ^:^:^::;: :::'::::::::::"'-:.:^':. ..:'::.:::. "..:'... .;'..

pandalie, s. f.
panglica, s. f.
par, s. n.
pata la plamani
patima copiilor
patima rea
paducei, s. m. pi.
paducele, s. n. pi.
paduchi, s. m. pi.
palitura, s. f.
pareala, s. f.
par la deget
pantecare, s. f.
pantece, s. n.
pantecaraie, s. f.
pantecaraie cu sange
pantecarie, s. f.
panticaraie, s. f.
parleala, s. f.
part, s. n.
partuica, s. f.
pecingine, s. f.
pecingine rea
(a se) pedepsi, vb. refl.
pedepsie, s. f.
perdea pe ochi
peri rai
perioada, s. f.
perit, s. m.
pete pe obraz
piatra la fiere
piatra la basica
piatra la rinichi
piept, s. n.
pierdere, s. f.
pierdere ro?ie
pierit, s. m.
pierzanie, s. f.
pietricele, s. f. pi.
pipernicit, adj.
piroteala, s. f.
pistrui, s. m. pi.
pisatui Tn pat

criza nervoasa, furie, capriciu

ten ie
abces dureros (Tn special la degetele de la mana)
tubercutoza pulmonara
epilepsie
tremuratura (Parkinson ?)
bataturi, dureri si prurit plantar
mancarime puternica pe talpi si Tntre degetele picioarelor, cu Tngrosarea locala a pielii
fitiriazis
contuzie
eritem al fetei
panaritiu
v. pantecaraie
abdomen
1) diaree, sindrom dispeptic; 2) dizenterie
diaree sanguinolenta
v. pantecaraie
v. pantecaraie
pelagra
gaze care se elimina cu zgomot prin orificiul anal
diaree
1) impetigo; 2) tricofitie; 3) eczema
pelagra
a se chinui
epilepsie
1) cataracta; 2) leucom; 3) keratite diverse
1) entropion; 2) trichiaza
menstruatie
sifilis
1) cloasma; 2) pityriasis versicolor
litiaza vezicala
litiaza biliara
litiaza renala
1) san; 2) torace
avort
metroragie
sifilis
avort
calculi
1) slab, f&ra putere; 2) care s-a oprit din crestere, din dezvoltare
1) somnolenta; 2) durere tn oase
efelide
incontinenta urinara

1216

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULAR!

plamada, s. f.
plamadita, adj.
plamanie, s. f.
plascare, s. f.
plecare, s. f.
plecate, s. f. pi.
plansori, s. f. pi.
planta, s. f.
pleasma, s. f.
plesne, s. f. pi.
ptesnitura, s. f.
plesnita, s. f.
plescavita, s. f.

poceala din iele

podt, adj.
pocitura, s. f.
pocitura de ele
podagra, s. f.
pogana,s.f.
pohoiele, s. f.
pojar, s. n.
pojarel, s. n.
ponds, adj.
post, s. n.
potasca, s. f.
potca, s, f.
prapor, s. m.
prapor aprins
prapur, s. m.
pretit, s. n.
pripit, s. n.
prisnita, s. f.
pritituri, s. f. pi.
puchina, s. f.
pumn, s. m.
punoaie, s. n. pi.
purcica, s. f.
pusche,s.f.
putoare, s. f.
puturos, adj., s. m. si f.
R

copil, odrasia, progenitura

macerata
pneumonie
formatiune tumorala de mici dimensiuni situata in regiunea cervicala (la copii)
v. aplecare
v. aplecare
insomnie
tampla
iritatie a mucoaselor linguala si palatina, Tndeosebi la copii
stomatita aftoasa, afte bucale
fisura
v. plesnita
1) denumire a unor boli de piele care se manifesta prin leziuni ulcerate sau supurate; 2)
eruptie (Tn dermatoze sau Tn unele boli infectioase)
v. plescavita
stomatita
alopecie, calvitie
fisura
leucoree
1) boala care, dupa credintele populare, ar fi provocata de duhuri rele; 2) uratenie fizica;
3) epilepsie
v. pocitura
cu diformitati fizice, diform, desfigurat
1) congestie cerebrala; 2) paralizie faciala; 3) epilepsie
v. poceala
guta
afta bucala
cataracta
rujeola
rubeola
care prezinta strabism
abstinenta
targa
1) persoana slab dezvoltata fizic; 2) vrajba, cearta . ^
peritoneu T
peritonita
v, prapor
durere 'in maini sau picioare la Tncheieturi, scrantitura
antrax
compresa
contuzii
secretie oculara care se depoziteaza Tn unghiul intern sau/si extern al ochilor
carp
furuncul, furunculoza
1) trismus; 2) parotidita epidemica
afta bucala
mefitism, odorat
1) miros fetid; 2) lene?
-i''

rac,s. m.
rana tranjilor

1) cancer; 2) erizipel; 3) astm

pelagra

plescaita, s. f.
plesnita, s. f.
plesuvie, s. f.
pleznitura, s. f.
poala alba
poceala, s. f.

1217

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARl

rana,s. f.
ranula, s. f.
rapan, s.n.
rapor, s. m.
rast, s. n.
raceala, s. f.
raceala la rarunchi
raguseala, s. f.
rai, s. m. pi.
rapanas, s. n.
rapanos, adj., s.m. sau f.
rapciuga, s. f.
rasfug, s. m.
rasturnarea ranzei
rasug,s. m.
rasuri, s. f. pi.
rau, s. n.
raul eel mare
raul copiilor
randuri rosii
ranza,s. f.
rapciuga, s. f.
rarunchi, s. m.
rasuflatoare, s. f.
rasuflare,s.f.
ratutit, adj., s. m. sif.
ragaiala, s. f.
raie, s. f.
regula, s. f.
reuma, s. f.
rofii, s. f. pi.
rohii, s. f. pi.
romantism, s. n. ,
ront, s. n.
rosaturi, s. f. pi.
ro?ata, s. f.
ruja, s. f.
rumegare, s. f.
ruptoare, s. f.
ruptura de os
ruptura din vis
S

sa?iu, adj.
sagetatura, s. f.
sapunel, s. n.
sangele sorocului
scafarlie, s. f.
scalambait, adj.
(a) scapara, vb.
1218

1) plaga; 2) durere morala

chist salivar
boala de piele asemanatoare cu scabia de care sufera copiii, cainii si porcii, uneori si
adultii
afectiune dermica, Tn relatie, de obicei, cu febra
1) inflamatie a splinei; 2) ca^exie
viroza respiratorie
1) nefrita; 2) lumbago
1) alterare a vocii Tn laringita; 2) laringita
boala de stomac 't
scabie
1) care are rapan (v.); 2) murdar
morva
1) antrax; 2) boala contagioasa a oilor si a caprelor, manifestata prin agalactie
indigestie, dispepsie
v. rasfug
contractii false la nastere
boala, durere
epilepsie
epilepsie
menstruatie, metroragie
1) stomac; 2) nume dat unor boll gastrice: dispepsie, ptoza gastrica
morva
rinichi
laringe
respiratie
nebun
eructatie
scabie
menstra
reumatism
bubulite aparute la copii imediat dupa nastere, pe cap si pe fata, impetigo, eczema,
eroziuni cutanate
v. rofii
reumatism articular Tnsotit sau nu de mialgii
cartilaj
rani superficiale produse prin eroziune
1) pelagra; 2) erizipel
pojar
mericism
lumbago
fractura
blenoragie

care sufera de strabism

1) apoplexie; 2) nevralgie; 3) hemiplegie
supozitor
mentruatie
craniu, extremitate cefalica
cu deformatii osoase (membrele, rahisul)
a fi foarte nervos

GLOSAR DE TERMENI MEDICAL! POPULARI

scarpineala, s. f.
scarba, s.f.
scarna, s. f.
schilavie, s. f.
schimonosit, adj.
schiros, s. n.
sclintire, s. f., sclintitura
scopire, s. f.
scovarlii, s. f. pi.
scranteala, s. f.
scrantitura. s. f.
scrintire, s. f.
scrofula, s. f. pi.
scrofuri, s. n. pi.
(a) scuipa sange
scuipat, s. m.
sculament, s. n.
scurgere, s. f.
scurgere alba
scurgeri din urechi
scurta, s. f.
scurt de vedere
(a)seca, vb.
serpengea, s. n.
sfanta de boala
sfarc de tata
sfarseala, s. f.
sfarsenie, s. f.
(a) sfasia, vb.
sfoiag, s. n.
sfreant, s. n.
sfrente, s. f. pi.
sfrentie, s. f.
sfrijit, adj.
sighiuala, s. f.
slabanogie, s. f. .
slabiciune, s. f.
slabie, s. f.
sleire nervoasa
sleit, adj.
slutenie, s. f.
smintit, adj., s m. si f.
smochinit, adj.
scare sec
socote, s. f. pi.
somnisor, s. m.
soroc, s. n.
spaima, s. f.
spanchiu, adj.
spata, s. f.
speietura, s. f. . .
speriat, adj.
sperietura, s. f.
spoitui, s. n.
spurcat, adj.

scabie, raie
greata
materii fecale
hernie
cu deformatii fizice
cancer
luxatie
castrare
orbite
nebunie, dezechilibru mental, ticneala
luxatie
luxatie
adenopatie
scrofuloza
hemoptizie
sputa, saliva, expectoratie
blenoragie, gonoree
blenoragie, gonoree
leucoree, infectie cu Trichomonas sau Candida
otoree
adenita, hidrosadenita
miop
durere, emotie vie
antrax
diaree sanguinolenta, dizenterie
mamelon
senzatie de lipsa de energie (fizica sau/si psihica), apatie
v, sfarseala
a Tndurera, a chinui pe cineva (fig.)
mucegai
sifilis
v. sfrentie
sifilis
fara putere
epilepsie
paralizie
durere de picioare
anemie
neurastenie
fara putere
diformitate
nebun
cu riduri, Tncretit ca o smochina
insolatie
atrepsie, tulburare grava de nutritie la sugari
mac
1) menstra; 2) deces
anxietate
care sufera de strabism
omoplat, scapula
v. sperietura
care sufera de sperietura (v.)
tulburari psihice, mai ales la copii, considerate a fi Tn relatie cu o emotie puternica
scarlatina
1) care sufera de diaree; 2) dermatoza, tricofitie, impetigo, antrax
1219

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

spuzeala, s. f.
stat, s. n.
sterp, adj.
stomac stricat
strans, adj.
stransi, s. m. pi.
stransoare, s. f.
strelici, s. f. pi.
striga,s.f.
strigoniu, s. m.
stropsala, s. f.
stropseala, s. f.
stropsitura, s. f.
strudenita, s. f.
strudnita, s. f.
strungareata, s. f.
studenita, s. f.
subtioara, s. f.
sucitura, s. f.
suflare, s. f.
sufleti, s. m. pi.
sugel, s, m.
sughit, s. n.
sugiu, s. n.
suguiuc, s. n.
sugui, s. m.
sui, s. m.
suiduit, s. m.
sulac, s. m.
sulgiu, s. m.
surdumaci, s. m. pi.
surdumasi, s. m. pi.
surpare, s.f.
surpatura, s. f.
surzenie, s. f.
suspin, s. n.
S

urticarie, herpes, eruptie veziculoasa tegumentara

statura
steril
diaree
constipat
pscarizi
colici intestinale la copii, tetanos
pirozis
diaree la copiii mici
cefalee, dureri Tn regiunea capului
epilepsie
v. strop$ala
v. strop?ala
v. strudnita
gingivita, stomatita, scorbut
diastema incisivilor centrali
v. strudnita
axila
entorsa
respiratie
dispnee
panaritiu
singultus
panaritiu
v. sugiu
v. sugiu
1) dispnee, tuse seaca; 2) astm; 3) cancer; 4) scrofuloza; 5) sifilis; 6) hemoroizi
plaga vindecata
preput
panaritiu
colici abdominale
1) diaree la copiii mici; 2) insolatie; 3) colici intestinale
hernie
v. surpare
surditate
astm

sancan, s, n.
sancar, s. n.
sarlah, s. n.
sasiu, adj.
sezut, s. n.
sira spinarii
soimanit, s. n.
sont, soanta, adj.
(a) sontacai, vb.
soparlaita, s. f.
soricioaica, s. f.
sorod, adj.
spanchiu, adj.
9tirb, adj.

sifilis m faza tertiara

v.sancan
scarlatina
v. sasiu
anus
coloana vertebrala, rahis
luarea mainilor si fetei, strambarea fetei prin interventia soimanelor (ielelor) J
schiop, cu un membru superior sau inferior amputat !
a schiopata, a merge cu dificultate
angina difterica, guturai
arsenic
cu membrele inferioare amputate, schilod
care sufera de strabism
fara unul sau mai multi dinti

1220

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

suharie, s. f.
sui, adj.
suiu, s. n.
sumenit, adj.
1

viroza respiratorie, coriza

ticnit, zanatec
emfizem pulmonar, astm, dispnee
beat(usor)

talan, s. m.
taetura, s. f.
taiere Tmprejur
taietura, s. f. . tatarca, s. f.
tampeala, s. f.
tampinatura, s. f,
tampla, s. f.
tarpie, s. f.
teaca, s.f.
teafar, adj.
ticva, s. f.
tidva, s. f.
tifos, s. n.
tigva, s. f.
tiuga, s. f.
tivga. s. f.
toropeala, s. f.
tragar, s. m.
tragan, s. m.
(a) trage, vb.
traji, s. m. pi.
tranji, s. m. pi.
trantitura, s. f.
treapad, s. n.
treapad cu sange
trecatura, s. f.
trecere, s. f.
tremurid, s. n.
trepadare, s. f.
triper, s. n.
troahna, s. f.
troana, s. f.
trup, s. n.
tulburare, s. f.
turbare.s.f.
tuse, s.f.
tuse magareasca
T1

antrax
v. taietura
circumcizie
plaga taiata, junghi
cancer
hebetudine ,
reumatism articular acut
os temporal, regiune temporala
umflare a abdomenului
vagin
care este sanatos, inclusiv sub aspect psihic
v. tigva
v. tigva
febra tifoida
craniu uman
v. tigva
v. tigva
senzatie de lipsa de energie (fizica sau/?i psihica), apatie
adenita
antrax, dalac
a masa
hemoroizi
hemoroizi, trahoma
clavus
diaree, sindrom dispeptic
dizenterie
gastroenterita
dizenterie
paludism
v. treapad
blenoragie, gonoree
catar, viroza respiratorie, guturai, gripa
v. troahna
penis
confuzie psihica, stupoare
rabie
bronsita
tuse convulsiva

tandara, s. f.
tast, s. n.
tata catelei

eschila
v. teasta
hidrosadenita
T221

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

tata, s. f.
teapa,s.f.
teasta, s. f.
test, s. n.
tinere de minte
tintit, adj.
turloi, s. n.
jiv
u

mamela'
1) pneumonie; 2) pleurezie; 3) dureri reumatismale
calota craniana
v. teasta
memorie
care este alienat mintal
gamba

ud, s. n.
udma, s. f.
udrea, s. f
uima, s. f.
ulcior, s. n.
umblet, s. n.
umflatura, s. f.
umflarea pantecelui
urcior, s. n.
urdinare, s. f.
urdinare cu sange
urdinare cu sange
urechion, s. n.
urinare, s. f.
usturime, s. f.
JV

urina
adenita, inflamatie a unui ganglion limfatic
stern
inflamatie a ganglionilor limfatici, hidrosadenita, furuncul, adenita
chalazion, orgelet
mers
nodul, tumora, flegmon
meteorism abdominal
orgelet, chalazion
diaree
dizenterie
diaree sanguinolenta
parotidita epidemica
mictiune
1) pirozis, arsura; 2) urzicatura; 3) miros 'intepator 1

varsat, s. n.
varsat Tn cruce
varsat de vant
(a se) vatama, vb.
vatamatura, s. f.
vajiituri de (sau tn) urechi
vanat, adj.
vanataie, s. f.
vanatare, s. f.
vant rau
vant sec
vanturi, s. n. pi.
vanturile cele rele
vedere, s. f.
vedere scurta
venin, s. n.
venin la inima
viermusori, s. m. pi.
vifor, s. n.
vine, s. f. pi.
vintre, s. f.

variola
varicela
varicela
a se Tmbolnavi, a se rani
1) hernie; 2) colica abdominala, sindrom dureros abdominal
acufene
cianotic
echimoza
v. vanataie
paralizie, congestie cerebrala
v. vant rau
tranzit intestinal pentru gaze
1) apoplexie; 2) hemiplegie
pupila
miopie ^
bila veziculara
regurgitatii amare
ascarizi
durere de masele
vene
1) abdomen, pantec, burta; 2) la pi., viscere, maruntaie; 3) diaree sanguinolenta,
dizenterie

1222
1222

GLOSAR DE TERMENI MEDICALI POPULARI

voame, s. f. pi.
vrajmasa, s. f.
z

zahar Tn urina
zapor, s. n.
zabala, s. f.
zabaluta, s. f.
zacare, s. f. .
zacaseala, s. f.
(a)zacea, vb.
zacere, s.f.
zacu?, adj.
zacuta de varsat
zaiezeala, s. f.
(a) zaiezi, vb.
zaiezit, adj.
zaiezitura, s. f.
zapreala, s. f.
'
zapaceala, s. f.
zargenie, s. f.
zargheala, s. f.
zbanchiu, adj.
zbant, s. n.
zburator, s. m.
zdrobitura, s. f.
zgaiba, s. f.
zgaiba duice
zganca,s.f.
zgau, s. n.
zgarci, s. n.
zgarciul urechii
zgarietura, s. f.
zgrabernita, s. f.
zgrabunte, s. f. pi.
zla, s. f.

varsaturi
antrax

glicozurie
rujeola
ragada
ragada
boala grea ?i Tndelungata
1) boala; 2) inertie, nepasare
a fi bolnav
v. zacare
care zace bolnav la pat
cu cicatrice dupa varicela
v. zaiezitura
a zacea, a slabi
slab, fara vlaga
astenie, mole?eala
oligurie, anurie
confuzie psihica, stupoare
v. zargheala
nebunie, ticneala, sminteala
care sufera de strabism
ventuza
tulburare psihica, isterie
rana, plaga contuza
1) plaga cu crusta; 2) boala de ochi; 3) furuncul
eczema
crusta care se formeaza la nivelul unei plagi
uter
cartilaj
pavilionul urechii
excoriatie
furuncul mic
acnee
boala uscata, seaca

1223